Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi
Yüklə 265,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cənubi Amerika
- 2.2.Dünya Alüminium Xammal Hasilatı
14
AB-28 ölkələrində ilkin alüminium istehsalından daha çox yarımfabrikat və son məhsul istehsalına üstünlük verilir. Yarımfabrikat məhsulları əsasən nəqliyyat, inşaat, mühəndislik sektorlarında istifadə olunur. Statistikaya nəzər salsaq görərik ki, 2013-cü ildə yarımfabrikat məhsulların 38%-i nəqliyyat sektoruna yönəlmişdir. 2013-2015-ci illər ərzində bu göstərici 4,5 dəfə 2,4% artmışdır. Nəqliyyat sektorunun ardınca inşaat sektoru (24%), qablaşdırma (16%), mühəndislik (14%) və digər sektorlar (7%) yer alır.
AB-28 ölkələrində alüminium sektorunda 250 000 nəfər işçi; o cümlədən mədənçilik və alüminium saflaşdırma sahəsində 2400 nəfər, ilkin alüminium istehsalı sahəsində 11300 nəfər, təkrar emal sahəsində 4300 nəfər, qalan 232 000 nəfər isə yarımfabrikat və son məhsul istehsalı sahəsində fəaliyyət göstərir.
Alüminium lövhə (rulon halına salınmış) 2000-2007-ci illərdə 10,7% artımdan sonra artımdan sonra istehsalda güclü tələb azalması müşahidə olunmuşdur. 2007-2009-cu illərdə istehsal böhran səbəbində 21% azalaraq 3,5 milyon tona çatmışdır. 2009-2013-cü illərdə isə istehsal 23,1% artaraq böhran mərhələsini geridə qoymuşdur. AB-28 ölkələrində alüminium lövhə istehsalına baxsaq 2013-cü ildə ən böyük istehsalçı Almaniya olmuşdur, sonrakı sıralarda isə İtaliya və Fransa durur. Daha dəqiq desək, 2013-cü ildə Avropa ümumi alüminium lövhə istehsalının 44,9%i Almaniyanın, 11,7%-i Fransanın, 7,8%-i İtaliyanın payına düşür.
Digər yarımfabrikat məhsullarından olan qəlibdən çıxan məhsullar (alüminium profillər, çubuqlar, borular və s.) istehsalı 2013-cü ildə 2,93 milyon ton olmuşdur. 2007- 2008-ci illərdə böhran zamanı istehsal 12%, 2008-2009-cu illərdə isə 21% azalma baş vermişdir. 2010-cu ildən başlayaraq istehsalda canlanma başlamışdır. İstehsal olunmuş məhsulun 46%-i tikinti-inşaat sektorunda, 26%-i nəqliyyat sektonunda istifadə olunmuşdur.
AB-28 ölkələrində alüminium əridənlər üçün ən çətin dövr 2008-2009-cu illərə təsadüf edir. Dünya tökmə alüminium istehsalı 2000-2013-cü illərdə 9,1 milyon tondan 16,2 milyon tona (+79%) yüksəlmişdir. AB-28 ölkələrinə nəzər salsaq görərik ki, bu 15
göstərici əksinə olmuşdur. 2013-cü ildə dünya tökmə alüminium istehsalında AB-28 ölkələrinin payı 18,7% olmuşdur. AB-28 ölkələrinin tökmə alüminium istehsalının 75%-i 5 ölkədə cəmləşmişdir (Almaniya, İtaliya, Polşa, Fransa, və Avstriya). Almaniya və İtaliya əsas tökmə alüminium istehsalçılarıdır 810 və 730 min ton. Böhran illərindən sonra istehsalatda ciddi dönüş baş vermişdir. 2000-ci ildə Polşa 200 min ton tökmə alüminium istesal etmişdisə, bu göstərici 2013-cü ildə (+52%) artaraq 335 min ton olmuşdur. Bu isə ümumi AB-28 istehsalının 11%-i deməkdir. Cənubi Amerika: Bu regionun əsas istehsalçısı Braziliyadır. 2013-cü ildə ilkin alüminium istehsalı Braziliyada 1,3 milyon ton, Argetinada 425 min ton, Venesuellada 160 min ton olmuşdur. 2014-cü ildə isə Braziliyada 3,9 milyon ton istehsal olmuşdur. İlkin alüminium istehsalının həcminin 2015-ci ildə 4,3 milyon ton, 2016-cı ildə 4,6 milyon ton, 2017-ci ildə 5 milyon ton olacağı proqnozlaşdırılır. 2012-ci ildə 267 100 ton içki qutusu (19,8 milyard ədəd) emala qayıtmışdır. 2014-cü ilin ilk altı ayı ərzində 769 600 ton ilkin alüminium məhsulu tikinti və qablaşdırma sahələrində istifadə olunmuşdur.
Bu ölkələrə Bəhreyn, Oman, Qətər, S.Ərəbistanı və BƏƏ daxildir. İqtisadiyyatlarında əsas payın neft sektorunun tutmasına baxmayaraq, son 10 ildə bu region alüminium sənayesində inkişaf dövrünə başlamışdır. 2015-ci ilin mart ayında bu ölkələr birgə 432 000 ton alüminium istehsal etmişdir. Bu istehsalda əsas pay Bəhreynin ALBA şirkətinin payına düşür. Belə ki, ALBA 2014-cü ildə 1 milyon tona yaxın (931 427 ton) alüminium istehsal etmişdir. 2015-ci ilin 1-ci rübü ərzində isə 237 774 ton alüminium istehsal olunmuşdur ki, bu da keçeən ilin müvafiq dövri ilə müqaisədə 2,4% artım deməkdir. Bu ölkələrdə yerləşən 6 şirkət (ALBA-Bəhreyn, SOHAR-Oman, QATALUM- Qətər, MAADEN- S.Ərəbistanı, DUBAL- EMAL- BƏƏ) tərəfindən 2014-cü ildə 4,9 milyon ton alüminium istehsal olunmuşdur, bu göstəricinin 2015-ci ildə 5,3 milyon tona çatdırılacağı planlaşdırılır. 16
Alüminium istehsalı üçün xammal boksit, gil-torpaq, alunit, alüminium qırıntılar hesab olunur. Dünyada əsas xammal olaraq boksitdən istifadə olunur. İstehsalatda 5-6 ton boksitdən 2 ton gil-torpaq bundan isə 1 ton alüminium alına bilər. Əsas boksit yataqları tropik və subtropik ərazilərdə cəmləşib. Dünya üzrə baxsaq boksit ehtiyatları 7 regionda cəmləşib: Qərbi və Mərkəzi Afrika (əsasən Qvineya), Cənubi Amerika (Braziliya, Venesuella, Surinam), Karib dənizi hövzəsi (Yamayka), Okeaniya və Cənubi Asiya (Avstraliya, Hindistan), Çin, Aralıq dənizi hövzəsi (Yunanıstan), Rusiya (və Qazaxıstan). Cədvəl 10. Dünya boksit ehtiyatları 2014-cü il.
1.
Qvineya 7,4 milyard ton 2. Avstraliya 6,5 milyard ton 3.
Braziliya 2,6 milyard ton 4. Vyetnam
2,1 milyard ton 5.
Yamayka 2 milyard ton 6. İndoneziya 1 milyard ton 7.
Qayana 850 milyon ton 8. Çin
830 milyon ton 9.
Yunanıstan 600 milyon ton 10. Surinam
540 milyon ton Dünyanın ən çox boksit ehtiyyatlarının Qvineyada olmasına baxmayaraq, hasilatda Avstraliya, Çin və Braziliyadan geri qalır. 2010-2014-cü illər ərzində hasilat 194 milyon tondan 229,2 milyon tona yüksəlmişdir ki, bu da 18% artım deməkdir. 2013-cü il ilə müqayisədə isə 17,7% azalma müşahidə olunmuşdur, yəni hasilat 51,0 milyon ton geriləmişdir.
Yüklə 265,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|