Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi naxçivan böLMƏSİ
Yüklə 4,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
15 zamanı dairəvi, oval və dördkünc formalı binaların qalıqları aşkar olundu. Evlərin yaxınlığında dairəvi formalı iş yerlərinin qalıqları, əmək alətlərinin olduğu müəyyən olundu. Birinci divar qalığı yer səthindən 5 sm dərinlikdə, qazıntı sahəsinin cənubunda aşkar olundu. Divar yarımdairəvi formalı idi. Böyük bir hissəsi sahədən kənara çıxırdı. Onun planını izləmək üçün qazıntı sahəsi cənuba doğru genişləndirildi (1x5 m). Nəticədə divarın böyük bir hissəsi aşkar olundu. Binanın diametri 3, 29 m idi. Dairəvi formalı binanın içəri tərəfində diametri 0,7 m olan ocaq var idi. Ocaq təmizlənərkən keramika və heyvan sümüyünün qalıqları aşkar olundu. Dairəvi formalı binanın yaxınlığında, onun şərq tərəfində dördkünc formalı otağın qalıqları da aşkar olundu. Bu otağın uzunluğu 2, 7 m, salamat qalan hissəsinin eni 65-70 sm idi. Onun da mərkəzi hissəsində dairəvi formalı ocaq var idi. Ocağın diametri 1, 9 m idi. Ocaq təmizlənərkən keramika, heyvan sümükləri və obsidian alətlərin qalıqları aşkar olunmuşdur. Araşdırmalar bu böyük divarın bir neçə tikinti dövrü ərzində istifadə olunduğunu və yaşayış binalarını əhatə etdiyini göstərir. Onun cənub-qərb tərəfində arakəsmə divarlarla seqmentşəkilli bölüm yaradılmışdı. Ehtimal ki, bu bölüm ərzaq ehtiyyatı saxlamaq üçün istifadə olunmuşdur. Bu hissədən gil qab parçaları aşkar olunmuşdur.Bu hissədə həmçinin dairəvi formalı iş yerinin qalıqları da aşkar olunmuşdur. Ocağın içərisində bir neçə yerdə kiçik həcmli, dairəvi formalı ocaqların da aşkar olunması yaşayış sahəsinin tez-tez dəyişdiyini göstərir. Bu evin ətrafında aparılan tədqiqatlar zamanı dairəvi formalı ocaqlar aşkar olunmuşdur. Qazıntı sahəsinin şimal tərəfində bir yerə yığılmış iri həcmli dən daşları onun yaxınlığında isə dairəvi formalı iş yerininin olduğu müəyyən edilmişdir. İkinci tikinti qatı qazıntı sahəsinin şimal yarım hissəsində, bəzən düz, bəzən də oval planlı olan kərpic divarların qalıqlarından ibarətdir. Divar qalıqlarının eni 25-45 sm arasında dəyişir. Bu sahədə dairəvi formalı iş yerlərinin və ocaqların qalıqları, həmçinin dən daşları aşkar olunmuşdur. Bu hissənin qədim insanlar tərəfindən istifadə olunan iş sahəsi olduğunu demək olar. Ehtimal ki, bu divar iş yerlərini və yaşayış sahəsini əhatə etmişdir. Üçüncü tikinti qatı qazıntı zamanı iri dairəvi binanı iki hissəyə bölən kərpic divarın qalıqları aiddir. Yarım dairəvi divarla bu divar arasında ocaqlara və dairəvi formalı iş yerlərinə rast gəlindi. Digər qismdə isə keramika parçaları və əmək alətlərinin qalıqları aşkar olunurdu. 16 Üçüncü tikinti qatına həmçinin iki binanın qalığı aiddir. Onların biri dairəvi formalıdır. Binanın bir qismi qazıntı sahəsindən kənara çıxmışdır. Diametri 1, 85 sm-dir. Divarların eni 23-25 sm-dir. Bu binanın içərisi təmizlənərkən bəzi yerlərdə daş döşəmə qalıqları aşkar olunmuşdur. Evin içərisindən keramika məmulatı, əmək alətlərinin qalıqları, heyvan sümükləri, obsidian və çaxmaqdaşı parçaları aşkar olunmuşdur. İkinci bina oval formalıdır. Bu binanın da bir qismi qazıntı sahəsindən kənara çıxmışdır. Evin içərisində daş döşəmə qalıqları, keramika nümunələri, daş həvəng, obsidian parçaları və heyvan sümükləri aşkar olunmuşdur. Evin diametri 1, 9-1, 7 m arasındadır. Divarın eni 20 sm-dir. Divar 13-15 sm hündürlüyündə saxlanmışdır. Onun içərisində dairəvi formalı ocaq olmuşdur. Arxitektura qalıqlarının araşdırılması onların bir sıra kərpicdən inşa edildiyini təsdiq edir. Lakin onlar güclü eroziyaya məruz qaldığından kərpiclərin ölçüsünü müəyyən etmək mümkün olmamışdır. Dördüncüi tikinti qatına qazıntı sahəsinin cənubunda aşkar olunan dairəvi formalı ocaq yeri aiddir. Onun diametri 1, 2 m, divarının qalınlığı 26 sm-dir. İçərisi qara rəngli küllə dolmuşdu. İçərisindən keramika və heyvan sümükləri aşkar olunurdu. Bu tikinti qatına həmçinin dairəvi formalı iş yeri də aiddir. Onun diametri 1, 10-1, 55 m arasında idi. İş yerinin qərb tərəfində diametri 30-33 sm olan dairəvi formalı ocaq aşkar olunmuşdur. 2013-cü ildə aparılan araşdırmalar zamanı ikinci kəsikdə təmizləmə işləri başa çatdırılmamışdı. 2014-cü ildə həmin kəsikdə araşdırmalar davam etdirilmiş və abidənin böyük bir qisminin kəsiyi alınmışdır. Burada aparılan araşdırmaların digər sahədəki tədqiqatlarla, xüsusilə C sahəsindəki tədqiqatlarla müqayisəsi abidənin ümumi stratiqrafiyasını müəyyən etməyə imkan vermişdir. Tədqiqatlar zamanı aşkar olunan arxeoloji materialların əksər hissəsi keramika məmulatından ibarətdir (Şəkil 4). Keramika məmulatı başlıca olaraq saman qarışığı olan gildən hazırlanaraq bəzən yaxşı, bəzən isə qeyri- bərabər bişirilmişdir. Qabların divarları arasında bişməmiş boz, yaxud qara rəngli lay vardır. Qabların xarici səthi yaxşı cilalanmışdır. Keramika məmulatının əksər hissəsi çəhrayı rəngdə bişirilmişdir. Rəng tonları sarı və qəhvəyi arasında dəyişməkdədir. Boz rəngli keramika məmulatı olduqca azdır. Qabların çeşidi də azdır. Küpə tipli qablar az miqdardadır. Onlar başlıca olaraq silindrik-qabarıq gövdəli banka tipli qablardan və kasalardan ibarətdir. Kasa tipli qablar konusvari, bəzən isə silindrik konusvari Yüklə 4,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|