Азәрбајчан елмләр академијасы милли мүнасибәТЛӘр институту
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
Arxeoloji və maddi mədəniyyət abidələrinin dərindən öyrənilməsi təsdiq edir ki, indiki Ermənistan ərazisində XIX əsrdən əvvəlki dövrə aid bir dənə də olsa sırf ermənilərə məxsus tarixi abidə yoxdur. Erməni və ermənipərəst tədqiqatçılar Qafqaza, onun yerli xalqlarına dair tarixi fakt və hadisələri saxtalaşdırmağa çalışmışlar və adətən bu məqsədlərinə də nail ola bilmişlər. Bunlar ümumi faktlar. Bəs, onların konkret təzahürü? Bu haqda bir qədər sonra. Yalnız bircə tezisi - ermənilər Qafqazın aborigen xalqlarından deyil, - tezisini əsas götürsək və tarixi həqiqətin məhz bu cür olduğunu sübut edən mənbələrə, xüsusən, 1987-ci ildən üzü bəri Fransanın, ABŞ-nın, Rusiyanın ermənipərəst mətbuat orqanlarının və digər informasiya vasitələrinin, ilk növbədə Ermənistan Respublikasının mətbuatının, radio və televiziyasının Dağlıq Qarabağın qədim Ermənistan ərazisi olması barədəki uydurmaların, cızmaqaraların büsbütün böhtan xarakteri daşıdığını, xülya olduğunu görmək, dərk etmək çətin deyildir. Bu haqda yüzlərcə qondarma faktı misal çəkmək olar. Hətta 1994-ci ilin aprelində Rusiyanın “Ostankino” televiziya kanalı ilə “N.S.Xruşşov” filmində məsələyə heç bir dəxli olmayan bir məqamda böyük vurğu ilə bildirilirdi ki, guya vaxtilə Dağlıq Qarabağı Azərbaycana İ.V.Stalin verib. Halbuki, bu məsələdə keçmiş “dahi rəhbərin” mövqeyi tamamilə əksinə olub. Bəzi erməni müəllifləri dəridən-qabıqdan çıxırlar ki, dünya ictimaiyyətinə belə bir təsəvvürü aşılasınlar ki, guya Dağlıq Qarabağ 1923-cü ildə Ermənistanın tərkibindən çıxarılıb Azərbaycana “verilmişdir”. Bu ideyanı əlində bayraq kimi tutub gəzən akademik A.Saxarov (arvadı Yelena Boner-Əlixanyanın təhriki ilə) hələ 1975-ci ildə Nyu-Yorkda nəşr etdirdyi “Ölkə və sülh haqqında” kitabında bildirirdi ki, “ermənilər Azərbaycanda və Gürcüstanda və opta irqi ayrıseçkilik obyektidirlər”. 1988-ci ilin martın 23-də A.D.Saxarov M.S.Qorbaçova yazdığı məktubunda qeyd edirdi ki, “Исторически вся областъ Нагорного Карабаха (Арцах) являлась частью Восточной Армении. Автономная национальная областъ Нагорный Карабах была присоединена к Азербайджанской ССР в 1923 году”. Əlbəttə ki, bu faktlar ağ yalan idi və ermənilərin uydurma faktlarına əsaslanırdı. O ki, qaldı bir qrup erməni jurnalist və alimlərinin Dağlıq Qarabağın Ermənistan torpağı kimi qələmə vermələrinə, çox təəssüflər olsun ki, vaxtında və dərin elmi əsaslarla, hətta direktiv və ali orqanlar səviyyəsində cavabcız qaldığıqdan bu toxumlar maneəsiz, surətdə çox qısa bir müddətdə cücərdi, böyüdü, qol-budaq atdı və dünyaya yayıldı. Hətta 1988-ci ildə Ermənistan EA-nın 19 akademiki və elmlər doktorunun hazırladığı və həmin akademiyanın da nəşr etdirdiyi “Dağlıq Qarabağ”: tarixi arayış “kitabına o vaxt bizim mütəxəssis alimlərimiz tərəfindən tutarlı və elmi cavab verilmədi. Kitabın rus dilində 20-min tirajla nəşr olunub lazımi ünvanlara göndərilməsi ermənipərəst xadimlərin əlində ideoloji silahla çevrildi. Çox təəssüf ki, Dağlıq Qarabağın tarixinə dair elmi əsaslarla, erməni tarixçilərinin iç üzünu açan, tarixi təhriflərə müəyyən qədər cavab kimi akademik Tofiq Köçərlinin hazırladığı “Qarabağ məsələsinin tarixinə dair” (uydurmalar və həqiqət) araşdırması yalnız 1994-cü ilin ortalarında respublika mətbuatında işıq üzü gördü. 1989-cu ildə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü İqrar Əliyevin “Dağlıq Qarabağ: tarix, faktlar, hadisələr” kitabçası çap olundu. Lakin bu kitab erməni müəlliflərinə tutarlı cavab kimi lazımi effekt vermədi, azlıq etdi. Böyük zəhmətin nəticəsi olan bu kitabçada göstərilən mənbələr əsasında geniş və fundamental əsərlər yazılmadı. Əgər 1988-ci ildə Qarabağ münaqişəsinin yeni mərhələsinin başladığı günlərdən ölkəmizin daxilində sabitliyi qoruyub saxlaya bilməməyimizi və əsl həqiqəti dünya ictimaiyyətinə doğru və lazımınca çatdırmamağımızı, yaymamağımızı nəzərə alsaq görərik ki, indi ermənilərlə müqayisədə xeyli uduzmuşuq. 1918-ci ilə mayın 28-dən 1919-cu ilin mart ayına qədər neçə dəfə hökumət tərkibi dəyişib: düz dörd dəfə! Və yaxud, Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin ədliyyə naziri X.Y.Xasməmmədov 1918-ci ildə yazmışdı: “Мы, азербайджанцы в политике еще не искушены и не умеем пользоваться теми приемами к которым прибегают другие в особенности наши недоброжелатели. Мы не сумели создать шум на всю Европу, обивать пороги великих мира сего, не сумели даже, как это принято сделать себе “хорошую прессу” в Европе”. Bəs, görəsən 70 il sonra yenə də Qarabağ münaqişəsinin yeni mərhələsi başlarkən X.Y.Xasməmmədovun dediklərindən nə qədər irəliyə doğru addım atmışıq?! Çox az... “Ermənilər isə hələ 1918-ci ildə ABŞ-da Ermənistanın müstəqilliyi uğrunda mübarizə komitəsi” yaratmışdılar. 1918-1920-ci illərdə ermənilərin Qarabağı zorla Ermənistana birləşdirmək təşəbbüsləri ilə 1988-ci ildən bəri ermənilərin Dağlıq Qrabağı Ermənistana birləşdirmək cəhdləri arasında çox böyük oxşarlıq vardır. Tarixi hadisələrdən, başımıza gələn düşmən hiylə və fəsadlarından vaxtında və lazımi nəticə çıxarmadığımız üçündür ki, bu gün erməni təcavüzü qarşısında aciz qalmışıq, dünya ictimaiyyəti hələ də Ermənistanı təcavüzkar kimi tanımır. Dağlıq Qarabağdan Azərbaycanlı əhalinin çıxarılmasında ermənilərin siyasətinə şərait yaradan amillərdən biri də 1988-1990-cı illərdə Azərbaycan KP MK-nın 1-ci katibi işləmiş Ə.X.Vəzirovun bu işə himayədarlığı idi. Pakistandan səfir vəzfəsinədək Azərbaycana yüksək vəzifəyə gətirilməsinin əvəzində Dağlıq Qarabağın Ermənistanla birləşməsinə imkan və şərait yaradağacına söz verən Ə.Vəzirov yeni vəzifə kreslosunda əyləşdiyi ilk gündən bu istiqamətdə əlindən gələn imkanlardan istifadə etməyə başladı. Moskvaya verdiyi vədə xilaf çıxmayan Ə.Vəzirov Ermənistandan qovulan didərginlərin çox böyük əzab-əziyyətlə özlərini Şuşaya yetirmələrinə baxmayaraq, xüsusi göstərişlə, bir gün ərzində 10 minə yaxın qaçqını Qarabaqdan çıxarıb Bakıya, Sumqayıta, Xızıya, Xaçmaza və başqa ərazilərə səpələdi. Onların zorla is və DTK nümayəndələrinin köməkliyi ilə Qarabağ torpaqlarında cəmləşməsinin qarşısını aldı. Belə olmasaydı, ermənipərəst Vəzirovun ağaları qarşısında verdiyi söz qüvvədən düşərdi. Qaçqınlar Qarabağ torpağına yaxın buraxılmır, Azərbaycan xalqının əlində olan ən adi silahlar, kəsici alətlər belə, zorla əllərindən alınırdı. Azərbaycanda ən yuxarı eşelonda özlərinə arxa və müdafiəçi tapan ermənilər Ermənistandan Azərbaycanlalıları ildırım sürəti ilə təmizlədikdən və buna qarşı İttifaq rəhbərliyindən heç bir reaksiya görmədikdən sonra Dağlıq Qarabağdakı Azərbaycanlıları da öz ev-eşiklərindən “təmizləməyə” və faktiki olaraq Dağlıq Qarabağı Azərbaycanlısız “erməni torpağına” çevirməyə başladılar. Bu, onlara dünya ictimaiyyətinə Dağlıq Qarabağın erməni torpağı olduğunu “daha inamla” demək, beləliklə də, Azərbaycanın ən qədim və gözəl guşəsini anneksiya etmək, sonradan isə Azərbaycan torpağının öz içərisindən Azərbaycana müharibə “elan etmək” imkanı yaratdı. Ermənilərin Qarabaqa sonradan gəlmə xalq olduğlarını təsdiqləyən erməni alimləri də olmuşdur. Məsələn, indiki Dağlıq Qarabağın ermənilər tərəfindən zəbt olunduğunu İ.A.Orbeli, burada yaşayan yerlə əhalinin müəyyən qisminin “erməniləşdirildiyi”ni S.T.Yeremyan qeyd etmişlər. 1916-cı ildə Petroqradda “Народности Кавказа” kitabını nəşr etdirək B.İşxanyan yazmışdır: “Армяне, проживающие в Нагорном Карабахе, частью являются аборигенами, потомками древних албанцев... А частью беженцами из Турции и Ирана, для которых Азербайджанская земля стало убежищем от преследований и гонений”.. Bu da bir həqiqətdir ki, ermənilər 1978-ci ildə Mardaketdə (indiki Ağdərədə) özlərinin İranın Marağa əyalətindən Qarabağa köçüb gəlmələrinin 150 illiyi şərəfinə böyük abidə kompleksi ucaltmışdılar. 1988-ci ildə ermənilər həmin abidəni özləri dağıdaraq yox etimşlər. Azərbaycan tarixşünaslığının qənaəti də məlumdur: “Итак совершенно беспорно, что армяноязычное население нынешней НКАО (кроме тех, которые была переселены сюда в XIX веке) – это потомки арменизированного местного населения – различных албанских племен утиев, цодов (ни кто иной, армянский автор Моисей Хоренский, называет их потомками Арана – прородителя и правителя албан) и др.” (И.Г.Алиев). Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|