Azərbaycan elmlər akademiyasi miLLİ MÜnasiBƏTLƏR İnstitutu



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/63
tarix21.03.2018
ölçüsü2,8 Kb.
#32758
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63


 
 
AZƏRBAYCAN ELMLƏR AKADEMİYASI 
MİLLİ MÜNASİBƏTLƏR İNSTİTUTU 
 
 
 
 
VAQİF ARZUMANLI 
NAZİM MUSTAFA 
 
 
 
 
 
 
 
TARİXİN QARA SƏHİFƏLƏRİ 
 
Deportasiya. Soyqırım. Qaçqınlıq. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
B  A  K  I  –  "Q  A  R  T  A  L"  — 1998 
 
 
 
 


 

 
 
ELMİ REDAKTOR : professor TEYMUR ƏHMƏDLİ 
 
Vaqif ARZUMANLI, Nazim MUSTAFA.  Tarixin qara səhifələri. 
Deportasiya. Soyqırım. Qaçqınlıq. – Bakı: «Qartal», 1998.  
 
 
 
 
 
Azərbaycan xalqı  təxminən 200 ildir ki, öz tarixi-etnik 
torpaqlarından didərgin salınır. Düşünülmüş  və planlı  şəkildə  həyata 
keçirilən bu məkrli siyasət kütləvi deportasiya və soyqırımı ilə müşayiət 
olunmuşdur. Nəticədə minlərlə, milyonlarla soydaşımız tarixi torpaqlarından 
qovulmuşlar. Təəssüf ki, uzun müddət taleyüklü bu məsələlərə biganə 
qalınmış, laqeyd münasibət göstərilmişdir. Son dövrdə baş verən ictimai-
siyasi hadisələrlə 
əlaqədar xalqımıza qarşı törədilən cinayətlərin 
öyrənilməsinə imkan və şərait yaranmışdır. Bu mənada mövcud monoqrafiya 
tariximizin bir sıra  qaranlıq səhifələrinin öyrənilib üzə çıxarılmasında atılan 
ilk addımlardan hesab oluna bilər. 
 
 
 
 
 
 
 
 
4 7 0 2 0 8 0 1 0 5 
A------------------- sifarişli – 98 
0 4 4  
 
 
 
©"Q a r t a l" nəşriyyatı – 1998
 
 
 


 

M Ü N D Ə R İ C A T 
 
Ön söz                                                                                                                         5 
 
I F ə s i l. Qərbi Azərbaycana Ermənilərin kütləvi axını və azərbaycanlıların 
ilkin qaçqınlıq dövrü (XVII-XIX əsrlər)---------------------------------------------   10 
1. Ermənilərin dövlət yaratmaq səyləri --------------------------------------------------- 10 
2. İlkin qaçqınlıq dövrü. Erməni vilayətinin təşkili--------------------- ---------------- 17 
3.İrandan ermənilərin köçürülməsi -------------------------------------------------- ----- 22   
4. Türkiyədən ermənilərin köçürülməsi -------------------------------------------------- 28 
 
II F ə s i l.  XX əsrin əvvəllərində ermənilərin törətdiyi qırğınlar ---------------  37 
1. 1905-1906-cı illər qırğınları-------------------------------------------------------------  37 
2. Erməni quldur dəstələrinin təşkili (1914-18) ----------------------------------------- 43 
3. Müharibə müddətində ermənilərin törətdikləri qırğınlar ---------------------------- 52 
4. 1918-ci ilin əvvəlində Bakı quberniyasında erməni vəhşilikləri ------------------- 63 
5. Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti dövründə milli münaqişələr və  qaçqınlar 
problemi --------------------------------------------------------------------------------------  75 
 
III F ə s i l . Ermənistanda azərbaycanlılara qarşı repressiya və deportasiya 
siyasəti ---------------------------------------------------------------------------------------- 83 
1. Otuzuncu illər repressiyası--------------------------------------------------------------- 83 
2. 1948-1953-cü illər deportasiyası --------------------------------------------------------89 
3. Erməni şovinizminin dirçəlməsi (1960-1987-ci illər) --------------------------------97 
4. İndiki Ermənistanda azərbaycanlılara qarşı sonuncu  
soyqırım(1988-1989-cü illər) ------------------------------------------------------------- 103 
 
IV F ə s i l. Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları -------------------- 119 
1. Dağlıq Qarabağda erməni saxtakarlığı ----------------------------------------------- 119 
2. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi Ermənistanın Azərbaycana qarşı  
ərazi iddiasıdır------------------------------------------------------------------------------- 124 
 
Son söz əvəzi-------------------------------------------------------------------------------- 133 
 
Ə l a v ə l ə r -------------------------------------------------------------------------------- 138 
1. Xəritə 
– 
Qədim Oğuz yurdu-indiki Ermənistan-------------------------------------- 138 
2. 1826-1828-ci illər Rusiya-İran, 1828-1829-cu illər Rusiya-Türkiyə müharibələri 
nəticəsində İrəvan xanlığının ərazisində dağıdılmış kəndlərin siyahısı ------------- 140 
3. 1828-ci ildə yaradılmış Erməni vilayətində (İrəvan əyaləti) kəndlərinin  
siyahısı---------------------------------------------------------------------------------------  143 
4. Erməni vilayəti əhalisinin siyahıya alınmasının nəticələri (İ.Şopenə görə) ----- 147 
5. 1918-ci ildə İrəvan quberniyasında dağıdılmış və boşaldılmış azərbaycanlı  


 

yaşayış məntəqələrinin siyahısı ----------------------------------------------------------- 150 
6. 1919-cu ilin son iki ayında ermənilərin İrəvan quberniyasında darmadağın 
etdikləri müsəlman kəndlərinin siyahısı ------------------------------------------------- 157 
7. 1920-1988-ci illərdə Ermənistanda adları dəyişdirilmiş türk mənşəli yaşayış 
məskənlərinin siyahısı --------------------------------------------------------------------- 160 
8. 1991-ci il aprelin 9-da Ermənistanda dəyişdirilmiş toponimlərin siyahısı ------  176 
9. 1948-1953-cü illərdə  indiki Ermənistandan köçürülən azərbaycanlı kəndlərinin 
siyahısı---------------------------------------------------------------------------------------- 180 
10. 1988-1990-cı illərdə Ermənistanda öldürülən azərbaycanlıların siyahısı------- 187 
11. 1988-ci ilə qədər indiki Ermənistanda mövcud olan azərbaycanlı yaşayış 
məntəqələri----------------------------------------------------------------------------------- 201 
12. Erməni təcavüzü nəticəsində Azərbaycan Respublikasında zəbt edilmiş, 
dağıdılmış və yandırılmış yaşayış məntəqələri və sosial obyektlər ------------------ 206 
13. Azərbaycanlılara qarşı edilmiş vəhşiliklərin açıqlanması və erməni 
 terrorizm qurbanlarının xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında  
Azərbaycan Respublikası prezidentinin 23 fevral 1993-cü il tarixli fərmanı-------  207 
14. 1948-1953-cü illərdə azərbaycanlıların Ermənistan SSR ərazisindəki  
tarixi-etnik torpaqlarından kütləvi surətdə deportasiyası haqqında 
 Azərbaycan Respublikası prezidentinin 18 dekabr 1997-ci il tarixli fərmanı -----  211 
15. Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında Azərbaycan Respublikası prezidentinin 
 26 mart 1998-ci il tarixli fərmanı -------------------------------------------------------- 214 
 
 
 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə