Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi a. A. Bakixanov adına tariX İnstitutu

133.  Kəngərli  Q.  Bakı  Traseka  mərkəzinə  çevrilir.  “Azərbay- 
can” qəzeti,  1998,24 sentyabr.
134.  Kəngərli  Q.  Böyük  İpək  yolu  ilə  turizm.  “Azərbaycan” 
qəzeti,  1998, 26 sentyabr.
135.  Kəngərli  Q.  Miniatür  böyük  İpək  yolu.  “Azərbaycan” 
qəzeti,  1999, 24 sentyabr.
136.  Kəngərli  Q.  Özbəkistan qəzetləri böyük İpək yolu haqda. 
“Azərbaycan” qəzeti,  1998,  13 sentyabr.
137.Kərimli  F.  İpək  yolu  bərpa  olunur.  “Azərbaycan”  qəzeti, 
1998, 6 iyun.
138. 
Kərimov  Ə.  Beynəlxalq  əlaqələrdə  dəniz  nəqliyyatının 
yeri/ / EA İqtisad İnstitutunun akad. Ə.Mahmudovun75 illiyinə həsr 
olunmuş elmi konfransın materiallan, Bakı,  1998, s.334.
139.  Qaffarov  T.  Azərbaycan  tarixi:  XX  əsrin  80-90-cı  illəri. 
Bakı: Mütərcim,  1997,  140 s.
140.  Qaffarov  T.  Azərbaycan  Respublikası  1991-2001.  Əsrə 
bərabər 10 il. Bakı: Tural-L, 2001, 325 s.
141.  Qaffarov T. Azərbaycanın эп yeni tarixi.  XX əsrin sonları
XXI əsrin əwəlləri. Bakı, Gizo Enterprise, 2006, 275 s.
142. Qazıyev A. Karvan İpək yolu mədəniyyətlər arasmda körpü. 
“Bakı” qəzeti, 2001,  11-17 mart.
143.  Qənbərov F.  Böyük İpək yolunun inkişafında Azərbaycan 
Özbəkistan əməkdaşlığı // İpək yolu jumalı, 2001, №1, s.20-23.
144.  Quluzadə V. ABŞ  Senatınm Komitəsində  “İpək yolu  stra- 
tegiyası  haqda”  qanun  layihəsinin  qəbul  edilməsi  Azərbaycanın 
xeyrinə olan işdir. “Azərbaycan” qəzeti,  1998, 27 mart.
145.  Quliyev R. Müstəqil Azərbaycan Respublikasında gömrük 
işinin  təşkili.  Azərbaycan  gömrüyü:  Tarixi  эпэпэ1эг  və  müasirlik. 
Bakı, Elm, 2007, s.164-182.
146.  Mahmudov Y.  Səyyahlar Azərbaycana  gəlir.  Bakı,  Gənc- 
lik,  1977,  140 s.
147. Mahmudov Y. Azərbaycan diplomatiyası. Bakı, Azərbaycan 
diplomatiyası,  1996, 289 s.
148. Məmmədov Z. Heydər Əliyev və Azərbaycan dəmir yollan. 
Bakı: Azəməşr,1999, 271  s.
149.  Məmmədov Z.  XXI  əsr:  İqtisadi inkişafın nəqliyyat prob- 
lemləri. Bakı: 2002, 384 s.
150.  Məmmədov  N.,  Bağırova  S.,  Məmmədov  R.  Dəmir  yol 
nəqliyyatı. Bakı, 2002, 328 s.

151.  Məmmədov Ə.  Qədim  İpək yolu,  о  yenə Azərbaycandan 
keçəcək. “Azərbaycan” qəzeti,  1996, 21 may.
152. Məmmədov İ., Məmmədov Ç. Siyasi tarix. Bakı: 2003,328 s.
153.  Məhərrəmov A.  Bakı  Dövlət Universiteti.  Bakı:  Göytürk 
nəşriyyatı, 2000, 444 s.
154.  Mərdanov  M.  Azərbaycan  təhsilinin  dünəni,  bu  günü, 
sabahı. Bakı, 2006, 276 s.
155. Məşvərət jumalı. 2001-ci il.
156.  Mehbalıyev  M.  Tarixi  İpək  yolu  və  onun xəritə  sxemi  // 
İpək yolu jumalı, 2000, №2, s. 5-8.
157.  Mehdiyev  R.  Azərbaycanın  inkişaf  dialektikası.  Bakı:
2000, 286 s.
158.  Mehdiyev  R.  Azərbaycan:  tarixi  irs  və  müstəqillik  fəlsə- 
fəsi. Bakı: 2001, 273 s.
159.  Müasir mərhələdə Azərbaycanm sosial iqtisadi inkişafının 
əsas meyilləri.  Məqalələr toplusu, VIII buraxılış  (i.e.d.  Ş.Muradov 
və  EA-nın  müxbir üzvü A.Ələsgərovun  redaktəsi  ilə),  Bakı:  Elm,
2000, 351  s.
160.  Müstəqil Azərbaycan  10 il.  Bakı,  Dövlət Statistika Komi- 
təsi, 2001, 694 s.
161. Mövqe, 6-7 iyul, 2006, №72 (1151).
162. Müstəqil Dövlətimiz, Parlamentimiz.  Bakı: Milli Məclisin 
nəşriyyatı, 2001, 536 s.
163.  Musayev A. Azərbaycanın  iqtisadi  inteqrasiya  potensialı: 
Nəqliyyat // İpək yolu jumalı,  1998, №  1, s. 26-29.
164.  Musayev A.,  Əliyev Y.  Azərbaycanın  iqtisadi  inteqrasiya 
potensialı:  yanacaq-enerji kompleksi və ona xidmət edən sahələr // 
tpəkyolujumalı,  1998, №4, s. 88-97.
165. Musayeva Z. Böyük İpək yolu və Azərbaycan nefti.// Gənc 
alim  və  tədqiqatçılann Böyük  İpək yolu  və Azərbaycan  adlı  elmi 
praktik konfransı,  1999, s. 34-46.
166. Mustafazadə Q., Əlizadə E. Ekologiya. Bakı: Ozan, 2001,200 s.
167. Monitor jumalı. 2004-cü il.
168.  Müqdətoğlu A.  İpək yolu Azərbaycandan keçəcək.  “Azər- 
baycan” qəzeti  18 aprel,  1999.
169.  Nadirov A.  Müstəqil Azərbaycan  iqtisadiyyatının  inkişaf 
mərhələləri. Bakı: Elm, 2001, 452 s.
170. Nadirov A.  Tarixi İpək yolu və müasir Azərbaycan iqtisa- 
diyyatı. I məqalə // İpək yolu jumalı,1999, №1, s.49-52

171. Nadirov A.  Tarixi İpək yolu və müasir Azərbaycan iqtisa- 
diyyatı II məqalə // İpək yolu jumalı,  1999, №2, s.31-33.
172.  Nağıyev Ə., Novruzov V. Azərbaycan iqtisadiyyatı.  Bakı: 
1998,276 s.
173. Nemətova M.  Şirvanın XIV-XVI əsr tarixinin öyrənilmə- 
sinə dair. Bakı, Azərbaycan SSR EA-nın nəşri,  1959,  142.
174.  Nəcəfov E.  İpək yolunun bərpasının problemləri və pers- 
pektivləri // İpək yolu jumalı, 2000, №2, s. 7-11.
175. Nəcəfquliyev E.  Böyük İpək yolu neft müqavilələri Azər- 
baycan  iqtisadiyyatının  inkişaf amilləri  //  Gənc  alim  və  tədqiqat- 
çılann elmi yaradıcılıq işlərinə həsr olunmuş “Böyük İpək yolu və 
Azərbaycan nefti” adlı elmi praktik konfrans, Bakı,  1999, s. 73-79.
176.  Nurəliyeva  R.  Azərbaycan  iqtisadiyyatında  böyük  İpək 
yolunun  rolu  və  əhəmiyyəti.  //  Gənc  alim  və  tədqiqatçılann  elmi 
yaradıcılıq işlərinə həsr olunmuş “Böyük İpək yolu və Azərbaycan 
nefti” adlı elmi praktik konfrans. Bakı,  1999, s.47-54.
177. Nəqliyyatçı jumalı 2005-2007-ci illər.
178.  Onullahi  S.  XIII-XVII  əsr  Təbriz  Şəhərinin  tarixi.  Bakı, 
Elm,  1986, 278 s.
179.  Piriyev  A.  Siyasi  strategiya  və  milli  təhlükəsizlik  prob- 
lemi. Bakı: BDU, 2002, 534 s.
180. Respublika qəzeti. 2000-2005-ci illər.
181. Rəsulzadə M. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti. Bakı:  Elm, 
1990,  104 s.
182.  Rüstəmov İ. Azərbaycan ipəyi Böyük İpək yolunun  sora- 
ğında. Respublika qəzeti,  1999,15 aprel.
183.  Rzayev T.  Heydər Əliyev İpək yolu fondunun mükafatına 
layiq görülmüşdür. Azərbaycan qəzeti,  1999, 4 fevral.
184. Sadıqov F. Böyük İpək yolu. Azərbaycan qəzeti, 1998,12 aprel.
185.  Sadıqov F. Böyük İpək yolu və Azərbaycanm kimya səna- 
yesi. // İpək yolu jumalı,  1998, №2, s. 20-22.
186. Sülh və təhlükəsizlik naminə. Bakı: Nurol, 2000. 232 s.
187.  Səmədzadə  Z.  Tərəqqi  və  sülh  yolu.  Azərbaycan  qəzeti, 
1998,  18 sentyabr.
188.  Sem Braun İpək yolu strategiyası. Azərbaycan qəzeti,  1998, 
4 oktyabr.
189.  Sultanov  О.  XX  əsrin  80-90-cı  illərində  Azərbaycanda 
siyasi mübarizə (Tarix elm. dokt. alim. dər. almaq üçün təqdim olu­
nan dissertasiya), Bakı,  1996, 345 s.

190. Seçkidən seçkiyə 1995-2000. Bakı: Dövlət Statistika Komi- 
təsi, 2000, 64 s.
191. Şükürov A. Qloballaşma mahiyyəti və perspektivləri. Bakı:
2001,  170 s.
192. Tağıyev K., Rzayev C. Azərbaycanın vahid nəqliyyat siste- 
minin inkişafı. Bakı: Azəməşr,  1975, 75 s.
193.  Təhsil  Cəmiyyətinin  İpək yolunun bərpasına həsr edilmiş
I  Respublika  elmi  praktik  konfransı.  Bakı:  Təhsil,  21-22  dekabr,
2000,  165 s.
194.  Təhsil  Cəmiyyətinin İpək yolunun bərpasına həsr edilmiş
II  Respublika  elmi  praktik  konfransı.  Bakı:  Təhsil,  20-21  dekabr,
2001,  178 s.
195.  Təhsil Nazirliyinin 2 may  1995-ci il tarixli kollegiya icla- 
sinin materiallan.
196. Turizm yenilikləri qəzeti. 2004—2005-ci illər.
197. Təfəkkür qəzeti, iyun 2007-ci il.
198.Vəliyev D.  İpək yolu və Azərbaycan  iqtisadiyyatmın bey- 
nəlxalq rəqabət qabiliyyəti. //İpək yolu jumalı,  1999, №1, s.53-56.
199. 
Vəlizadə  İ.  Traseka -  qlobal proseslərin konkret perspek- 
tiv.// “Dirçəliş-XXI əsr”,  1999, №11, s. 38-50.
200. Vəlixanlı N. IX-XI əsr ərəb coğrafiyaşünas səyyahlan Azər- 
baycan haqqında. Bakı, Elm,  1974, 223 s.
201.  Vəlixanlı  N.  Böyük  İpək  yolunun  tarixi.  “Xalq”  qəzeti, 
1998, 9 avqust.
202.  Vəlixanlı N.  Böyük İpək yolu və  orta  əsr  imperiyalan.  // 
İpəkyolujumalı, 2000, №2, s. 97-101.
203.Yeni iş yerləri. Bakı: Səda, 2004, 351  s.
204. 
Yol Nəqliyyat Serviz Departamentinin 2006-cı il üzrə tex­
niki şöbənin materiallan (indiki Azəryol Serviz Departamenti).
Rus dilində
205. Абдурахманов Б. Проблемы транспортно-экономических 
связей  и  их  влияние  на эффективности общественного  произ­
водства в Азербайджанской ССР (автореф. дисс. на получение 
ученого степени докт. экон. наук), Баку,  1969, 90 с.
206. Арабов Н. Великий шелковый путь и его возрождение. 
Баку: Мутарджим, 2002, 226 с.
207. Акаев А. Дипломатия шелкового пути. Бишкек,  1998.

208. Ашурбейли С. Государство Ширваншахов. Баку, Азер- 
нешр,  1983, 405 с.
209. Ашурбейли С.  Великий шелковый путь и его значение 
в истории экономики и культуры. Газета вышка,  1989,  11  июля.
210.  Ахмедов А. Развитие транспортной системы Азербай­
джанской республики, Баку, 2001,  106 с.
211.  Бриллиант  Г.  География  морского  судоходства.  М, 
1983, 294 с.
212. Бжезинский  3. Великая шахматная доска. М.:  Между­
народные отношение,  1999, 256 с.
213.  Великий  шелковый  путь  и  Азербайджан  (под.  ред. 
С. Халилова), Баку:  1998,  128 с.
214. Газета Бакинский рабочий, за 1994—2004 годы.
215. Газета Вышка, за 1994—1997 годы.
216.  Гаджиев  К.  Геополитика  Каспийского  региона.  М.: 
Международные отношение, 2003, 463 с.
217. Гасанов Т. Социально-экономические последствия окку­
пации  Арменией  территории  Азербайджана.  Баку,  Чашогау, 
2004,  119 с.
218.  Гамидов Г.  Шелковый путь в  контексте Восток-Запад, 
Баку, 2006,  145 с.
219.  Гейдаров  М.  Социально-экономическое  отношение  и 
ремесленное  организации  в  городах  Азербайджане  в  XIII- 
XVIII вв. Баку, Элм,  1987, 212 с.
220. Корягин С. Экономика морского транспорта. М, 1971,434 с.
221.  Каспийского  морское пароходства:  Из века XIX  в век 
XXI. Баку,  1998, 32.
222. Кашиева JI. Роль шелкового пути в развитии бизнеса в 
Азербайджане (Автореф. дисс. на соиск. ученой,  степени канд. 
экон. наук) Баку, 2006, 25 с.
223.  Журнал  Трасека  1993-2004  г.  (Материалы  П.С.  МПК 
ТРАСЕКА за 2003, 2004 г).
224. Журнал Транс Каспианс. за 2004 г.
225. Журнал Порт Баку. 2003,  14 с.
226. Журнал. Центральная Азия и Кафказ. за 2002 г.
227.  Материалы  технической  группы  морского  эксперта 
ПС. МПК.ТРАСЕКА.
228. Мамедов А., Арабов Н. Бакинский международный морс­
кой порт морские ворота Азербайджана. Баку: Мутер., 1998, 35 с.

229.  Мирзаев  С.  Геополитика  нового  шелкового  пути.  М,
2004, 304 с.
230. Мирзаев С.  Великий шелковый путь: реалии XXI века 
М, 2005, 248 с.
231.  О  транзитном потенциале  Трасека.  Материалы техни­
ческой  экспертной  группы  Постоянной  Секретариат  Межпра­
вительственной Комиссии (ПС. МПК) ТРАСЕКА за 1998-2001 г.
232.  Проекты  технического  содействия.Материалы  техни­
ческой группы экспертов  ПС.МПК. Трасека за 1996-2005 год.
233. Панорама Азербайджана. Международный туристичес­
кий журнал, 4-5(13) 2004.
234.  Результаты  отчетов  Института  “Открытого  Общества 
Азербайджана за 1998 г”.
235.  Самедзаде 3.  Этапы большого пути. Баку, 2004.Тезисы 
выступления  национального  Координатора  Азербайджанской 
Республики 3.А.Самедзаде на конференции Трасека. Комиссия 
Европейского Сообщества 3-7 мая,  1993, Брюссель.
236.  Отчеты, доклады, выступления ПС МПК ТРАСЕКА за 
1993-2005-е годы.
237.Шалахметов С. Мир приносит счастье. М.: 2000, 339 с.
238.Шукюров.  И Дипломатия мира. Баку,  1997, 375 с.
239. 
Шукюров И.  Встреча на Шелковым пути.//Возрождение
XXI век,  1998, №3-4.
İngilis dilində
240. Nacafov Е. The Creat Silk road And the problem of mod­
ernization  in Azerbaijan  in journal  of The  Silk road.  Baku,  1998, 
№ 3, pp.  153-162.
241.  Energy,  Ecology,  Economy./ZPopular-science  journal 
2(14) 2003.
242. Kutelia Batu A. New silk road strategy and the security of the 
Caucasus Nato Defense, monography series, №10, Italy, 2001,155 pr.
243.  Mamedov A.  The  Silk  Road.  “The  GIORV  of the Azer­
baijan Silk, journal of The Silk road. Baku,  1998, №3, pp. 67-69.
244.  Traceca  life.Transport  Corridor  Europe  Caucasus  Asia. 
2002,2003.
245. Şhevamadze E. Gqeat Silk Ruad. Tbilisi,  1999.  130 pp.

Исаков Х.В.
Участие Азербайджанской Республики в восстановлении 
“Великого шёлкового пути” (1991-2005 гг.)
Резюме
В  монографии  впервые  в  азербайджанской  историог­
рафии  комплексно  исследуется  восстановление  Великого 
шёлкового пути, даётся  анализ транспортно-экономического 
положения Азербайджанской Республики после распада СССР, 
научно  обосновываются  экономические  и  политические 
предпосылки  восстановления  Шёлкового  пути,  а  также 
осуществляемые в этом направлении проекты Еврокомиссии. 
В  работе  нашла  свое  отражение роль  восстановления  Шёл­
кового  пути в перестройке  и развитии Бакинского  морского 
порта,  дорожного  хозяйства и  транспортной  системы  Азер­
байджанской Республики,  в расширении  её региональных и 
международных экономических связей, углублении научных 
и культурных связей республики со странами мира. Отдельно 
исследована  проблема  влияния  восстановления  Шёлкового 
пути на экологическую  ситуацию  в  республике,  выдвинуты 
практические  предложения  по  её  оздоровлению.  В  моно­
графии  раскрыто  значение  Шёлкового  пути  для  развития 
туризма, формирования кадрового потенциала, отвечающего 
международным стандартам,  открытия рабочих мест, разви­
тия гуманитарных связей и предотвращения безработицы.
В  работе  особо  отмечены  большие  заслуги  Общенацио­
нального  лидера  Гейдара Алиева  в  восстановлении  Шёлко­
вого пути, а также раскрыты вопросы оккупации территории 
Азербайджана Арменией, нанесшей огромный материальный 
ущерб экономике, экологии и культурному наследию страны.

Isakov H.V.
Participation of the Azerbaijan Republic in restoration 
of the “Great silk” way (1991-2005)
Summary
In the monography for the first time in the Azerbaijan histori­
ography  are  in  a  complex  investigated  the  restoration  of  the 
Great silk way. The analysis is given to a transport-economic sit­
uation  of the  Azerbaijan  Republic  after  disorder  of the  USSR, 
economic  and  political  preconditions  of restoration  of the  Silk 
way,  and  also  projects  of Euro  commission  carried  out  in  this 
direction are scientifically proved.  In work has found the reflec­
tion a role  of restoration of the  Silk way to  reorganizations  and 
development of the Baku seaport, a road economy and transport 
system of the Azerbaijan Republic,  in  expansion of its  regional 
and international  economic relations,  deepening  scientific  and a 
cultural  contact of republic with the world countries.  The prob­
lem of influence of restoration of the  Silk way on an ecological 
situation  in  republic  is  separately  investigated,  practical  offers 
on its improvement are brought. In the monography value of res­
toration  of the  Silk way  for  development of tourism,  formation 
of personnel  potential  answering  to  the  international  standards, 
opening  of workplaces,  developments  of humanitarian  commu­
nications and unemployment prevention is opened.
The big merits  of National  leader Heydar Aliyev in restora­
tion  of the  Silk way  are  especially noted  in the work. And also 
the  question  about  heavy  social  and  economic,  ecological  and 
cultural  consequence  of  occupation  by  Armenia  territories  of 
Azerbaijan is taken up

Ön söz.......................................................................................... 7
Giriş.............................................................................................. 9
IFƏSİL. Bərpa prosesinə qədərki dövrdə Azərbaycan
Respublikası yol-nəqliyyat kompleksinin vəziyyəti..........25
I I
FƏSİL. “İpək yolu”nun bərpasının tarixi zəruriliyi
2.1. “Qədim Ipək yolu”nun bərpası ideyasmın meydana
gəlməsi və reallaşdınlması tədbirləri....................................... 42
2.2. “İpək yolu”nun bərpasının iqtisadi zəruriliyi............................ 63
2.3. “İpək yolu”nun bərpasının siyasi zəruriliyi.............................. 91
III
FƏSİL. “İpək yolu”nun bərpası və Azərbaycanın iqtisadi inkişafı
3.1. Nəqliyyat sisteminin və rabitənin yenidən qurulmasmda
və inkişafmda “İpək yolu”nun rolu........................................ 116
3.2. Bakı dəniz limanınm yenidən qurulmasında
“İpək yolu”nun əhəmi^əti................................................... 138
3.3. Yol təsərrüfaümn və gömrük sisteminin yeniləşdirilməsində
“İpək yolu”nun rolu.............................................................. 158
3.4. “İpək yolu”nun fəaliyyətinin Azərbaycanm xarici iqtisadi
əlaqələrinə və büdcə siyasətinin formalaşmasına təsiri............ 181
IV 
FƏSİL. “İpək yolu”nun bərpası və Azərbaycanın sosial inkişafı
4.1. “İpək yolu”nun bərpasınm kadr hazırlığı və işsizlik
probleminin həllində rolu...................................................... 199
4.2. “İpək yolu”nun bərpası və ətraf mühitin mühafızəsi............... 210
4.3. Beynəlxalq elmi və mədəni əlaqələrin genişlənməsində
“İpək yolu”nun əhəmijyəti................................................... 223
4.4. Turizmin inkişafında və humanitar missiyaların həyata
keçirilməsində ‘İpək yolu”nun  yaratdığı  imkanlar................ 239
Nəticə........................................................................................254
Mənbələr və ədəbiyyat................................................................264
Резюме......................................................................................277

S » efT N q  
Q « 3   ,j b
1986-cı lldərı
“Şərq-Qərb” Nəşriyyat evində çapa hazırlanmışdır
Buraxılışa məsul: 
Rasim Müzəffərli
Texniki redaktor: 
Rövşən Ağayev
Korrektor: 
Gültəkin  Yusifova
Kompyuter səhifələnməsi: 
Yeganə Əsgərova
Üz qabığınm dizaynı: 
Nərgiz Əliyeva
Çapa imzalanmışdır 15.08.2011. 
Formatı 60x90 V16. Fiziki çap vərəqi  17,75. 
Sifariş N202. Tirajı 500.
“Şərq-Qərb” Nəşriyyat evinin mətbəəsində çap olunmuşdur
AZ  1123, Bakı, Aşıq Ələsgər küçəsi,  17
Tel.:  (+99412) 370 68 03; 374 83 43
Faks:  (+99412) 370 68 03; 370  18 49
www.eastwest.az

İpəkyolu Beyrıəlxalq Bakı konfransı.  1998-ci il

Prezident Heydər Əliyevin yol-nəqliyyat infrastrukturunun 
vəziyyəti ilə əlaqədar görüşü
Prezident İlham Əliyev yol-nəqliyyat kompleksinin 
vəziyyəti ilə tanış olur

ARCTIC CK ^A N
«Kazan
«Samara
iKRAIN/
Oonets’k
Urumqi 
M 0 \:( '■()!.
Harbih
.Ankara 
- ?
7
>Baghda
Ш ^ Л
1
ЯА
(7
k PACIFIC 
IOC EAN
Beiling
.L a n z h o u .
кл  ■
 
~/s
i
  « / / •   Riyadh 
Я
New Delhi
- W I

Yüklə