Azerbaijani

"%!

!

4. Defamasiya

 

 

Az!rbaycanın  Cinay!t  M!c!ll!sind!  defamasiya  müdd!alarının  mövcudlu$unun  davam 

etm!si ölk!d! ifad! azadlı$ına !n ciddi hüquqi mane!l!r arasındadır.

31

 Kriminal diffamasiya 

qanunları ifad! azadlı$ına ciddi bo"luq t!siri edir. Onlar jurnalistl!ri t!sir! qar"ı davamsızlıq 

mövqeyind! qoyur v! onların mövcudlu$u özünü senzuraya t!kan verir.  

 

2009-cu  ilin  iyul  ayında  Mülki  v!  Siyasi  Hüquqlar  üzr!  Beyn!lxalq  Konvensiyaya  !sas!n 

Az!rbaycanın  öz  öhd!likl!rini  yerin!  yetirm!sinin  yoxlanılmasından  sonra,  BMT-nin  #nsan 

Hüquqları Komit!si Az!rbaycan hökum!tini öz defamasiya qanunlarını #nsan Universal #nsan 

Hüquqları  B!yannam!sinin  19-cu  Madd!sin!  uy$unla"dırma$a  çalı"dı.

32

  2010-cu  ilin  mart 

ayında  A&-nın  #nsan  Hüquqları  üzr!  Ali  Komissarı  Tomas  Hammarberq  Az!rbaycanda 

defamasiyanın  dekriminalla"dırılmasının  “t!xir!salınmaz  m!s!l!”  hesab  edilm!li  oldu$unu 

qeyd etdi.”

33

 

 

Kriminal  defamasiya  il!  ba$lı  Az!rbaycan  hökum!tinin  Hammarberqin  hesabatına  cavabı 

missiyanı  dü"ündürür.  Hökum!t  qeyd  etmi"dir  ki,  Az!rbaycanda  jurnalistl!rin  pe"!karlıq 

s!viyy!si a"a$ı oldu$undan, defamasiyanın dekriminalla"dırılması v!ziyy!ti yax"ıla"dırmaq 

!v!zin!  “onu  daha  da  ç!tinl!"dir!c!k”.  Hökum!t  h!mçinin  kriminal  defamasiya 

müdd!alarından  istifad!nin  “t!crüb!d!n  çox  istisnaya”  çevrildiyini  iddia  edir.  Missiya 

jurnalistl!rin  pe"!karlı$ı  il!  ba$lı  m!s!l!l!rin  kriminal  defamasiya  müdd!alarının 

saxlanılmasına  xidm!t  göst!rm!diyini  v!  bunun  üçün  b!han!  kimi  istifad!  edilm!m!li 

oldu$unu  qeyd  edir.  Bundan  ba"qa,  missiya  özünü  senzura  t!crüb!l!rinin  artmasının 

kriminal  defamasiya  müdd!alarından istifad!nin azalmasına s!b!b oldu$unu qeyd edir. Bu 

nöqteyi-n!z!rd!n, t!n!zzül inki"af kimi hesab edil! bilm!z. 

 

Kriminal defamasiya müdd!alarının artıq !vv!lki ill!r! oldu$u kimi çox vaxt h!bs c!zası il! 

n!tic!l!nm!diyi  halda,  onlardan  h!l!  d!  tez-tez  istifad!  edilir.  Dövl!t  m!murları  çox  vaxt 

t!nqid!  dözümsüzlük  nümayi"  etdirm!kl!  bu  m!hk!m!  prosesl!rin!  t!kan  verirl!r.  Media 

Hüquqları #nstitutu qeyd etmi"dir ki, iyun ayına olan m!lumata gör! dövl!t m!murları 2010-

cu  ild!  indiy!  q!d!r  kütl!vi  informasiya  agentlikl!rin!  qar"ı  kriminal  defamasiya  üzr!  26 

m!hk!m! prosesi qaldırmı" v! bunlardan 14-ü m!hkumluqla n!tic!l!nmi"dir.

34

  

 

Mülki defamasiya müdd!aları h!mçinin, Az!rbaycanda ifad! azadlı$ına mane!ni !ks etdirir, 

çünki onların heç biri beyn!lxalq standartlara uy$un g!lmir v! bir çox müxalif!t v! müst!qil 

kütl!vi informasiya müdd!alarına qar"ı geni" istifad! edilir. Bu i"l!rd!n çoxu h!mçinin dövl!t 

m!murları  v!  ya  dövl!t  m!murlarının  maraqları  il!  f!aliyy!t  göst!r!n  "!xsl!r  t!r!find!n 

qaldırılmı"dır.  Bu  m!hk!m!  prosesl!rinin  ciddi  z!r!rl!ri  media  üz!rind!  bir  sıra  iqtisadi 

mane!l!r!  gör!  artıq  ç!tin  maliyy!  v!ziyy!tl!ri  il!  üzl!"!n  bir  çox  kütl!vi  informasiya 

agentlikl!ri  üçün  ciddi  probleml!r  yaradır.  Media  Hüquqları  #nstitutu  iyun  ayına  olan 

m!lumata  gör!,  2010-cu  ild!  indiy!  q!d!r  informasiya  agentlikl!rin!  qar"ı  qaldırılmı"  36 

mülki defamasiya iddiasının olması v! bunlardan 30-nun m!hk!m! t!r!find!n t!min edilm!si 

haqqında m!lumat vermi"dir

.35  

 

Missiya Az!rbaycan Parlamenti, Milli M!clisin #nsan Hüquqları Komissiyasının defamasiyanı 

dekriminalla"dıracaq qanun layih!sini n!z!rd!n keçirm!si haqqında bir neç! Mill!t V!kilinin 

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

31

 

http://www.article19.org/pdfs/tools/defamation-abc.pdf

 

32

 

http://www2.ohchr.org/english/bodies/hrc/docs/co/CCPR.C.AZE.CO.3.doc

 

33

 

https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=1642017

 

34

 

http://www.mediarights.az/docs/half_year_report_2010_Azerbaijan_MRI.pdf

 

35

 

http://www.mediarights.az/docs/half_year_report_2010_Azerbaijan_MRI.pdf

!

---

"&!

!

verdiyi  m!lumatla  motivasiya  edilmi"dir.  Defamasiyanın  dekiminalla"dırılması  "übh!siz 

düzgün  istiqam!td!  addım  oldu$u  halda,  missiya  h!r  hansı  yeni  mülki  defamasiya 

müdd!alarının  azad  ifad!  üçün  beyn!lxalq  standartlara  uy$unlu$unun  t!min  edilm!sinin 

z!ruriliyini qeyd edir. 

 

Bundan  ba"qa,  missiya  mövcud  mülki  defamasiya  müdd!alarını  beyn!lxalq  standartlara 

uy$unla"dırmaq t!l!batını qeyd edir, çünki bu müdd!aların b!zi aspektl!ri problemli olaraq 

qalır.  Xüsusil!,  Konstitusiya  v!  Mülki  M!c!ll!d!  Prezidentin  "!r!f  v!  l!yaq!ti  üçün  hüquqi 

müdafi!ni  t!min  ed!n  müdd!alar  dövl!t  xadiml!rinin  f!rdi  "!xsl!rd!n  az  olmayaraq  daha 

yüks!k t!nqid! m!ruz qala bil!c!yini d!st!kl!y!n beyn!lxalq standartlara uy$un g!lmir.

36

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

36

 

http://www.article19.org/pdfs/analysis/azerbaijan-defamation-2004.pdf

 

---