Azərba yca n mġLLĠ elm lər akadem ġyasi a. Bakixanov adina tarġX Ġnstġtutu



Yüklə 5,21 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə166/223
tarix17.09.2017
ölçüsü5,21 Mb.
#420
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   223

338 

 

fəaliyyətinin  əsas  hissəsi  də  kommun ist  partiyasının  irəli  sürdüyü  iqtisadi  və 



ictima i-siyasi və zifələ rin yerinə yetirilməsindən ibarət idi. 

1936-c ı  ilin  yanvar-may  aylarında  "Staxanov  hərəkatına  maneç ilik 

törədən  hər  Ģeyi  silib  atmaq"  Ģüarı  altında  "Ümu mittifaq  yüngül  süvari"  reydi 

keçirildi.  ÜĠKGĠ  M K  xətti  ilə  Azərbaycanın  sənaye  müəssisələrində  reyd 

yoxlamalarında  681  briqadada  birləĢmiĢ  dörd  mindən  artıq  komso molçu  iĢtirak 

etmiĢdi


46

.Yo xla ma lar 

fəh lələrin 

texniki 


təlimin in 

yaxĢılaĢdırılması, 

səmərələĢdirici  təkliflərin  istehsala  tətbiq  edilməsi,  əmək  intizamının  

möhkəmləndirilməsi və məhsuldarlığının yüksəld ilməsi üçün faydalı o lmuĢdu. 

Azərbaycandakı  ko msomo l  təĢkilatları  kənddə  də  çox  səmərəli  iĢlər 

görürdülər.  Özbəkistan  və  Azərbaycan  komsomolçuları  arasında  ənənəvi 

sosializm  yarıĢı  əsas  "beynəlmiləl"  vəzifən in  -  Azə rbaycanın  SSRĠ-n in  Ġkinci 

pambıq  bazasına  çevrilməsi  uğrunda  mübarizədə  kəndli  gənclərin  geniĢ 

iĢtirakını  təĢkil  etməkdə  mühüm  ro l  oynadı.  Ko msomo lçu  pamb ıq  ustalarının 

təĢəbbüsü  əmək  coĢqunluğuna  səbəb  oldu  və  yüksək  məhsuldarlığa  nail  olan 

min  ko msomo l  manqası  uğrunda  hərəkat  baĢlandı.  1935-c i  ildə  Azərbaycanın 

təkcə  doqquz  rayonunda  komsomo lçu  gənclərin  yüksək  məhsuldarlıq lı  114 

manqası təĢkil edilmiĢdi

47



ALKGĠ-nin  1937-ci  ilin o ktyabrında çağırılmıĢ  XII qurultayı sosializm 

quruculuğunda  komsomolun  uğurlarını  qeyd  edərək,  gəncləri  təsərrüfat 

cəbhəsində  mübarizəni  daha  da  geniĢləndirməyə  çağırırdı.  1937-ci  ildə 

Azərbaycan  ko msomol  təĢkilatı  140  min  gənci  əhatə  edirdi,  bu  rəqəm  1932-ci 

ilin əvvəlindəki 162,4  mindən xeyli az idi. Bunun səbəbi, partiyada olduğu kimi, 

1933-1935-c i  illərdə  ko msomol  təĢkilat larında  sənədlərin  yo xlan ması  və 

aparılmıĢ "təmizləmə" əməliyyatı idi 

48



ZəhmətkeĢlərin  ictimai-siyasi  fəaliyyətinin  geniĢlənməsində  yerli 

sovetlərin  də  mühüm  rolu  olmuĢdu.  Dövlət  hakimiyyətinin  yerli  orqanları  olan  

həmin qurumlar respublikan ın iqtisadi,  mədəni-siyasi həyatının bütün sahələrinə 

rəhbərlik  edird ilər.  Onların  deputatları  sənaye  müəss isələrinin  iĢini 

yaxĢılaĢdırmaq  və  zəh mətkeĢlərin  istehsal  fəaliyyətini  geniĢləndirmək  üçün 

konkret  yaradıcı  iĢlər  vasitəsi  ilə  səmərəli  nəticələr  əldə  edird ilər.  Fəhlə 

deputatlar  sosializm  yarıĢının  ilk  təĢəbbüsçüsü  olur,  istehsal  qabaqcıllarının  

önündə  gedirdilər.  Sovetlərin  xüsusi  bölmə  və  deputat  qrupları  istehsalat 

problemlərin in,  yerli  sosializm  quruculuğu  məsələlərin in  həlli  ilə  bilavasitə 

məĢğul olurdular. Məsələn, leytenant ġmidt (indiki Səttarxan)  adına zavodun sex 

deputat qrupları brakla (zay  məhsullar məsul red.)  mübarizə aparmaq  məqsədilə 

fəhlələrdən  ibarət  briqadalar  təĢkil  etmiĢdilər.  Zavodun  deputat  qurupu 

müəssisələrə  getmiĢ,  qazıma  avadanlığının  keyfiyyətini  yo xlayaraq,  yüksək 

keyfiyyətli avadanlıq buraxılmasına nail olmuĢdu. Həmin qrupun üzvləri pambıq  




339 

 

rayonlarına  öz  b riqadaların ı  göndərməklə  hamiliyə  götürdükləri  kolxo zlara  da 



kö mək edird ilər

49



1935-c i  ilin  yanvarında  çağırılmıĢ  Ümu ma zərbaycan  VIII  Sovetlər 

qurultayı sovetlərin iĢini təkmilləĢdirməyi davam etdirməyin, deputat qruplarının  

rolunu  yüksəltməy in  zəruri  olduğunu  göstərirdi.  Qurultayın  qərarına  əsasən, 

Azərbaycan  MĠK  Rəyasət  Heyəti  1935-ci  ilin  aprelində  bölmə  və  deputat 

qrupları haqqında əsasnaməni təsdiq etdi

50

. Əsasnamənin qəbul olunması deputat 



qrupların ın  fəaliyyətini  xey li  geniĢləndirdi.  Yalnız  1935-1936-cı  illərdə 

sovetlərin  bölmələrin in  sayı  7575-dən  9417-dək,  onların  üzvlərin in  sayı  isə 

9405-dən  22315-də k  art mıĢdı

51

.  Bölmələrin  yanında  sovetlərin  37796  üzvünü 



əhatə  edən  16607  briqada  təĢkil  edilmiĢdi

52

.  Rayonlarda  da  deputat  qrupları 



Ģəbəkəsi  geniĢləndi.  1936-cı  ildə  respublikanın  kolxo zlarında  52225  nəfəri,  o  

cümlədən sovetlərin ü zvü olmayan 16498 nəfəri əhatə edən 4423 deputat qrupu 

var  idi

53 


vo  onlar  zəh mətkeĢ  kütlələrin  sovetlər  ətrafında  birləĢməsinə  kö mə k 

edirdi. 


Lakin  zəh mətkeĢlərin  nümayəndəli  mötəbər  orqanı  olan  sovetlər 

tədricən  öz  hüquqlarını  itirird i.  Maraqlıdır  ki,  hesabat  kampaniyaları  tənqid  və 

özünütənqid Ģüarı altında keçirilir, seçicilər passiv deputatları kəskin tənqid edir, 

onların  geri  çağırılmasını  tələb  edirdilər.  1935-ci  ildə  respublikada  keçirilən 

hesabat  kampaniyası  za manı  bütün  deputatların  16,3  fa izi,  ya xud  6,676  deputat 

geri çağırılmıĢdı

54



1936-c ı  ildəki hesabat dövründə isə 666  kənd sovetindən 1610 deputat 



geri çağırılmıĢdı

55



Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında ciddi təbəddülat doğuran mühüm 

hadisələrdən biri də SSRĠ-n in yeni Konstitusiyasının qəbul edilməsi id i. ÜĠK(b )P 

MK-nın  fevra l  (1936-cı  il)  plenu munun  gös təriĢi  ilə  ha zırlan mıĢ  Konstitus iya 

layihəsi  1936-cı  ilin  iyununda  SSRĠ  MĠK  Rəyasət  heyətində  baxılaraq  

ümu mxalq  mü zakirəsinə  verilmiĢdi.  "Stalin  Konstitusiyası"  adlanan  SSRĠ 

Konstitusiyası  dünyanın  ən  "demokratik"  ölkəsində  beĢ  ay  yarım  müzakirə 

edilmiĢdi. 

Azərbaycan  SSR-də  Konstitusiya  layihəsinin  mü zakirəsində  1358  min  

nəfər  iĢtirak  etmiĢ,  onun  ayrı-ayrı  maddələri  ilə  əlaqədar  3307  mü xtəlif  təklif 

irəli  sürülmüĢdü

56

.1936-c ı 



ilin  noyabrında  keçirilən  Fövqəladə  IX 

Ümu mazərbaycan Sovetlər qurultayı SSRĠ  Konstitusiyası layihəsinin ümu mxalq  

mü zakirəsinə yekun vuraraq bəyənmiĢ və Fövqəladə  VIII  Ümu mittifaq Sovetlər 

qurultayına öz nü mayəndələrin i seçmiĢdi. 

1936-c ı  ilin  noyabrında  Moskvada  Fövqəladə  VIII  Sovetlər  quru ltayı 

SSRĠ-nin  yeni  Konstitusiyasının  layihəsini  mü zakirə  edərək  qəbul  etmiĢdi. 

Qurultayda  "SSR  Ġttifaqı  Konstitusiyasının  layihəsi  haqqında"  məru zə  ü zrə  



Yüklə 5,21 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   223




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə