Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti

Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti

Təqdimat

Müəllim: Əliyev Rafael

Mövzu:Mübahise ve muzakire

ünsiyyet formaları

Mübahisə — fikirlərin, mövqelərin

kəsişməsidir. O zaman tərəflər öz

mövqeyini müdafiə edərək rəqibin

dəlillərini təkzib etməyə çalışır.

Mübahisələr, söz çəkişmələri, fikirlərin çarpışması, müzakirələr insan durumunun təbii hallarıdır. Buna görə də onlar, gədim zamanlardan bəri öyrənilmiş, onların tərifləri verilmişdir. Mübahisələr qədim

Hindistanda, Babildə, Misirdə, İranda əsasən dini

zəmində kahinlər arasında aparılmışdır

Antik dünyada çəkişmənin ilk nəzəriyyəçilərindən mübahisə və söhbət ustası olan Afinalı Sokrat olmuşdur. O hətta bunun metodunu da irəli sürmüşdür. Bu metod istehza, mayevtika və induksiyadan ibarət olmişdur. İstehza

(İroniya) (yun. εἰρωνεία - eirnia) hərfi məhasına əks olan bir sözdür. Əslində bu, mahiyyəti gülünc olan anlayışdır. Başqa sözlə, belə bir anlayışdır ki, söyüş ondan yaxşıdır.

Sokratın mübahisə və söhbət qaydalarının diger metodu məcazi

olaraq mamalıq sənəti adlanır. Yunanca buna maieutike (Μαιευτική) deyilir. Bu metodun vasitəsilə Sokrat, müzakirə edilən mövzu ətrafında dolayı sualların verilməsi ilə, insanda olan biliyi üzə çıxarırdı.

Mamalıq terminindən bilinir ki, bu prosesi o qadının doğumuna

bənzər görürdü. Sadəcə mamalığın nəticəsində Sokrat uşağın deyil, həqiqətin və biliyin doğulmasına nail olurdu.

Mübahisələrin çeşidləri:

1. Polemika-hansısa konkret sahədə (siyasətdə, incəsənətdə, dində, fəlsəfədə və s.) aparılan söz və fikir çəkişməsidir. Polemika zamanı çəkişən tərəflər yalnız öz fikirlərini və mövqelərini rəgibə yeritmək,

onu məğlub etmək istəyirlər. Hətta bu söz yuyancadan "düşmənçilik" kimi tərcümə olunur. Çəkişmədən fərqli olaraq, polemikada tərəflər

arasında ziddiyət təşkil edən tezis irəli sürülür və onun ətrafında

mübahisələr aparılır.

2. Diskussiya - hansısa çəkişməyə səbəb olan məsələnin müzakirəsidir. Diskussiya

yalnız dəlillərin ortalığa qoyulması ilə aparılır. Mübahisəli problemi müzakirə edərkən çəkişənlər öz mövqelərini təsdiq edən dəlillərlə çıxış edirlər. Mətbuatda, yığıncaqlarda,

televiziyada və s. gedən ictimai mübahisələri də diskussiya adlanır.

Elmi konfranslarda da tezislər irəli sürülmədən çəkişmələr gedir.

Çəkişmələrin çeşidləri vardır:Apodikdik diskussiyada tərəflər həqiqəti araşdırırlar;

Dialektik diskussiyada həqiqətə bənzərliyə iddia olunur;

Eristik diskussiyada bir tərəf rəqibini öz fikrini qəbul etdirməyə çalışır. Sofistikadan fərqli olaraq burada saxtakarlıqlar olmur;

Sofistik diskussiyada isə hansı yolla olursa olsun (hətta hilə və saxtakarlıq işlədərək) diskussiyada qalib gəlmək üçün.

4. Debatlar-tərəflərin üçüncü tərəfi (hakimləri, tamaşaçıları) inandırmaq üçün apardıqları çəkişmələrdir. Bu diskussiyanın bir çeşididir. Debatlər üçün bəlli

qaydalar tərtib olunur.Udan və uduzan tərəf tamaşa- çıların səsverməsi, yaxud hakimlərin rəyləri ilə təyin

olunur. Debatlar televiziya vasitəsi ilə bir çox qərb

ölkələrində seçkilər ərəfəsində iddiaçıların arasında

keçirilir. Bir çox hallarda şou xarakteri daşıyır.

Mübahisələrin ayrılmaz hissəsi olan məntiq hələ

əski Hindistanda, Yunanıstanda və Romada

məhkəmələr prosesləri və natiqlik üçün tətbiq edilirdi. Məntiq insanın dillə gərçəkləşən düçüncə fəaliyyətinin üsul, forma və qanunları haqqında elmdir. Onu düzgün düşünmə haqqında elm kimi də tərif edirlər.

Müzakirə hər hansı bir məsələ ətrafında

müəyyən mülahizə və nəticəyə gələrək

qərar çıxarmaq üçün bir yerdə oturub

danışıq aparmaq, fikir mübadiləsi etməkdir.

İki və daha çox adamın münasibətləri aydınlaşdırmaq və ümumi nəticə əldə etmək məqsədilə öz səylərini

əlaqələndirməyə və birləşdirməyə yönəldilmiş qarşılıqlı

təsirinə ünsiyyət deyilir. Ünsiyyət tələbatı sosial tələbatdır.

Həyati faktlar göstərir ki, ünsiyyət eyni zamanda psixi proseslərin təzahüründə özünəməxsus

tərzdə iştirak edir. Ünsiyyət psixi proseslərin

dinamikasına, təzahürünə təsir göstərir və onları daha da mütəhərrik edir.

Modern Portfolio Presentation

You can simply impress your audience and add a unique zing and appeal to your Presentations. Easy to change colors, photos and Text. Get a modern PowerPoint Presentation that is beautifully designed. You can simply impress your audience and add a unique zing and appeal to your Presentations. Easy to change colors, photos and Text. Get a modern PowerPoint Presentation that is beautifully designed.

Ünsiyyət eyni zamanda şəxsiyyətin formalaşmasına da müəyyən tərzdə istiqamət verir. Demək olar ki,

şəxsiyyətin təşəkkülü müəyyən mənada ünsiyyət

prosesinin məhluludur.

Diqqətiniz üçün

Diqqətiniz üçün

Təşəkkürlər