42
(Mənbə:21.səh150)
Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını zəbt etməsinin əsas səbəblərindən biri bu
torpaqların təbii sərvətlərlə, qızıl yataqları ilə zəngin olması idi. ĠĢğalda olan
ərazilərdə təsdiq olunuĢ 163 müxtəlif növ faydalı qazıntı yatağı, eyni zamanda 5
qızıl, 2 mis,1 qurğuĢun və sink, 1 daĢ kömür, 6 gəc, 4vermekulit, 1 soda istehsalı
üçün xammal, 12 əlvan və bəzək daĢları,10 miĢar daĢı, 21 üzlük daĢı, 9 gil, 20
sement xammal,8 müxtəlif növ tikinti daĢları,6 əhəng xammalı,10 qum çınqıl, 4
tikinti qumu,1 perlit,8 pemza vulkan külü,16 yeralti Ģirin su və 11 minearal su
yatağı aĢkarlanmıĢdır. Bu yataqlarda tonlarla faydalı qazıntı ehtiyyatları var idi.
(Mənbə:21.səh163) Buradakı xammalın müasir bazar qiymətləri ilə dəyəri
trilyonlarla ABġ dolarına Mədəniyyət sahəsi üzrə dəyən ziyan- Xocavən, Füzuli,
Cəbrayıl və Ağdam rayonları üzrə bu sahədə dəyən zərərin miqdarı 350 910 855
AZN dir. (Mənbə:Azərbaycan Respublikası ərazilərinin Ermənistsn silahlı
qüvvələrinin iĢğalı nəticəsində itki və təlafatların qiymətləndirilməsi üzrə iĢçi
qrupunun hesabatı)
Erməni iĢğalı zamanı zərər görən sənaye sektoru əsasən mədənçilik, toxuculuq,
dəri sənayesi və qida məhsulları sənayesidir.
Cədvəl 2.2.3 Erməni işğalı altındakı ərazilərdə sənaye sektoru haqqında
faktlar
Sənaye sahələri
Yanvar 2014
Mədən sənayesi o cümlədən:
2 055 339 $
Dəmir filizi
1 971 601 $
Digər mədənlər
87 737 $
Emal sənayesi o cümlədən:
2 928 883 $
Qida sənayesi
1 917 718 $
Ġçki sənayesi
397 087 $
Toxuculuq sənayesi
3 640 $
Xəz emalı və rənglənməsi
41 747 $
43
Dəri ayaqqabı istehsalı
151 456 $
Taxta emalı
108 495 $
NəĢriyyat,poliqrafiya
21 359 $
Plastmas emalı
13 834 $
Qeyri-metal faydalı qazıntıların
istehsalı
155 825 $
Hazır
metal
məhsullarının
istehsalı
41 019 $
Xırda cihazların istehsalı
2 912 $
Elektrik
avadanlıqlarının
istehsalı
30 339 $
Tibbi avadanlıqların istehsalı
2 912 $
Mebel avadanlıqları istehsalı
40 533 $
Cəmi:
313 332 097 $
(Mənbə:21.səh147)
2006 cı ildən baĢlayaraq ermənilər tərəfindən mütəmadi olaraq törədilən yanğınlar
nəticəsində 100 min hektara qədər münbit torpaqlarımız məhv edilmiĢdir. Halbuki
Bu torpaqlada əhalinin həyat keyfiyyətini yaxĢılaĢdıran əkinçilik, heyvandarlıqla
məĢğul oluna bilərdi. Bu da əhaliin həyat səviyyəsini və keyfiyətini yüksəltməyə
imkan verərdi.
Cədvəl 2.2.4 Erməni işğal tərəfindən yandırılmş ərazilər və bunun nəicəsində
vurulan zərər
İllər
üzrə
Yandırılmış
sahə (ha-la)
Ziyanın
miqdarı
(manatla)
Keçən
dövr
(il)
Zərərin yekun
miqdarı
(manatla)
2006
63,414
159,531,661
8
1,276,253,288
2007
31,097
15,179,397
7
106,255,779
44
2008
13,924
342,616
6
2,055,696
2009
250
348,130
5
1,740,650
2010
1,503
1,703,907
4
6,815,628
2011
330
408,784
3
1,226,352
Cəmi: 110,518
177,514,495
1,394,347,393
(Mənbə:21.səh-201)
Erməni təcavüzkarlarının təcavüzü nəticəsində Dağlıq Qarabağ və ərtafdakı
bölgələrin dövlət əmlaklarına və inzibati yaĢayıĢ mərkəzləri üzrə mülki əhaliyə
vurulan
zərərin
qiymətləndirilməsindən
əldə
olunan
rəqəm
manatın
devalvasiyasından əvəl aparıklan hesablamalara görə, 74 813 466 895 Azərbaycan
manatı yaxud 95 376 678 856 ABġ dollarıdır (1 dollar 0,7844 manat hesabı
ilə.).Ġnzibati ərazilər üzrə zərər və itkilərin ilkin miqdarı isə aĢağıdakı cədvəldə
göstərilib. (Mənbə:21.səh138)
Cədvəl 22.5. İnzibati ərazilər üzrə zərər və itkilərin ilkin miqdarı
Rayonlar Ümumi
zərər
və itkilər
Əhaliyə
dəymiş
maddi zərər
Dövlətə
dəymiş
zərər
mln.
AZN ilə
mln.
ABŞ dol-
ları ilə
mln.
AZN ilə
mln.
ABŞ
dolları
ilə
mln.
AZN ilə
mln.
ABŞ dol-
ları ilə
Xocalı
64339600
82023967 17051400 21738 144 47288200 60,292,455
Xocavənd
1636102
976
2 085 801
856
87873431 112038
625
1548229
545
1 973 992
669
