Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
içində olanları tutmaq üçün kifayət qədər qapalı zona yaradan torpaq sədləri ilə əhatə olunmuş sahələrdə yerləşdiriləcək. Bundan başqa çənlər zəlzələyə tab gətirə bilmək şərti ilə layihələndirilmişdir. Beləliklə, terminal daxilində hər hansı dağılmanın onun meydançasının hüdudlarından kənarda yerləşən zonaya daxil olmayacaqdır. Sahillə terminal arasında boru kəməri bataqlıq ərazi ilə kəsişir ki, buradan çıxan su sahilin şimal-şərqində Xəzər dənizinə gedən axına qovuşur. Burada baş verə biləcək zonanın uzunluğu yaşayış mühitinin ümumi miqyasları ilə müqayisədə böyük olmayacaqdır. Quruda dağılmalar ehtimalı həyata keçirilməli olan texniki xidmət və qəbuletmə nəzarəti vasitəsilə aparılacaqdır. Neft dağılmalarına reaksiya vermə planının yerinə yetirməsi ilə dağılmaların qarşısının alınması və ətraf mühitə təsirin minimuma endirilməsi mümkün olacaqdır. Ölkənin iqtisadi inkişafı bilavasitə dövlətin təbii ehtiyatlarından istifadənin idarə edilməsi ilə əlaqədardır. Hazırda bu sektor ətraf mühitin çirkləndirilməsinə, ekologiyanın korlanmasına zərər vurur. Əgər ekoloji situasiyanın idarə edilməsinə və təbii ehtiyatların qorunmasına fikir verilməzsə, ətraf mühitin çirklənməsi sahəsində problem olduqca çoxala bilər. Ekologiya və ekoloji situasiyaların idarə edilməsi sistemi sahəsində həyata keçirilən reforma (islahat) milli iqtisadi, siyasi və sosial inkişaf strategiyasının ayrılmaz tərkib hissəsi olmalıdır. İqtisadiyyatın özəlləşdirilməsi resursların daha səmərəli idarə edilməsinə gətirib çıxarır, eyni zamanda ətraf mühitə nəzarətin indiki səviyyəsini zəiflədir. Ətraf mühiti qorumaq üçün qiymətlər, tariflər və qaydalar işləyib hazırlamaq lazımdır. Ətraf mühitin qorunmasına dair Milli Proqramın işlənib hazırlanması kompleks proses olmaqla, özündə aşağıdakıları birləşdirməlidir: 1. Ölkə iqtisadiyyatına və onun sosial maddi-rifah halına neqativ təsir göstərən ekoloji problemlərin aradan qaldırılması; 2. Əksər kritik problemlərin səbəblərinin təhlili; 3. Təcili tədbirlərin görülməsi; 4. Ətraf mühitin qorunmasına dair Milli Proqramın hökumət və cəmiyyət tərəfindən bəyənilməsi; 5. Ətraf mühitin qorunmasına dair Milli Proqramın yerinə yetirilməsi üçün daxili və xarici resursların səfərbər edilməsi; 6. Dövrü olaraq ekologiyada olan dəyişikliklər, onların prioritetləri, dərəcələri, ekoloji tədbirlərin yerinə yetirilməsi haqqında məlumat vermək. Ölkənin bütün ekoloji problemlərini dərhal həll etmək mümkün deyildir. Hökumət ətraf mühitin qorunmasına dair Milli Proqram hazırlamalıdır. Hazırda Azərbaycanın əsas məqsədi təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə etməkdən, əhalinin sağlamlığının yaxşılaşdırılması, iqtisadi artımın sürətləndirilməsi və bioloji resursların itkisinin qarşısının alınmasından ibarətdir. Əsas ekoloji problemlərə aşağıdakılar aiddir: Sənaye, neft hasilatı, neft emalı və enerji müəssisələri tərəfindən ətraf mühitə böyük ziyanın dəyməsi; Reproduktivlik qabiliyyətinin azalması, ətraf mühitin çirklənməsi və həddən çox ovlanması nəticəsində osetrin balığı ehtiyatlarının azalması; İstər kənd, istərsə də şəhər yerlərində suyun tərkibinin və keyfiyyətinin pisləşməsi; Erroziya, duzlaşma, ağır metal və ximikatlarla ətraf mühitin çirklənməsi və irriqasiya sisteminin pisləşməsi nəticəsində kənd təsərrüfatı torpaqlarının itirilməsi, meşə örtüyünün azalması. Dənizin səviyyəsinin qalxması ilə əlaqədar olaraq Xəzərətrafı rayonların su altında qalması və onun çirklənməsi. Azərbaycanın sənaye müəssisələri, neft istehsalı, enerji və nəqliyyat ətraf mühitin, havanın, suyun, torpağın əsas çirkləndirici mənbəyidir. Bunun əsas mənbəyi köhnə texnologiya, onların pis işləməsi, ətraf mühitin çirkləndirilməsini azaldan avadanlıqların olmaması, həmçinin aşağı keyfiyyətli xammaldan istifadə edilməsidir. Sənayenin azalmasına uyğun olaraq çirklənmə səviyyəsinin azalmasına baxmayaraq, əksər müəssisələrdə vahid məhsul istehsalına çirklənmə artmışdır. Beləliklə, əgər sənaye müəssisələrinin ekoloji fəaliyyətlərinin yaxşılaşdırılması üçün tədbirlər görülməzsə, nəticədə sənayenin dirçəlişi nəticəsində ətraf mühitin çirklənməsi kəskin surətdə arta bilər. Ekologiya sahəsində Azərbaycana SSRİ-dən inkişaf etmiş inzibati- komanda sistemi və onlara uyğun qanunlar, qərarlar və sistemlər, zəif imkanlar və mexanizmlər miras qalmışdır. Bu ətraf mühitin ciddi deqradasiyasına səbəb oldu. Ölkə müstəqillik əldə edəndən sonra ətraf mühitin qorunmasının səmərəliliyini yüksəltmək üçün mühüm işlər görülmüşdür. Lakin ətraf mühitin qorunmasına sərf edilən məsrəflərin azalması, peşəkar kadrların olmaması və avadanlıqlar çatışmadığından ətraf mühitin qorunmasının fundamental problemləri saxlanılır və daha da güclənir. Əksər sənaye tullantıları Bakı və Sumqayıtda təmərküzləşmişdir. Atmosferin çirklənməsinin birinci mənbəyi neftçıxarma sənayesidir. Neftlə bərabər çıxan qazın havaya buraxılması nəticəsində ətraf mühit olduqca çirklənir. Bakının bəzi rayonlarında 1995-ci ildə neft-qaz çıxarma sənayesində ətraf mühitə buraxılan qazlar 500 000 ton təşkil etdiyi halda, 1996-cı ildə kompressor stansiyası tikildikdən sonra o azalaraq 200 000 tona endirilmişdir. Neft emalı zavodlarından təxminən 45 000 ton tullantı atılır. Yanma Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|