Azəәrbaycan Respublikası Dövləәt Neft Fondu
Konsolidasiya edilmiş maliyyəә hesabatları üzrəә qeydləәr
9
Pay iştirakı üzrəә uçot metoduna əәsasəәn birgəә müəәssisəәləәrdəәki iştirak payları əәvvəәlcəә ilkin dəәyəәrdəә tanınır vəә
bu məәbləәğəә sonradan birgəә müəәssisəәləәrin alışdan sonrakı məәnfəәəәtindəә vəә zəәrəәrindəә Fondun payını vəә sair
məәcmu gəәlirdəәki dəәyişiklikləәri tanımaq üçün düzəәliş edilir. Fondun birgəә müəәssisəәləәrin zəәrəәrindəә payı onun
həәmin müəәssisəәdəәki iştirak payına bəәrabəәr vəә ya ondan çox olarsa (mahiyyəәtcəә Fondun birgəә müəәssisəәləәrəә
xalis investisiya qoyuluşlarının bir hissəәsini təәşkil edəәn uzunmüddəәtli iştirak payları daxil olmaqla), Fond birgəә
müəәssisəәləәrin adından üzəәrinəә öhdəәlik götürdüyü vəә ya ödəәnişləәr etdiyi hallar istisna olmaqla, gəәləәcəәk
zəәrəәrləәri tanımır.
Fond vəә onun birgəә müəәssisəәləәri arasındakı əәməәliyyatlar üzrəә realizasiya olunmamış gəәlirləәr Fondun birgəә
müəәssisəәləәrdəәki payına proporsional həәcmdəә silinir; bundan əәlavəә, realizasiya olunmamış zəәrəәrləәr birgəә
müəәssisəәnin aktivləәrinin dəәyəәrsizləәşməәsi nəәticəәsindəә yaranmadığı halda silinir. Zəәrurəәt yarandıqda, birgəә
müəәssisəәləәrin uçot siyasəәti Fondun uçot siyasəәtinəә uyğunlaşdırılmışdır.
Törəәməә, asılı vəә birgəә müəәssisəәləәrin silinməәsi. Fond şirkəәt üzəәrindəә nəәzarəәti vəә ya əәhəәmiyyəәtli təәsiri
itirdikdəә, müəәssisəәdəәki həәr hansı bölüşdürülməәmiş məәnfəәəәt nəәzarəәtin itirildiyi tarixdəә əәdaləәtli dəәyəәrdəә
yenidəәn qiyməәtləәndirilir vəә balans dəәyəәrindəәki dəәyişikliklik məәnfəәəәt vəә ya zəәrəәrdəә tanınır. ƏӘdaləәtli dəәyəәr
saxlanılan iştirak paylarının əәlaqəәli müəәssisəәləәr, birgəә müəәssisəәləәr vəә ya maliyyəә aktivləәri kimi sonrakı uçotu
məәqsəәdiləә istifadəә ediləәn ilkin balans dəәyəәridir. Bundan əәlavəә, həәmin müəәssisəә iləә bağlı əәvvəәlki illəәrdəә sair
məәcmu gəәlirləәrdəә tanınmış həәr hansı məәbləәğ Fondun müvafiq aktiv vəә öhdəәlikləәrini birbaşa satması kimi
uçota alınır. Bu, əәvvəәlki illəәrdəә sair məәcmu gəәlirləәrdəә uçota alınmış məәbləәğləәrin məәnfəәəәt vəә zəәrəәrəә yenidəәn
təәsnifləәşdirilməәsidir.
Asılı müəәssisəәləәrdəәki iştirak payı azalarsa, lakin əәhəәmiyyəәtli təәsir saxlanılarsa, yalnız əәvvəәlki illəәrdəә sair
məәcmu gəәlirləәrdəә tanınmış məәbləәğləәr lazım olduqda proporsional qaydada məәnfəәəәt vəә zəәrəәrəә yenidəәn
təәsnifləәşdirilir.
Xarici valyutanın çevrilməәsi. Fondun konsolidasiya edilmiş müəәssisəәləәrinin funksional valyutası həәmin
müəәssisəәləәrin fəәaliyyəәt göstəәrdiyi əәsas iqtisadi mühitin valyutası hesab edilir. Fondun funksional vəә təәqdimat
valyutası Azəәrbaycan Respublikasının milli valyutası olan Azəәrbaycan Manatıdır (“AZN”). Hazırkı
konsolidasiya edilmiş maliyyəә hesabatlarındakı məәbləәğləәr Fondun təәqdimat valyutası olan AZN iləә əәks
olunmuşdur.
ƏӘməәliyyatlar vəә qalıqlar. Monetar aktivləәr vəә öhdəәlikləәr Azəәrbaycan Respublikasının Məәrkəәzi Bankının
(“Məәrkəәzi Bank”) müvafiq hesabat dövrünün sonuna qüvvəәdəә olan rəәsmi valyuta məәzəәnnəәsinəә uyğun olaraq
həәr bir müəәssisəәnin funksional valyutasına çevrilir. Beləә əәməәliyyatlar üzrəә hesablaşmaların həәyata
keçirilməәsi vəә monetar aktiv vəә öhdəәlikləәrin Məәrkəәzi Bankın ilin sonuna müəәyyəәn etdiyi rəәsmi məәzəәnnəә iləә
həәr bir müəәssisəәnin funksional valyutasına çevrilməәsi nəәticəәsindəә yaranan gəәlir vəә zəәrəәr məәnfəәəәt vəә ya
zəәrəәrdəә tanınır. İlin sonuna qüvvəәdəә olan məәzəәnnəә iləә çevrilməә ilkin dəәyəәrləә qiyməәtləәndiriləәn qeyri-monetar
maddəәləәrəә təәtbiq edilmir. Xarici valyutada olan vəә əәdaləәtli dəәyəәrləә qiyməәtləәndiriləәn qeyri-monetar maddəәləәr, o
cümləәdəәn pay aləәtləәri əәdaləәtli dəәyəәrin müəәyyəәn edildiyi tarixəә qüvvəәdəә olan məәzəәnnəәləәrdəәn istifadəә etməәkləә
təәqdimat valyutasına çevrilir. Məәzəәnnəә dəәyişiklikləәrinin xarici valyutada olan vəә əәdaləәtli dəәyəәrləә
qiyməәtləәndiriləәn qeyri-monetar maddəәləәrəә təәsiri əәdaləәtli dəәyəәrin dəәyişməәsindəәn yaranan gəәlir vəә ya zəәrəәrin
bir hissəәsi kimi əәks etdirilir.
Qrup müəәssisəәləәri. Qrup müəәssisəәləәri arasında verilmiş kreditləәr vəә yaranan müvafiq məәzəәnnəә gəәlir vəә
zəәrəәrləәri konsolidasiya zamanı silinir. Lakin kredit əәməәliyyatları fəәrqli funksional valyutalara malik qrup
müəәssisəәləәri arasında baş verdikdəә, məәzəәnnəә gəәliri vəә ya zəәrəәri tam silinəә bilməәz vəә kreditin yaxın
gəәləәcəәkdəә ödəәnilməәsi gözləәnilməәdiyi hallardan başqa, konsolidasiya edilmiş məәnfəәəәt vəә ya zəәrəәrdəә tanınır
vəә beləәlikləә, xarici əәməәliyyata xalis investisiyanın bir hissəәsini təәşkil edir. Bu halda məәzəәnnəә gəәliri vəә ya
zəәrəәri sair məәcmu gəәlirləәrdəә tanınır.
Həәr bir Qrup müəәssisəәsinin əәməәliyyat nəәticəәsi vəә maliyyəә vəәziyyəәti (bu müəәssisəәləәrdəәn heç birinin funksional
valyutası hiperinflyasiya iqtisadiyyatlı ölkəәləәrin valyutası deyil) aşağıdakı şəәkildəә təәqdimat valyutasına çevrilir:
(i) təәqdim edilmiş həәr bir maliyyəә vəәziyyəәti haqqında hesabat üzrəә aktiv vəә öhdəәlikləәr, müvafiq hesabat dövrünün
sonunda qüvvəәdəә olan məәzəәnnəә iləә çevrilir;
(ii) gəәlir vəә xəәrcləәr orta məәzəәnnəә iləә yenidəәn qiyməәtləәndirilir (həәmin orta məәzəәnnəә əәməәliyyat tarixinəә məәzəәnnəәləәrin
məәcmu təәsirinəә əәsaslı şəәkildəә yaxın olmadığı halda, gəәlir vəә xəәrcləәr əәməәliyyat tarixinəә qüvvəәdəә olan məәzəәnnəә
iləә çevrilir);
(iii) kapitalın komponentləәri ilkin dəәyəәrləә çevrilir; vəә
(iv) bütün məәzəәnnəә fəәrqləәri sair məәcmu gəәlirləәrdəә əәks etdirilir.
Xarici müəәssisəә vəә ya Fondun funksional vəә təәqdimat valyutasından fəәrqli valyutadan istifadəә edəәn törəәməә
müəәssisəә üzəәrindəә nəәzarəәt itirildikdəә, əәvvəәlki dövrləәrdəә sair məәcmu gəәlirləәrdəә tanınmış məәzəәnnəә fəәrqləәri