AZƏ
RBAYCAN RESPUBL KASI TƏ
HS L NAZ RL Y
AZƏ
RBAYCAN DÖVLƏ
T QT SAD UN VERS TET
B ZNES N TƏŞ
K L
VƏ
DARƏ
ED LMƏ
S
Də
rslik
Азярбайжан
Республикасы
Тящсил
Назирлийинин 5.08.2010-жу ил тарихли
1109 сайлы ямри иля дярслик кими тясдиг
едилмишдир.
BAKI – 2011
Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси
2
Rə
yçilə
r:
Azərbaycan Dövlət
qtisad Universitetinin “Əməyin
iqtisadiyyatı və təşkili” kafedrasının müdiri, iqtisad elmləri
doktoru, professor, əməkdar elm xadimi T.Ə.Quliyev
Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının “Neft emalı və
neft-kimya sənayesinin iqtisadiyyatı və menecment”
kafedrasının müdiri, iqtisad elmləri doktoru, professor
T.N.Ə
liyev
Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının “Maşınqayırma
sənayesinin iqtisadiyyatı və menecment” kafedrasının
müdiri, iqtisad elmləri doktoru, professor M.C.Atakişiyev
Azərbaycan Dövlət qtisad Universitetinin “Menecment”
kafedrasının müdiri, iqtisad elmləri doktoru, professor
K.A.Ş
ahbazov
Biznesin təş
kili və
idarə
edilmə
si /Дярслик.
Бакы: «Игтисад Университети» Няшриййаты, 2011.- 464 сящ.
“Biznesin təşkili və idarə edilməsi” dərsliyi “Biznes inzibatçılığı”
kafedrasının müdiri iqtisad elmləri doktoru, professor, əməkdar müəllim
Alıcan Bayramalı oğ
lu Abbasovun bilavasitə iştirakı və ümumi elmi
redaktəsi ilə kafedranın aşağıdakı əməkdaşları tərəfindən hazırlanmışdır:
i.e.d., prof. A.B.Abbasov (fəsil 1, 3, 8, 12, 14, 16, 19, 29, 15.2, 17.3 – 4,
22.2 – 3), i.ü.f.d., dos. R.Ə.Abbasova (fəsil 7, 9), i.ü.f.d., dos. M.Ə.Əliyev
(fəsil 4, 5), i.ü.f.d., dos. S.A.Abbasov (fəsil 20, 21), i.ü.f.d., dos.
X.S.Xankişiyev (fəsil 2), i.ü.f.d., dos. N.Ə.Həsənov (fəsil 23.1-2), i.e.d.,
prof. R.Ş.Muradov (23.3-4), i.ü.f.d., L.A.Kaşıyeva (fəsil 10), i.ü.f.d.,
S.M.Xanlarzadə (fəsil 6, 25, 26), i.ü.f.d. ,
H. .Hə
midov (fəsil 27, 24.1 – 4),
i.ü.f.d., A.H.Ağarzayev (fəsil 13), i.ü.f.d., A.S.Şükürova (fəsil 18), i.ü.f.d.,
A.T.Hüseynli (fəsil 15),
R.R.Bə
dirov (fəsil 22.1, 22.4 – 6), i.ü.f.d.,
E.R.Sə
mə
dova (fəsil 28, 17.1 – 2; 17.5 – 6),
K.N.Quliyeva (fəsil 30),
S.O.Ş
amxalova (fəsil 11),
M.S.Talıblı (fəsil 24.5)
Dərslikdə biznesin təşkili, planlaşdırılması və idarə edilməsinə aid mövzular məntiqi
ardıcıllıqla, yeni səpkidə və həyati gerçəklik nəzərə alınmaqla şərh olunmuşdur. Dərslik
iqtisad profilli ali məktəblərin bakalavrları, magistrləri, aspirantları və müəllimləri üçün
nəzərdə tutulmuşdur. Eyni zamanda ondan sahibkarlar, biznesmenlər, menecerlər və digər
maraqlanan şəxslər faydalana bilərlər.
©Müə
llif kollektivi - 2011
© qtisad Universiteti – 2011
Бизнесин тяшкили вя идаря едилмяси
3
M Ü N D Ə R C A T
I Fə
sil. Fə
nnə
giriş
.................................................................
1.1. Biznes anlayışı və onun iqtisadi mahiyyəti ......................
1.2. Biznesin məqsədi və növləri ............................................
1.3. Biznesin təşkilati-hüquqi formaları .................................
9
9
13
20
I BÖLMƏ
. B ZNES N TƏŞ
K L ........................................
II Fə
sil. Müə
ssisə
nin yaradılması və
iqtisadi ə
sasları ........
2.1. Müəssisə iqtisadiyyatın əsas subyekti kimi ......................
2.2. Müəssisənin yaradılması prosesi .....................................
2.3. Müəssisənin iqtisadi əsasları ............................................
26
26
26
29
32
III Fə
sil. Müə
ssisə
nin innovasiyalı inkiş
afı .........................
3.1. nnovasiyalı inkişafın konseptual əsasları .........................
3.2. nnovasiyalı davranış və aktivlik .......................................
3.3. Müəssisənin innovasiya strategiyasının işlənib
hazırlanması ......................................................................
3.4. Müəssisənin innovasiya potensialının qiymətləndirilməsi .
35
35
40
43
46
IV Fə
sil. Biznes mə
də
niyyə
ti .................................................
4.1. Biznes mədəniyyətinin mahiyyəti və əhəmiyyəti ............
4.2. Firma mədəniyyəti ...........................................................
4.3. şgüzar etika .....................................................................
4.4. Milli biznesmenlərin əsas keyfiyyətləri ...........................
4.5. şgüzar etiket ....................................................................
49
49
51
52
54
56
V Fə
sil. ş
güzar ünsiyyə
tin təş
kili .........................................
5.1. şgüzar söhbətlərin aparılması ..........................................
5.2. Kommersiya danışıqlarının aparılması .............................
5.3. Nümayəndələrin qəbulu ....................................................
5.4. Sivil biznesmenin xarici görünüşü ....................................
61
61
64
67
71
VI Fəsil. Kiçik biznesin təşkili ..............................................
6.1. Kiçik biznesin mahiyyəti və müəyyən edilməsi meyarları .
6.2. Kiçik biznesin təşkili xüsusiyyətləri ................................
6.3. Kiçik biznesin müasir vəziyyəti və inkişaf perspektivləri ..
6.4. Azərbaycanda kiçik biznesin rəqabətqabiliyyətliliyi ........
75
75
78
82
86
VII Fəsil. Vençur və ofşor biznesi ........................................
7.1. Vençur biznesinin mahiyyəti və məzmunu ......................
7.2. Vençur biznesinin təşkilati əsasları ..................................
89
89
91