Azərbaycan mühacirət irsi
107
dirdi, yoxsa əksinə? Məgər müsəlmanlar müharibə apararaq yal-
nız İslamın hər şeyə üstün gələn ideyasını rəhbər tutmurdularmı?
Yaxud başqa misal: məgər 1789-cu il Böyük Fransa inqilabı
bütün xalq tərəfindən icra olunmurdumu?
Bu suallara dimat cavab verə bilmir. Elə diamat nöqteyi- nəzə-
rindən milləti, xalqı birlikdə götürmək olmaz, bu «burjuaziya ax-
maqlığıdır». Xalq siniflərə bölünüb və hər bir sinfə ayrı- ayrılıqda
baxılır. Və bu halda diamat deyəcək: «Proletariatın vətəni yoxdur».
«Hər bir ixtira üsuluna öz ideya sistemi, öz etikası uyğundur»; «Bi-
zim üçün əxlaq proletariatın mücadilə maraqlarına tabedir». Burada
milli ideya, etika, ənənə və əxlaq nəyə lazımdır?
Və nəhayət, dialektika haqqında bir neçə söz. Məlum ol-
duğu kimi, «hər şey axır, hər şey dəyişir» fikrini ilk dəfə yunan
filosofu Heraklit söyləmişdir, sonra isə Hegel tərəfindən inkişaf
etdirilmişdir. Bolşeviklərin fikrinə görə, dialektikanın əsas qa-
nunlarından biri bir formanın digərinə keçməsidir, hərfi mə-
nada: «Bir forma digərini , tamamilə özünə əks birini yaradır».
Maraqlıdır,kommunizm tamamilə özünə əks , «sovet qılıncını
cəzalandıran» hansı formanı yaradardı?