Azərbaycan elmlər akademiyasi nizami adına ƏDƏBİyyat institutu
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BÜROKRATİYA İLƏ FİRQƏ
19
proqramın maddələri də əhəmiyyətdən ari deyildir. Rusiya fəhlələri arasındakı əhval-ruhiyyəni az-çox formula etdiyindən bu proqram maddələrini aşağıdakı kimi nəql edirik: I. Kommunist internasional səmiyyəti ilə Beynəlmiləl Kommunist fəhlə sindikatları birliyinin yenidən təşkili ilə bu müəssisələrə hökumət kassasından təsisat verilməsinin qadağan edilməsi. 2. Kommunist firqəsi dövlət makinası üzərindəki təsirindən vaz keçməlidir və hakim bir sinif təşkil etmək əzmindən daşınmalıdır. Çünki o, məmləkətdə azlıq təşkil edir. 3. Əcnəbi ticarət inhisarının ləğvi. Çünki bu sistem rus xalqının iqtisadi vəziyyətini yüzdə 99% pisləşdirmişdir. 4. sabiq sülalə nümayəndələri jandarma korpusu və böyük məmurlardan başqa bütün əhalinin iştirakı ilə bərabər və gizli seçmə üsulu üzrə plebisisit keçirmək. 5. Edam cəzasının ləğvi. 1924-cü ildən etibarən edam cəzasını tətbiqə nəzəri olaraq səlahiyyətdar olmayan siyasi zabitlər idarəsi, fəhlə müxalifət qrupunun hesabına görə 2000-dən çox adam edam eyləmişdir. 6. Başqa məmləkətlərdə başqa dövlətlərə qarşı üsyan çıxarmaqda olan kommunist firqələrinə yardımı hökumət qəti surətdə rədd etməlidir. 7. Bütün tutulmuşlara ümumi əfv verilməli və cinayət işləri yenidən baxılmalıdır. Çünki Stalin diktatorluğunda olan hərc-mərclik içində görülən cinayət hökmlərinin belə yüzdə 99-u qərəz və qızışdırma əsəri olaraq görülməkdədir. 8. Firqə kooperativ və sair sənaye işlərinin idarəsindən kənar edilməlidir. 9. Sürkündə olanlarımız geri dönməli və ali dövlət müəssisələri seçilməli və təşkil oluncaya qədər hökumət kəndli və fəhlə sovetləri əlində olub kommunist firqəsi işlərə müdaxilə etməməlidir. 10. Mətbuat azadlığı, söz azadlığı və din azadlığı. 11. Fəhlələr ilə kəndlilər arasında istedadlı və zəkalı adamların zühur eylədiyini nəzərə alaraq milli bir demokrat rejimii təsisi zamanı bu qüvvələrdən dəxi istifadə etmək yolunun təmini. 12. Torpağın əvəzsiz kəndli əlində qalması təmin olunmalıdır. 13. Dövlət kapitalizminin məmləkət üçün zərərli olduğunu fəhlə müxalifəti təsbiq edər. Bu sayədə fəhlənin qazancı ayda orta olaraq 36 manata enmişdir. 14. Diktatorluğu nəzərə alaraq bu şərait daxilində bir çox fəhlə və kəndlinin öz arzusu və iradəsi xaricində kommunist firqəsinə mənsub olduğu mülahizəsilə, Üçüncü İnternasional hakimiyyətini ləğv etməklə bərabər, kommunistləri ümumi surətdə təqib və cəzalandırmaq niyyətindən daşınmaq. Çunki bu xüsusda göstəriləcək şiddət xalq kütlələrini Üçüncü İnternasional ilə istər-istəməz birləşdirə bilir.
Bütün əsaslı nöqtələrindən sarsılan və hər cür müxalifət cərəyanlarına məruz qalan bolşevik hakimiyyətinin bu gediş ilə varacağı nəticəni anlamaq müşkül deyildir. Görülən işin nə sosializm, nə də demokratizm olmadığına yalnız müxalifət rəisləri deyil, kommunist firqəsinin böyük əksəriyyəti də inanmışdır, hətta muxaliflərini imansızlıqda ittiham edən bu günkü qalib stalinçilər belə səmim 20
qəlblərində bu hərəkatın vəd olunmuş sosializmə doğru bir gediş olmadığına qanedirlər. Kəndlini idealizə edən sağlarla, kəndli mənafeyinə göz qapayan solların ikisini də xətada görən stalin 14-cü qurultayda söylədiyi bir nitqində bu “təmayüllərdən hankısı doğrudur? sualı qoyula bilməz” demiş. “Təmayül kənar həddində yaramazdır. Yalnız bu qədər var ki, sağa doğru çəkən təmayülə firqə mücadilə etmək adətinə haqq ilə malikdir. Bu xüsusda təcrübəsi çoxdur. Halbuki sola doğru çəkən təmayülə qarşı mücadiləyə firqə qətiyyən hazırlanmamış. Bunun üçündür ki, doğru yoldan kənara çıxan cərəyanlardan firqə xüsusilə sola gedən təmayüllə daha çox və daha ciddiyyətlə mücadilə etməlidir. Hücum atəşinin qüvvətlisi bu səmtə yönəldilməlidir”, deyə əlavə etmişdir. Bu diplomatik çıxışdan aşkar görünür ki, Stalin zümrəsi kəndliyə istinadla kommunist hökumətini iş başında saxlamaq istəyir. Başqa bir təbirlə ifadə edəcək olursaq deməliyik ki, sollar tərəfindən müdafiə olunan kommunist idealizmi ortadan qalxmış, məfkurənin qüdsiyyəti çirkaba batmış, indi görülən iş ancaq kommunist firqəsi tərəfindən vücudə gətirilən bürokratiyanın həyatını bir az daha uzatmaqdan başqa bir şey deyildir. Sözün qısası, kommunist bürokratiyası ilə kommunist firqəsi mücadilə halındadır. Kommunist firqəsi özünə təzyiq edən bürokratiyaya qarşı firqə daxilində olsa da domokratiya davasına qalxışır. Zümrələrə, fraksialara azadlıq istəyir. Bunlardan bir qismi bu tələbi hətta digər sosialist firqələrinə mövcudiyyət haqqı vermək tələbinə qədər irəlilədirlər. Stalin bürokratiyası isə müxalifətin bu davasını leninizm əleyhində qəbul edərək firqə vəhdətinin əsl olduğunu, zümrə və fraksion təşəkküllərinə qətiyyən icazə verilməyəcəyini irəli sürür. Birisi gizli təşkilat, digəri də dəmir disiplinə (intizama- A.R.) və “Çeka” tədbirinə müraciət edir. Baxalım hankı tərəf qalib gələcək? Fəqət hankısı qalib gəlsə də, nəticə bolşevik diktatorlununun məhvidir. Çünki bu surətlə kommunist firqəsi öz varlığını zail etmiş olur. Bolşevik zavalını sürətləndirəcək ən böyük amil, şübhəsiz, firqədəki ixtilafın Qızıl Ordu sıralarına da keçməsidir. Ordunun bu mücadilə keşməkeşlərdən nə dərəcəyə qədər aralı qaldığını kəsdirmək təbii ki, asan deyildir. Fəqət 14-cü qurultay münaqişələri əsnasında hərbiyye komissarı Voroşilovun müxaliflərə xitabən “Atəşlə oynamayınız!” deyə nəşr etdiyi bəyannamə ilə hər münaqişə çıxdıqsa Qızıl Ordu komandanlığında icra olunan yerdəyişmələrə baxılacaq olursa, kommunist hökumətinin bu yeganə istinadgahını təşkil edən qüvvətin də rahat buraxılmadığı aşkar olur. Bundan başqa keçirdiyi maliyyə çətinliyi üzündən vəzifəli mütəxəssislərin miqdarını azaltmaq məcburiyyətində qalan sovet hökuməti “teritorial” milis təşkilatına müraciət edir ki, bu da günün birində əleyhinə dönəcək kəndlini Hökumət nəzarətinə çox da tabe olmayan əsgəri bir təşəkkül halına gətirməkdən ibarətdir.
Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|