Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi l'ƏLSƏFƏ VƏ Sİyasi-HÜquqi TƏDQİqatlar institutu «politologiYA» ŞÖBƏSİ
Yüklə 4,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MÜASİR ŞƏRAİTDƏ AZƏRBAYCANDA MİLLİ-ETNİK PROSESLƏR M on oqrafiya A M E A -n ın Fəlsəfə və S iy
- 7 « 03 » iyul 2006-cı il).
- «Biz Azərbaycan deyəndə onun sərvətini, onun gözəl təbiətini nəzərdə tuturuq. Lakin bütün
- Heydər Əliyev
| AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI l'ƏLSƏFƏ VƏ SİYASİ-HÜQUQİ TƏDQİQATLAR İNSTİTUTU «POLİTOLOGİYA» ŞÖBƏSİ İBRAHİM MƏMMƏD OĞLU AĞAYEV MÜASİR ŞƏRAİTDƏ AZƏRBAYCANDA MİLLİ-ETNİK PROSESLƏR M on oqrafiya A M E A -n ın Fəlsəfə və S iy asi-H üquqi T ədqiqatlar İnstitutunun Elmi Şurasının qərarı ilə çap olunur (p ro to k o l № 7 « 03 » iyul 2006-cı il). Elmi redaktorlar: tarix elmləri doktoru, professor İQomörşah CAVADOV fəlsəfə elmləri doktoru, professor Əlikram TAĞIYEV Rəyçilər: fəlsəfə elmləri doktoru, professor Vəli HƏBİBOĞLLİ fəlsəfə elmləri doktoru, professor Cahangir MƏMMƏDOV İbrahim Ağayev. «Müasir şəraitdə Azərbaycanda milli-etnik proseslər», Bakı, «MBM», 2006, 180 səh. Monoqrafiya müasir Azərbaycan cəmiyyətində milli-etnik pro blemlərin tədqiqinə həsr olunmuşdur. Müəllif Azərbaycan reallıqla rından çıxış edərək milli-etnik prosesləri və onların tənzimlən məsin-:, dövlətin milli siyasətinin prioritet məsələsi olduğunu araşdırmar- qarşısına məqsəd qoymuşdur. Kitab elmi işçilər, tələbələr və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tu tulmuşdur. ISBN 9952-29-058-5 © İ.M.Ağ-ıyev MÜNDƏRİCAT Giriş
................................................................................. 4 I Fəsil. Azərbaycanda etnosiyasi proseslər və onların sə ciyyəvi xüsusiyyətləri.........................................................15 1.1. Etnosiyasi proseslərin mahiyyəti................................ 15 1.2. Azərbaycanda etnosiyasi proseslərin səciyyəvi cəhət ləri
........................................................................41 1.3. Azərbaycanda milli azlıqların və azsaylı xalqların in kişaflarının sosial dinamikası və xarakterik xüsu siyyətləri ....................................................................65 II Fəsil. Milli-etnik problemlərin nizamlanmasının siyasi- hüquqi aspektləri............................................................... 90 2.1. Milli azlıqların hüquq və azadlıqlarının təmin olun ması xüsusiyyətləri....................................................90 2.2. Milli-etnik proseslərdə münaqişəli vəziyyətlər və on ların aradan qaldırılması yolları .............................. 109 2.3. Milli dövlətçilik ideyası - milli maraqların təminatı kimi
..........................................................................130 Nəticə .....................................................................................161 Əlavələr ...............................................................................166 Резюме ................................................................................170 Summary ................................................................................172 Kitaba verilən rəylər................................................................. 173 3 Bu kitabı görkəmli alim, qayğıkeş itısan, unudulmaz müəllimim, professor Q Ə M Ə R ŞA H C A VADO VUN əziz xatirəsinə ithaf edirəm________________ G İR İŞ
«Biz Azərbaycan deyəndə onun sərvətini, onun gözəl təbiətini nəzərdə tuturuq. Lakin bütün bunlarla yanaşı respublikanın ən başlıca sər vətlərindən biri, bəlkə də ən başlıca sərvəti qə dimlərdən bu torpaqda yaşayan, öz taleyini, öz həyatını bu torpağa bağlayan, müxtəlif millət lərdən olan, müxtəlif dinlərə etiqad edən adamlardır. Ölkə nə qədər çox xalqı birləşdir sə, bir o qədər çox zəngin olar.» Heydər Əliyev Təqdim etdiyimiz monoqrafiiyada milli-etnik proseslərin mahiyyəti, Azərbaycanda bu proseslərin xüsusiyyətləri və onların tənzimlənməsi istiqamətində aparılan siyasət, bu sahədəki problemlər elmi şəkildə təhlil olunur. Müasir dövr iqtisadi ziddiyyətlərlə, sinfi və
milli qarşıdurmalarla, siyasi-mənəvi problemlərin kəskinləşməsi ilə xarakterizə olunur. Müasir dövrün qlobal problemləri içərisində etnik proseslər xüsusilə seçilir. Çünki dövrün sosial- siyasi ziddiyyətlərinin ən ağır yükünü də məhz onun mərkəzində dayanan müxtəlif millətlər, xalqlar və etnoslar çəkməli olurlar. Problemin aktuallığını doğuran başlıca səbəblərdən biri budur ki, keçmiş SSRİ-də və eləcə də Azərbaycan SSR-də etnik proseslərin öyrənilməsinə lazımi diqqət yetirilməmiş, bu proseslər elmin müstəqil bir problemi kimi deyil, əsasən sosial- 4 tdü a s ir şəraitdə Azərbaycanda m illi-e tn ik proseslər sinlı pıoblemlərin tərkib hissəsi kimi nəzərdən keçirilmişdir. Bu da milli məsələlərin həlli sahəsində bir sııa nöqsanlara yol verilməsinə səbəb olmuşdur. Tədqiqat işinin aktuallığı bir də ondan irəli gəlir ki, keçmiş SSRİ əıazisində və dünyanın bir sıra regionlarında etnik münaqişələrin kəskinləşdiyi, bu münaqişə zəminində milyonlarla insanın evsiz-eşiksiz qaldığı, məcburi köçkün və qaçqın vəziyyətinə düşdüyü, insanların milli əlamətə görə bir- birini öldürdüyü və bir-birinə düşmən kəsildiyi hazırkı şəraitdə millətlərarası münasibətlərin öyrənilməsinə maraq
xeyli artmışdır. Təcrübə göstərir ki, etnosiyasi problemlərin dərindən elmi şəkildə öyrənilməməsi, onların psixoloji, sosioloji, politoloji cəhətdən qarşılıqlı əlaqələrinin aşkara çıxarılmaması millətlərarası münasibətlərin çox mürəkkəb daxili və xarici ziddiyyətlərinin hələ də dərindən açıqlanmamasına səbəb olmuşdur. Deməli, bu problemlərin kompleks şəkildə öyrənilməsi, oııLııııı vaxtında həll edilməsi və düşünülmüş milli siyasətin həyata keçirilməsi nəticəsində milli ziddiyyətlər kəskin xarakter almaya bilər. Dünyanın bir sıra regionlarında və eləcə də keçmiş SSRİ məkanında bu kimi ziddiyyətlərin özünü qabarıq şəkildə göstərməsi bir sıra obyektiv və subyektiv amillərlə bağlıdır. Fıkıiınizeə, cəmiyyətin demokratik ənənələrinin, siyasi
mədəniyyətinin aşağı
olması və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının zəif fəaliyyəti və digər amillər buraya daxildir. M övzunun aktuallığını şərtləndirən amillərdən bin də budur ki, m illətlərarası m ünasibətləri, bu sahədə m eydana çıxan problem ləri öyrənm ədən onların
həll edilməsinə S Yüklə 4,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|