293
23 Sentyabr - Saqqız Günü, (1848)
1848-ci il sentyabrın 23-ü saqqızın yaranma günü hesab olunur. Belə ki,
məhz həmin gün amerikalı Con Kurtis öz evində ilk saqqızı istehsal etmişdir.
Saqqız yeməli olmayan elastik əsasdan, müxtəlif dad və aromatverici əlavələrdən
ibarət konfet növüdür.
İlk saqqızın tarixi e.ə VII-II əsrlər hesab olunur. O, Şimali Avropada
qazıntılar zamanı tapılmışdır və üzərində insan dişinin izləri olan qatrandan
ibarətdir. Qədim yunanalar saqqız ağacının qatranını çeynəyirdilər. Mayya
hinduları isə dişlərini və nəfəslərini təmizləmək üçün sapodilla ağacının donmuş
şirəsindən istifadə edirdilər.
1848-ci ildə Con Kurtis şam ağacının qatranından sənaye üsulu ilə saqqız
istehsal etmək fikrinə düşür. Sonradan o, öz məmulatına parafin aromatizatorları
əlavə edir. Onların istehsalı getdikcə genişlənir, lakin qatranı qatışıqlardan
təmizləmək çətin olduğu üçün saqqız satışı aşağı idi.
1869-cu ildə saqqızın yeni həyatı başlayır. Artıq onu qatran deyil, kauçuk
əsasda hazırlayırlar. Bu cür saqqızı Tomas Adams icad etmişdir. Yeni saqqız
insanların xoşuna gəlir və artıq 1871-ci ildə Adams onun avtomatik istehsalı üçün
maşın da icad edir və patentləşdirir. Daha sonra o, saqqızın dadını yaxşılaşdırmaq
üçün ona biyan ekstraktı da əlavə edir.
Bu gün saqqızdan əsasən nəfəsi təravətləndirmək, yeməkdən sonra dişlərin
təmizliyi üçün geniş istifadə olunur. Lakin saqqızın insan orqanizminə hər hansı
faydası haqqında ümumi bir fikir yoxdur.
İnternetdə:
www.books.google.com
294
24 Sentyabr - Beynəlxalq Lal-Kar Günü, (1951)
Bu gün 1951-ci ildə Beynəlxalq Lal-karlar
Federasiyasının yaranması şərəfinə təsis
olunub. Statistikaya əsasən, dünyada hər
doqquz nəfərdən biri eşitmə qabiliyyətindən
məhrumdur. Onlar bu qabiliyyəti travma,
xəstəlik və ya anadangəlmə itirirlər. Yer
kürəsində 2500 dil var. Lakin bir dil – jestlər
dili də mövcuddur. Karlar Federasiyası ötən
əsrin əllinci illərində karların beynəlxalq
tədbirlərinə xidmət etmək üçün jestlər
sistemini də yaradıb.
Qeyd edək ki, eşitmə və görmə qabiliyyətini itirmiş insanların içərisində də çox
tanınmış, görkəmli şəxslər olub.
İnternetdə:
www.books.google.com
27 Sentyabr - Beynəlxalq Dovşanlar Günü
Beynəlxalq Dovşanlar Günü xeyriyyə təşkilatları tərəfindən ictimaiyyətin
diqqətini bu heyvanların problemlərinə cəlb etmək məqsədi ilə yaradılmışdır.
Heyvanları müdafiə edənlər, dovşan xəzindən kürklərin hazırlanması və dovşan
ətindən restoranlarda istifadə olunmasının ən azı azaldılmasına səy göstərirlər.
Beynəlxalq Dovşanlar Günündə həm evdə, həm də təbiətdə yaşayan dovşanlara
qarşı daha humanist davranılmasına, onların rahat və sağlam yaşamasına yardım
edilməsinə çağırılır. Həmin günün sentyabrın sonuncu şənbəsi keçirilməsi tövsiyə
olunur.
İnternetdə:
www.books.google.com
295
27 Sentyabr - Ümumdünya Turizm Günü, (1980)
“Azərbaycan ən qədim zamanlardan dinlərin, dillərin və mədəniyyətlərin
təmas və ünsiyyət yeri olmuşdur.Çünki Azərbaycan xalqı yüksək mədəniyyətə
malikdir. Yüksək mədəniyyətə malik olan xalq həmişə irəli gedəcək.”
Ulu öndər Heydər Əliyev
Beynəlxalq turizm hər bir ölkə
üçün sosial-iqtisadi münasibətləri əks
etdirir.
Bununla
da
beynəlxalq
münasibətlərin tərkib hissəsi kimi
fəaliyyət
göstərir.
Bu
prosesin
tənzimlənməsi üçün də müəyyən norma
və standart nizamlar işləyib hazırlayan
beynəlxalq institutlar fəaliyyət göstərir.
Bunlardan
Ümumdünya
Turizm
Təşkilatı ən üzdə olan təşkilatlardan
biridir. 1979-cu ildə Baş Qərargahı
Madrid şəhərində yerləşən Təşkilat 27 sentyabr – Ümumdünya Turizm Gününü
təsis edib. Qeyd edək ki, dünyada ilk turizm agentliyi 1841-ci ildə Tomas Kuk
tərəfindən açılmışdır. Ümumdünya Turizm Günü 1980-ci ildən bəri BMT-nin
Beynəlxalq Turizm Təşkilatı (BMBTT) tərəfindən hər il 27 sentyabr tarixində qeyd
olunur. Bu günün məqsədi beynəlxalq aləmdə turizm haqqında məlumatlanmanı
artırmaq və bunun sosial, mədəni, siyasi və iqtisadi tərəflərini dünya miqyasında
nümayiş etdirməkdir. Ölkəmizdə Ümumdünya Turizm Günü 2001-ci ildən,
Azərbaycanın Beynəlxalq Turizm Təşkilatına üzv olduğu vaxtdan qeyd olunur.
Dünya ölkələrində qeyd olunduğu kimi, hər il Azərbaycanda da 27 sentyabr -
Ümumdünya Turizm Günü kimi qeyd olunur. Həmin gün Ümumrespublika Daxili
Turizm Konfransları da keçirilir. Azərbaycanda ilk dəfə olaraq 2003-cü ildə 26
sentyabr tarixində 1-ci Turizm Filmləri Festivalı keçirilmişdir. 2005-ci ildən
başlayaraq məşhur xarici televiziya kanallarında respublikanın turizm potensialını
əks etdirən reklam çarxları yayımlanır. 2002-ci ildən başlayaraq Bakıda hər il
Beynəlxalq Turizm və Ümumrespublika Daxili Turizm Sərgiləri keçirilir. Son illər
ölkəmizdə turizm sektoru sürətlə inkişaf edir. Qeyd edək ki, Azərbaycanın zəngin
təbiətə malik olması ölkəmizdə bu sahənin inkişafı üçün əlverişli imkanlar
yaradıb. Məhz ölkə prezidenti tərəfindən 2011-ci ilin ―Turizm ili‖ elan edilməsi də
turizm sektorunun Azərbaycan üçün xüsusi əhəmiyyətini göstərmişdir.
―Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış‖ adlı inkişaf konsepsiyasında da ölkədə
turizmin inkişafı üzrə müvafiq hədəf və məqsədlər əks olunub.
İnternetdə:
www.books.google.com