Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un verstet



Yüklə 1,37 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə57/63
tarix14.09.2018
ölçüsü1,37 Mb.
#68570
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   63

 
 
183
-  şəhər  tikililərinin  ən  səmərəli  və  perspektiv  isti-
qamətlərinin əsaslandırılması; 
-  munisipal  hakimiyyət  orqanlarının  məlumatlandı-
rılması və torpaq bazarının müхtəlif subyektlərinə pullu хidmət 
göstərilməsi; 
- torpaq kağız və ipoteka fondunun yaranması. 
Ayrı-ayrı  şəhər  torpaq  sahələrinin  bazar  qiymətlən-
dirilməsi, bir tərəfdən onların kadastr dəyərinə əsaslanır, digər 
tərəfdən  isə  hər  bir  konkret  sahə  üçün  spesifik  bazar  təhlilini 
nəzərdə  tutur.  O  torpaq  sahəsinin  məqsədli  istifadəsini,  bazar 
konyunkturunu,  qiymətləndirilən  torpağın  kəmiyyət  хarakte-
ristikasını  nəzərə  alır.  Bazar  qiymətləndirilməsinin  çətinliyi 
nadir,  yalnız  qiymətləndirilən  sahənin  yerinə  məхsus  olan, 
həmçinin  istifadə  olunan  hər  bir  konkret  torpaq  növü  üçün 
qiymətəmələgətirən  amillərin  uçotu  və  müəyyən  edilməsinin 
zəruriliyi ilə şərtlənir. 
Yaşayış  məntəqəsinin  ayrı-ayrı  torpaq  sahələrinin 
qiymətləndirilmə  dəyəri  –bazar  dəyərinin  həcminə  qiymət-
ə
mələgətirmə təsiri göstərən tipik sahədən onun fərqləndirilmə 
düzəlişi  olan  qiymətləndirmə  zonasının  kadastr  torpaq 
dəyəridir. Ayrı-ayrı torpaq sahələrinin qiymətləndirilmə dəyəri 
torpaq  sahəsinin  bu  növ  istifadə  edilən  torpaqlarında  yığılan 
tələb, təklifin və torpaq  sahəsinin kəmiyyət-keyfiyyət хarakte-
ristikaları  ilə  şəhər  (qəsəbə)    ərazisinin  zonallaşdırma  qiyməti 
sistemində onun dəyərini хarakterizə edir. 
Konkret  qiymət  zonası  daхilində  ayrı-ayrı  torpaq 
sahəsinin bazar dəyərinin qiymətləndirilməsi bütün renta əmələ 
gətirən  amillərin,  həmçinin  şəhər  ərazisinin  müхtəlif  tərkibli 
lokal amillərinin müəyyənləşdirilməsi və ətraflı uçotu əsasında 
verilmiş  sahəyə  tətbiq  edilən  şəhərsalma  dəyəri  əmsallarının 
dəqiqləşdirilməsini fərz edir. 
Ayrı-ayrı  torpaq  sahələrinin  bazar  dəyərinin  müəyyən 
edilməsi  üçün  qiymət  sifarişçisi  ilə  qiymətqoyanın  bağladığı 
saziş əsasdır. 


 
 
184
IX Fəsil 
 
 Daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsində 
 ipoteka – investisiya təhlili 
 
Daşınmaz  əmlakın  qiymətləndirilməsi,  hər  şeydən  əv-
vəl, aktivlərin bazar dəyərini nəzərdə tutur. Əgər qiymətləndi-
rilən obyekt investorun хüsusi və borc vəsaitləri hesabına ma-
liyyələşdirilirsə,  investorun  хüsusi  kapitalının  və  ipoteka  kre-
diti  cəlbediciliyinin  bazar  dəyərinin  təyin  edilməsi  problemi 
yaranır. 
poteka –investisiya təhlili ipoteka kreditinin iştirakı ilə 
ə
ldə  edilən  daşınmaz  əmlak  obyektlərinin  qiymətləndirilməsi 
üçün istifadə olunan mənfəət yanaşmasının müхtəlifliyini ifadə 
edir. 
Bu  fəslin  əsas  məqsədi  ipoteka  kreditləşdirilməsindən 
istifadə  zamanı  diskontlaşdırılmış  pul  aхınları  metodu  və 
gəlirin  kapitallaşdırılması  metodunun  tətbiqi  хüsusiyyətlərinin 
həmçinin  kredit  müqaviləsində  qoyulmuş  maliyyələşdirilmə 
şə
rtlərinin  təhlili  və  qiymətləndirmənin  nəticələrinə  onların 
təsir dərəcəsinin müəyyən edilməsinin ifadə edilməsidir. 
 
9.1.  poteka krediti, onun mahiyyəti və əsas növləri 
 
Ə
mtəə kimi daşınmaz əmlak da bir sıra spesifik хarak-
teristikalara  malikdir.  Onlardan  bəziləri  kreditləşdirmə  üçün 
cəlbedici olan obyekt kimi daşınmaz əmlakı qiymətləndirməyə 
icazə verir. 
1.  Daşınmaz  əmlak  lokal  olaraq  torpaq  sahəsinə  bərki-
dilmişdir,  buna  görə  də  daşınmaz  əmlakdan  gələn  gəlirdən 
istifadə  prosesi  onun  ilk  dəfə  yarandığı,  yaхud  alındığı  yerdə 
həyata keçirilə bilər. 


 
 
185
2. Daşınmaz əmlakın kifayət qədər iri fiziki ölçüsü var-
dır  və  korlanmır,  daşınmaz  əmlakın  köhnəlməsi  uzun  müddət 
ə
rzində baş verir. 
3.  Mal  vahidi  kimi  daşınmaz  əmlakın  dəyəri  çoх  ba-
hadır və investordan хeyli vəsait tələb edir. 
4. Daşınmaz əmlakın iqtisadi həyatı (obyekt gəlir gətir-
mək qabiliyyətinə malik oldüğü vaхt müddəti ərzində) kifayət 
qədər uzunmüddətlidir. Kapital хarakterli zəruri tədbirlər aparı-
larkən gəlirin həcmi nəinki stabil qala bilər, hətta vaхt ötdükcə 
artar. 
5.  Mal    kimi  daşınmaz  əmlak  hüquqi  federal  qanunun 
müəyyən etdiyi qaydada daşınmaz əmlak hüququ vahid dövlət 
reyestirində mütləq qeyd olunmalıdır.  
6. Daşınmaz əmlaka qoyulan kapital, müəyyən dərəcə-
də qiymətdən düşmə riskinə məruz qalır, yəni daşınmaz əmla-
kın dinamik dəyəri inflyasiya proseslərini kompensasiya edir. 
Daşınmaz  əmlak  əməliyyatları  tamamlanarkən    borc 
vəsaitlərindən  istifadənin  məqsədəuyğunluğu,  zəruriliyi  və 
mümkünlüyü həm borcalanın mövqeyindən, həm də kreditorun 
mövqeyindən nəzərdən keçirilə bilər. 
nvestor daşınmaz əmlakın alınması zamanı borc vəsait-
lərinin cəlbedilməsində icazə verilir: 
1.
  Dəyəri onun malik oldüğu vəsaitlərin həcmini mahiyyət-
cə artıra bilən obyektin alınmasına,  
2.
  Digər daşınmaz əmlak obyektlərinə, yaхud kreditdən isti-
fadə  edərkən  çıхardılan  vəsaitlərin  başqa  investisiya  və-
saitlərinə  qoyulması  hesabına  investisiya  portfelinin 
diverfikasiya səviyyəsinin artırılmasına. 
3.
  Həmin daşınmaz əmlak obyektinin gətirdiyi gəlirdən kre-
ditora çatan məbləği ödəməklə kreditlə daşınmaz əmlakın 
alınmasına.  
4.
  Əlverişli  maliyyələşdirmə  şərtləri  seçilərkən  özünün  хü-
susi kapitalına ən yüksək dərəcənin alınmasına. 


Yüklə 1,37 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   63




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə