Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İnformasiya texnologiyalari institutu

26 

 

İnternet  Mərkəzini,    Ümumavropa Gənclik Panelinin (Pan-

European Youth Panel) üzvl

ərini Forumda iştiraka dəvət edir.  

Bu t

ədbir vasitəsilə İnternetdə və müasir mediada olan 12–18 

yaş arası gənc insanları cari məsələlərin  fayda və risklərini 

müzakir

ə  etmək üçün bir araya gətirir. Maarifləndirmə 

m

ərkəzinin üzvləri,  sənaye nümayəndələri,  siyasətçilər  və 

dig

ər  maraqlı  tərəflər  mediadan istifadə  ilə  rəqəmsal 

m

əsələlərlə  bağlı  məlumatlandırmalar  aparmaqla  ən  yaxşı 

İnternet təhlükəsizliyinə nail olmağa çalışırlar. 

Yardım xətləri (Helpline) – İnternetdə təhlükəsizliyin 

t

əmin  olunması  ilə  bağlı    gənc insanlara, valideynlərə, 

mü

əllimlərə  və  himayədarlara  fərdi  qaydada məlumat verir. 

Yardım xətləri  İnsafe təşkilatı tərəfindən koordinasiya edilir 

[14]. 

Qaynar x

ətlər  (Hotline)  –  Cəmiyyətdən  qanunazidd 

kontentl

ər (terrora cəlbedilmə, vandalizm və  nifrət 

d

əstəkləyən materiallar, narkotik vasitələrin istifadəsi və  s.) 

v

ə uşaqların cinsi istismarı ilə bağlı konkret faktlar haqqında 

m

əlumatları qəbul edir. Qaynar xətlər bu tip faktları araşdırır, 

onlar h

əqiqətə uyğun olduqda bu materialların əslini tapırlar. 

Əgər  qanunazidd  kontent  aşkarlanarsa,  qaynar xətlər 

t

ərəfindən ölkənin  hüquq-mühafizə  orqanlarına,  eyni 

---

27 

 

zamanda  İnternet  xidməti provayderinə  razılaşdırılmış 

m

əlumat verilir və  prosedur  qaydada  ölçü  götürülür.  Əgər 

qanunazidd kontent başqa bir ölkədə saxlanılırsa,  bu haqda 

h

əmin ölkənin qaynar xəttinə məlumat verilir. Qaynar  xətlər  

I

NHOPE saytı vasitəsi ilə koordinasiya edilir [14]. 

 

1.4. «T

əhlükəsiz İnternet Proqramı»  üzrə 

f

əaliyyətlər 

«T

əhlükəsiz  İnternet  Proqramı»    aşağıda  qeyd  olunan 

bir neç

ə fəaliyyəti  yerinə yetirməklə onlayn mühitdə uşaqları 

h

əm dəstəkləyir, həm də onları müdafiə edir: 

•

 

İnsafe 

•

 

INHOPE 

•

 

T

əhlükəsiz  İnternet Günü (Safer İnternet Day)  

•

 

T

əhlükəsiz İnternet Forumu (Safer İnternet Forum) 

•

 

EU Kids Online Layih

əsi 

•

 

eSafety Kit Online 

“İnsafe”.  Avropada  əhalini 

İnternetdə 

olan t

əhlükələr 

bar

əsində 

m

əlumatlandırmaq 

m

əqsədilə “İnsafe” Təhlükəsiz  İnternet Mərkəzləri Şəbəkəsi 

(TİMŞ) yaradılmışdır [15]. TİMŞ-ə gənclərin İnternetdən və 

---

28 

 

mobil  qurğulardan  təhlükəsiz və  məsuliyyətli istifadəsini 

t

əşviq  etməklə  səlahiyyət  verilmişdir.  Hər  bir  TİM 

maarifl

əndirmə və təhsil kampaniyaları həyata keçirir. İnsafe 

30  Avropa ölk

əsində  fəaliyyət göstərir ki, bunlardan 27-si 

Avropa Birliyin

ə  üzv olan ölkələrdir, digər dördü isə  - 

İslandiya, Norveç, Rusiya və Serbiyadir. Onların bir çoxunda 

yardım xətləri və qaynar xətlər fəaliyyət göstərir. Tərəfdaşlar 

ild

ə  bir neçə  dəfə  bir araya gəlir, təhlükəsizliklə  bağlı 

probleml

əri müzakirə edərək müxtəlif informasiya və resurs  

mübadil

əsi aparırlar.  

“İnsafe” əməkdaşlıq şəbəkəsi uşaq və gənclərin müsbət, 

t

əhlükəsiz, səmərəli İnternetlə yanaşı digər onlayn və mobil 

texnologiyalardan istifad

ə etmək missiyasını daşıyır. “İnsafe” 

şəbəkəsi  hökuməti, müəllimləri, valideynləri, media, sənaye 

v

ə  digər  müvafiq  qurumları  uşaq  və  gənclərin hüquq və 

ehtiyaclarının  qorunması  üçün  ortaq  məsuliyyətə  səsləyir. 

“İnsafe”  şəbəkəsi  İnternetdən istifadə  zamanı  təhlükəsizliyi 

t

əmin etmək,  tərəfdaşları  ən  yaxşı  təcrübəyə, məlumat və 

resursları  paylaşmaqla  birgə  işləmək  üçün  məktəb və  ev 

arasındakı  əməkdaşlığı  və  nəsillər  arasında  olan  rəqəmsal 

f

ərqi aradan qaldırmaq  üçün,  insanların  bilik  və 

bacarıqlarının  gücləndirilməsi məqsədilə  ailələrlə  birgə 

---

29 

 

işləyir. Eləcə  də,  bu  işə  məktəbləri  və  digər  əlaqədar 

t

əşkilatlarları cəlb edərək onlarla əməkdaşlıq edir.  

INHOPE-un beyn

əlxalq 

əməkdaşlığı. 

İNHOPE 

– 

International Association of Internet 

Hotlines (Beyn

əlxalq  Qaynar Xətlər Assosiasiyası) dünyada 

İnternet  qaynar xətlər  şəbəkəsinin  fəaliyyətini  genişləndirir 

v

ə  dəstəkləyir  [16]. Qanunazidd məzmunlu kontentlərin 

qarşısını alır. INHOPE 1999-cu ildə İnternetdə təhlükəsizliyi 

t

əmin  etmək məqsədilə  yaradılmışdır.  Dünyanın  42 

ölk

əsindən olan 48 İnternet qaynar xəttini özündə birləşdirir. 

INHOPE 

şəbəkəsi  Avropa  Birliyi  üzvlərindən  əlavə, 

Rusiya, Kanada, Tayvan, Avstraliya, Yaponiya, CAR, 

Koreya Respublikası və ABŞ-ı əhatə edir. Onlar beynəlxalq 

miqyasda qanunazidd kontentl

ərlə  mübarizədə  bir-birinə 

köm

ək edir, mübarizəni dəstəkləyir və  birlikdə  müxtəlif 

t

ədbirlər həyata keçirirlər.  INHOPE  Assosiasiyasının  

missiyasına aşağıda qeyd olunanlar daxildir: 

–

 

Milli qaynar x

ətlərin yaradılması və dəstəklənməsi; 

–

 

Yeni qaynar x

ətlərin dəstəklənməsi və  onların 

t

əlimatlandırılması; 

---