Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adına ƏDƏBİyyat institutu
Yüklə 231,73 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tədqiqatın obyekti və predmeti.
- Tədqiqatın məqsəd və vəzifələri.
- Tədqiqatın elmi yeniliyi.
- Tədqiqatın nəzəri-metodoloji əsasları.
6 Kinoşünas Tofiq İsmayılov özünün “Türk xalqlarının kino sənəti” adlı kitabında ayrı-ayrı türk xalqlarının kino sənətinin yaranması və onun ideya məziyyətlərindən bəhs etmişdir. Tədqiqatçı eyni zamanda qırğız kinosunun yaranması, Çingiz Aytmatovun əsərlərinin səhnə taleyi ilə bağlı mülahizələr irəli sürmüş, araşdırma aparmışdır. Göründüyü kimi, Çingiz Aytmatov və Azərbaycan mövzusuna dair kifayət qədər material mövcud olsa da, bu istiqamətdə sistemli və ətraflı tədqiqat aparılmamışdır. Mövcud araşdırmalarda ya Çingiz Aytmatovun yaradıcılığının ayrı-ayrı sahələri, yaxud hər hansı bir əsəri, görüş təəssüratları, kitablarına müqəddimələr öz əksini tapmışdır. Beləliklə, mövzu ilə bağlı adı çəkilən araşdırmaları, Çingiz Aytmatovun və Azərbaycan nəsrinin görkəmli nümayəndələrinin əsərlərini qarşılıqlı təhlilə cəlb etməklə dissertasiyada qarşıya qoyulan məqsəd sistemli təhlildən keçirilmiş və tədqiq olunmuşdur. Tədqiqatın obyekti və predmeti. Tədqiqatın obyektini Çingiz Aytmatov fenomeninin və onun yaradıcılığının epoxa xüsusiyyətlərinin, yazıçının yaradıcılığı kontekstində Azərbaycan və qırğız nəsrində mövzu və ideya paralellərinin, sənətkarın Azərbaycan ədibləri ilə ikitərəfli münasibətlərinin öyrənilməsi təşkil edir. Tədqiqatın predmetini Çingiz Aytmatovun həyatı, ədəbi-bədii yaradıcılığı, epistolyar irsi, onun Azərbaycana olan münasibətini ifadə edən məqalələri, teleqram, müsahibə və çıxışları, Azərbaycanda yazıçı haqqında dərc olunmuş elmi-nəzəri materiallar təşkil edir.
ədəbiyyatşünaslığında Çingiz Aytmatov fenomeninə münasibət, yazıçının Azərbaycana dair, həm də sələfi və müasiri olduğu görkəmli mədəniyyət xadimlərimiz haqqında fikir və mülahizələrini öyrənmək və hər iki xalqın yaşadığı oxşar tarixi gerçəkliklərin bədii ədəbiyyatda bir-birinə bənzər ifadəsini araşdıraraq ümumiləşdirmələr aparmaqdan ibarətdir. Qarşıya qoyulmuş məqsəd aşağıdakı vəzifələrin həyata keçrilməsini müəyyən etmişdir: - Çingiz Aytmatovun həyat və yaradıcılığının əsas mərhələlərinə ümumi baxış, yaradıcılığının epoxa xüsusiyyətlərinin və əsərlərinin yazılma səbəblərinin, istinad etdiyi həyat gerçəkliklərinin tədqiqi; - Çingiz Aytmatovun ölkəmizin görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev, ölkə başçısı cənab prezident İlham Əliyevlə qarşılıqlı yüksək səviyyəli münasibətlərinin öyrənilməsi; - Çingiz Aytmatovun müxtəlif zamanlarda Azərbaycana səfərləri, verdiyi müsahibələri, görkəmli Azərbaycan sənətkarları haqqında yazdığı məqalələrində Azərbaycan ədəbiyyatına münasibətinin araşdırılması;
7 - Çingiz Aytmatov və müasiri olduğu Azərbaycan yazıçılarının yaradıcılığında oxşar motivlərlə, tipoloji oxşarlıqlarla yanaşı fərqli xüsusiyyətlərin öyrənilməsi; - Çingiz Aytmatov və İsa Hüseynovun povestləri əsasında İkinci Dünya müharibəsi zamanı arxa cəbhədə kənd reallıqlarının təsvirinin araşdırılması; - Çingiz Aytmatov və Yusif Səmədoğlu yaradıcılığının müqayisəli təhlili ilə 30-cu illər repressiyasının bədii ədəbiyyatda təzahürü məsələlərinin öyrənilməsi; - Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığlında Çingiz Aytmatov fenomeninə münasibət, görkəmli tədqiqatçılarımızın yazıçının həyat
və yaradıcılığından bəhs edən tədqiqatlarının araşdırılması və elmi cəhətdən qiymətləndirilməsi; - Çingiz Aytmatovun əsərlərinin Azərbaycan dilinə tərcüməsi və ölkəmizdə nəşri problemlərinin araşdırılması.
işığında Çingiz Aytmatov yaradıcılığının Azərbaycanda sistemli tədqiqi və bir sıra ortaq tarixi hadisələrin qırğız və Azərbaycan nəsrində öyrənilməsinə həsr olunmuş ilk sistemli tədqiqatdır. İşin elmi yeniliklərinə aid konkret olaraq aşağıdakıları göstərmək olar: - Çingiz Aytmatov yaradıcılığının epoxa xüsusiyyətləri, əsərlərinin istinad olunduğu həyat həqiqətləri öyrənilmişdir; - İlk dəfə olaraq repressiya gerçəkliklərinin Çingiz Aytmatovun “Çingiz xanın ağ buludu” və Yusif Səmədoğlunun “Qətl günü” romanları əsasında paralel şəkildə təhlilə cəlb edilmişdir; - Çingiz Aytmatovun və İsa Hüseynovun povestləri əsasında İkinci Dünya müharibəsində arxa cəbhənin ağır sınaq qarşısındakı gerçəklikləri müqayisəli tədqiq edilmişdir; -Çingiz Aytmatovun əsərlərinin Azərbaycan dilinə tərcüməsi və nəşri məsələləri sistemli şəkildə araşdırılmışdır; - Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında Çingiz Aytmatov şəxsiyyəti və yaradıcılığına münasibət kompleks şəkildə öyrənilmişdir; - İlk dəfə olaraq Çingiz Aytmatovun Azərbaycan yazıçılarına ünvanlanmış çoxsaylı məktubları toplanılmış və təhlilə cəlb olunmuşdur; - Çingiz Aytmatovun “Üz-üzə” povesti Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş və tədqiqat prosesində əsərdən istifadə edilmişdir.
elmi sahəsindəki milli və ümumbəşəri dəyərlər, ədəbi-bədii materiallar sistemli şəkildə araşdırılmışdır. Tədqiqat zamanı tarixilik prinsipinə ardıcıl
Yüklə 231,73 Kb. Dostları ilə paylaş:
|