Azərbaycan miLLİ eləMLƏr akademtyasi naxçivan böLMƏSİ
Yüklə 1,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
ermənilərə aid bir dənə də olsun abidə yoxdıır. Kütləvi informasiya vasitələri və internet məlumatlarmdan məlum olduğu kimi saxtakar erməni alimləri 2007- ci il noyabrm 2- də Amerika Birləşmiş Ştatlarmın Harvard Univerisitetində «Naxçıvanm erməni abidələri» adlı sərgi nümayiş etdirmişdir. D ünyanm ən nüfuzlu ali təhsil müəssisələrindən biri olan Harvard Universitetinin rəhbərliyinin erməni professorlarımn fıtnəsinə uyaraq rəhbəıiik etdikləri ali təhsil ocağında heç bir fakta əsaslanmayan belə bir sərginin açılmasına razılıq vermələri təəssüf doğurur. Ömürləri boyu bir dəfə də olsun Naxçıvana gəlməyən və bu diyaı* haqqmda məlumatları olmayan həmin adamlar Naxçıvan həqiqətlərini görmüş və bilmiş olsaydılar yəqin ki, bu cür fitnələrə uymaz, həmin saxta sərginin niımayişinə icazə verməzdilər. Naxçıvan M uxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri Vasif Talıbov 06 dekabr 2005- ci ildə «Naxçıvan M uxtar Respublikası ərazisindəki tarix-mədəniyyət abidələrinin qorunması və pasportlaşdırılması işiniıı təşkili haqqmda» sərəncam imzalamışdır. Sərəncamdan irəli gələn vəzifələri yerinə yetirmək üçün Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin Tarix, Etnoqrafıya və Arxeologiya Institutunun əməkdaşları Bölmənin Incəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun və Naxçıvan Dövlət Universitetinin bir qrup əməkdaşı ilə birlikdə M uxtar Respublikanın bütün yaşayış məskənlərinə səfərlər etmiş, həmin yeıiərdə olan tarix və mədəniyyət abidələrini qeydə almış, ilkin şəkildə tədqiq etmişlər. Keçən müddət ərzində bu iş başa çatdırılmış, bölgədə 1162 (dünya əhəmiyyətli 56, ölkə əhəmiyyətli 462, yerli əhəmiyyətli 644) abidə qeydə alınmış, onlarm ilkin tədqiqi aparılmış, hər bir abidəyə aid ayrıca. pasport kartı hazııianmış və bu abidələrin siyahısı Naxçıvan M R Nazirlər Kabineti tərəfındən təsdiq olunmuşdur. 6 Qeydə alman bu abidələrin içərisində emıənilorə aid bir dənə də olsun nümunə yoxdur. M uxtar Respublikanm şəhər və kəndlərinə səfəıiər zamanı alimlər bölgənin şəhər, kənd, dağ, dərə, çay, göl, köç yolları, ümumiyyətlə bütün toponomik vahidləri ilə maraqlanmış, heç bir erməni mənşəli yer adına təsadüf etməmişlər. Toplamlan tarix-mədəniyyət abidələri və onlar haqqm da əldə olunan məlumatlar, tədqiqatlaı* zamanı aşkar olunan faktlar bölgənin qədim zam anlardan Azərbaycan türklərinin yaşadığı məskən olduğunu söyləməyə tam əsas verir. Çünki bu faktlar etibarlı qaynaqlara söykənir və vicdanh tədqiqatçılar belə obyektiv faktlar qarşısmda susur, ağa qara deyəmə cürəti çatmır. Təəssüf ki, bu sözləri saxtakar erməni alimləri haqqında söyləmək m üm kün devil. Vaxtilə saxtakarlıqları gürcü mütəfəkkiri İ.Çavçavadze (7, s. 9-10), rus alimi, akademik B.Piotrevski (55, s. 302-303) və s. görkəmli alimlər tərəfindən ifşa edilən erməni alimləri bu gün də öz saxtakar əməllərindən əl çəkmir, Naxçıvan bölgəsinin qədim zamanlardan ermənilərə məxsus olduğunu sübut etmək üçün hər cür fitnələrə əl atır, öz yalan və iftiralarmı beynəlxalq ictimayətə inandırmağa çalışırlar. Faktlar isə başqa söz deyir. F aktlara müraciət edək. Təqdim olunan kitab O rdubad şəhərinin epiqrafik abidələrinə- müsəlman kitabələriııə həsr olunduğundan biz Naxçıvana olan erməni iddialarmm puçluğunu sübuta yetirən epiqrafik faktlardan bəhs edəcəyik. 1901- ci ildə Naxçıvan bölgəsinin ikinci böyük şəhəri olan O rdubad şəhər Came məscidinin ətrafında bərpa və abadlıq işləri aparılarkən torpağın altından üstündə ərəb əlifbası ilə «Harun» şəxs adlı və hicri 111- ci il tarixi həkk edilmiş bir kitabə tapılmışdır. Bu kitabə sübut edir ki, şəhərin mərkəzində əzəmətlə ucalan Came məscidi hicri qəməri təqvimi ilə 111- ci ildə (miladi ilə 729- cu ildə) inşa olunmuşdur. Məlum olduğu kimi məscid xristian ermənilərə 7 cleyil, müsəlmanlara aıd ibadot yeridir. Deməli, Ordubad şəhəri hələ islamm qəbul olunduğu ilk vaxtlarda inkişaf etmiş yaşayış məskəni olmuş və onun əhalisi tamamilə miisəlman türklərdən ibarət olmuşdur. Rus diplomatı və şərqşünası N.V.Xanıkov XIX yüzilliyin ortalarmda Naxçıvanda tədqiqatlaı* aparmış və tədqiqatlarmm nəticələrinə həsr olunmuş məqaləsində yazmışdır ki, Arxangelski Ordubad şəhər qəbiristanlığında onun üçün hicri 227- ci il tarixli, kufı xətli ilə həkk edilmiş kitabə qeydə almış və həmin kitabənin cstampını götürmüşdiır. Miladi təqvimi ilə 842-ci ilə aid olan bu kitabə də ərazinin müsəlman türklərə məxsus olmasmı təsdiq edən çox sanballı qaynaqdır. Yaxud da, Naxçıvan şəhərində indiyədək əzəmətlə ucalaıı, 1162-ci ildə inşa olunan Yusif Küscyir oğlu türbəsini və inşası 1186-ci ildə başa çatdırılan Möminə xatun türbəsini götürək. Erməni alimləri Harvard Universitetində təşkil etdikləri sərgidə müsəlman intibahı dövrünün ən gözəl nümunəsi olan Möminə xatun kinıi möhtəşəm abidəni erməni mədəniyyətinin nümunəsi kimi qələmə versələr də elə türbənin özündə olan faktlar bu iddiaları inkar edir. Möminə xatun türbəsinin üstiindəki kitabələr təsdiq edir ki, türbə Azərbaycan Atabəyləri dövlətinin banisi Şəmsəddin Eldənizin arvadı, Eldəniz hökm daıiarm dan Atabəy Məhəmməd Cahan Pəhləvanın və Qızıl Arslanm anası Möminə xatunun şərəfınə görkəmli Azərbaycan memarı, Naxçıvan memarlıq məktəbinin banisi Əcəmi Əbubəkr oğlu Naxçıvani tərəfmdən inşa olunmuşdur. 1186- ci ilə aid olan bu türbə üzərində ərəb əlifbasmın kufı xətti ilə yazılan və umumi uzunluğu təxminən 500 metrə çatan, abidənin təyinatı, sifarişçisi, memarı, inşa tarixi və s. haqqında müfəssəl məlumat veron kitabələrin heç birində ermənilərlə bağlı kiçik də olsa fakt vo ya işarə voxdur. 8 Yüklə 1,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|