Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi məRKƏZİ elmi Kİtabxana



Yüklə 23,47 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/51
tarix29.09.2017
ölçüsü23,47 Kb.
#2431
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51


AZƏRBAYCAN  MİLLİ  ELMLƏR AKADEMİYASI
MƏRKƏZİ  ELMİ  KİTABXANA
CAVİD CƏFƏROV
KİTABXANA-İNFORMASİYA 
XİDMƏTİNDƏ ELEKTRON 
KATALOQ
Monoqrafiya AMEA  MEK-in 
Elmi  Şurasının  qərarı  ilə çap olunur.
Bakı-Proqres-2012 
_
İA zo ri..ıy G a ı.  R e s p u b lik a s ı  P re z ıd e .ıtin m
ı 
İ
m
İ
s i
' idarosi
i  PRS
ı
EZİ OENT  K İ T A L X A N A S I


%h,%0 
UOT 025:004
Elm i redaktor:
A buzər X ələfov
Əməkdar elm xadimi, tarix 
elmləri doktoru, professor
Elm i rəyçilər:
Redaktor:
A ybəniz ƏIiyeva-K əngərli
AMEA MEK-in direktoru, 
fılologiya elmləri doktoru,
R asim   Əliquliyev
AMEA-nın müxbir üzvü, AMEA 
İTİ-nin direktoru, texnika elmləri 
doktoru, professor
H əbib H üseynov
AMEA MEK-in “Kitabxana 
prosesbrinin avtomatlaşdırılması’' 
şöbəsinin müdiri,  fəlsəfə doktoru
Cəfərov  Cavid.  Kitabxana-informasiya xidmətində  elek- 
tron kataloq. Bakı:  Proqres, 2012, 224 s.
İnformasiya  işçiləri  və  kitabxanaçılar  üçün  nəzərdə  tutulmuş  monoqrafıya 
növündən  və  təyinatından  asılı  olmayaraq  bütün  kitabxanalanmızda  sahəvi  ədəbiy- 
yat  kimi  istifadə  oluna  bilər.  Həmçinin  ali  məktəblərin  “Elektron  kataloqlann  yara- 
dılması”,  “Kitabxana  proseslərinin  avtomatlaşdınlması”,  “Kitabxana  informatikası”, 
“Kitabxanalarda  İKT-nin  tətbiqi”  və  “Elektron  kitabxanalarm  yaradılması”  adlı 
ümumi  kurslarmda monoqrafiyadan  faydalanmaq  mümkündür.
Xahiş  olunur,  tə k lif və  iradlannızı  M EK-in  və  ya  müəllifin  elektron  poçtuna 
ünvanlayasınız:  b ib iio_az@ yah oo.com   və  ca v id @ lit.a z.
ISBN:  978-9952-8142-8-6
MÜNDƏRİCAT
GİRİŞ.......................................................................................................... 5
I FƏSİL: AZƏRBAYCAN VƏ DÜNYA 
KİTABXANALARINDA ELEKTRON KATALOQLARIN
YARADILM ASI TARİXİ......................................................................13
1.1.  Elektron kataloqların yaradılması sahəsində dünya təcrübəsi..  15
1.2.  Azərbaycan kitabxanalarında elektron kataloqların
yaradılması və inkişafı (1973-2011-ci illər)................................ 31
1.2.1.  Azərbaycan kitabxanalarında elektron
kataloqlardan istifadə......................................................... 31
1.2.2.  Kitabxanalarda biblioqrafik yazıların 
elektronlaşdırılması və elektron kataloqun
xarici informasiya ilə təmin olunması vəziyyəti.............61
1.3.  Milli  elektron kataloqlann linqvistik təminatı
və interpretasiyası........................................................................... 77
1.3.1.  Süni intellekt vasitəsilə elektron
kataloqun linqvistik təminatı.............................................. 77
1.3.2.  İnformasiya mühitində elektron kataloqun
interpretasiyası..................................................................... 92
II FƏSİL:  KOMMUNİKATİV FORMATLARIN VƏ
AKİS-lərin TƏŞƏKKÜL TARİXİ VƏ MÜASİR VƏZİYYƏTİ.... 97
2.1.  Kommunikativ formatlann yaradılması  və 
müasir vəziyyəti:  (MARC,  UNIMARC,  USMARC,
RUSMARC və digər formatlar üzrə)........................................... 99
2.2.  AZMARC  Milli biblioqrafık yazı formatının
yaradılmasının tarixi zəruriliyi.....................................................109
Kitabxana-irıformasiya xidmətində elektron kataloq
  |  3


2.3.  Azərbaycan kitabxanalarında istifadə olunan AKİS-lər 
(“İRBİS-64” və “VTLS”-in nümunəsində): 
mövcud imkanlar və problemlər................................................ 121
III  FƏSİL: MÜASİR KİTABXANALARIMIZDA 
ELEKTRON KATALOQ SİSTEMLƏRİNİN İNKİŞAF 
PERSPEKTİVLƏRİ............................................................................ 135
3.1.  Elektron kataloqlu kitabxanalar İnformasiya
cəmiyyəti şəraitində....................................................................
137
3.2.  Elektron kataloqlar elektron kitabxanalara
əsas əlyetərlik vasitəsi kimi........................................................ 145
3.3.  Elektron kataloq sistemlərinin inkişafperspektivləri:
yeniliklər və təkliflər................................................................... 156
NƏTİCƏ................................................................................................190
İSTİFADƏ OLUNMUŞ  ƏDƏBİYYAT............................................198


C.A. Cəfərov
GİRİŞ
Elm,  təhsil  və  mədəniyyətimizin  aynlmaz  tərkib his- 
səsi  olan  kitabxanalarımız  çoxəsrlik  tarixi  inkişaf  yolu 
keçməklə  milli-mənəvi  dəyərlərin  qorunub  inkişaf etdiril- 
məsində  əhəmiyyətli rol oynayıblar.  Maddi-mənəvi irsimi- 
zin  qoruyucusu və  təbliğatçısı  hesab  edilən bu  elm,  təhsil, 
mədəniyyət  məbədləri-kitabxanalar  əsrlər  boyu  nəsillərin 
bilik mənbəyi  rolunda çıxış  edib  və  öz  humanist mahiyyə- 
tini zəngmləşdirib.
İlk  yaranış  dövründən,  uzaq V-VI  əsrlərdən  bugünə- 
dək  kitabxanalanmız  daim  inkişaf edərək  hazırda  gördü- 
yümüz  forma və məzmunda,  başqa sözlə,  həm ənənəvi  ki- 
tab saxlancı,  həm hibrid informasiya mərkəzi  (yarım elek- 
tronlaşdırılmış),  həm  də elektron kitabxana (tam elektron- 
laşdırılmış) şəklində oxucularımıza xidmət edir.
Müasir  dövrdə  kitabxanalar  ənənəvi,  təcrübədə  öz 
təsdiqini  tapmış  xidmətlərlə  yanaşı,  informasiya  və  kom- 
munikasiya  texnologiyalanna  (İKT)  əsaslanan  xidmətlər 
də  təqdim  etməklə  biliklər  iqtisadiyyatmm  apancı  qüvvə- 
sinə çevrilirlər.
Postsənaye,  başqa  sözlə,  informasiya  cəmiyyəti  döv- 
ründə  dövlət  tərəfmdən  kitabxana  işi  sahəsinə  diqqət  artı- 
rılır,  bu  sahəyə  intellektual  və  maddi  investisiyanm  həcmi 
günü-gündən  çoxalır.  İKT-nin  kitabxana  işi  sahəsinə 
tətbiqi  nəticəsində  ortaya bir  çox  yeni  tələblər  çıxır.  Oxu- 
culara  xidmətin  səviyyəsini  yüksəltməklə  bilavasitə  uz-
Kitabxana-irıformasiya xidmətində elektron kataloq
  |  5


Yüklə 23,47 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə