Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
Yüklə 3,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 18 Yanvar - Xalq artisti, dirijor Kamal Abdullayevin anadan olmasının 90 illiyi, (1927-1997)
- İnternetdə: www.books.google.com
- İnternetdə: www.az.wikipedia.orq
30
90 illiyi, (1927-1997)
Azərbaycanın musiqi mədəniyyətinin inkişafında böyük rolu olmuş, görkəmli dirijor, Xalq artisti, professor Kamal Canbaxış oğlu Abdullayev Bakıda anadan olmuşdur. 1948-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını, 1952-ci ildə isə Moskva Dövlət Konservatoriyasını (1952) bitirmişdir. Sonralar o, Donetsk Opera və Balet Teatrında və Azərbaycan Opera və Balet Teatrında P.İ.Çaykovskinin ―Yevgeni Onegin‖, Ü.Hacıbəylinin ―Əsli və Kərəm‖, ―Leyli və Məcnun‖ operalarına, Q.Qarayevin ―Yeddi gözəl‖, S.Hacıbəyovun ―Gülşən‖ baletlərinə dirijorluq etmişdir. 1962-ci ildə K.Abdullayev Moskvaya, Stanislavski və Nemiroviç-Dançenko adına Akademik Musiqili Teatrlarına baş dirijor vəzifəsinə dəvət olunmuşdur. Burada da o, bir çox əsərlərə müvəffəqiyyətlə dirijorluq etmişdir. Onun təfsir etdiyi S.Prokofyevin ―Monastırda nigah‖ operasının lent yazısı ilə o, Beynəlxalq və qızıl medala layiq görülmüşdür. K.Abdullayev uzun illər qürbətdə yaşamasına baxmayaraq, həmişə doğma xalqına, Azərbaycan musiqisinə möhkəm bağlı olmuş, musiqiçilərimizlə daim yaradıcılıq əlaqəsi saxlamışdır. O, hansı ölkədə, hansı şəhərdə qastrol səfərində olurdusa, mütləq Azərbaycan bəstəkarlarının əsərlərini öz repertuarına salır və bu əsərləri böyük ustalıqla dinləyicilərlə çatdırmağa çalışırdı. Onun konsert fəaliyyəti də çox geniş və səmərəli olmuşdur. Xarici ölkələrdə - Polşa, Türkiyə, Macarıtsan, Almaniya, Yaponiya, Çexiya və keçmiş SSRI-nin bir çox şəhərlərində onun dirijorluğu yüksək qiymətləndirilmişdir.
İnternetdə: www.books.google.com
31
(1892-1922) Azərbaycan təsviri sənətində realist dəzgah boyakarlığının təşəkkülü, portret və mənzərə janrlarının formalaşması Kəngərlinin adı ilə bağlıdır. Uşaq ikən ciddi xəstəlik keçirən Bəhruz Kəngərli ağır eşitdiyindən ümumtəhsil məktəbinə gedə bilməmiş, rəssamlığa meyl göstərmişdir. Tiflisdə Qafqaz
İncəsənəti Təşviq
Cəmiyyətinin nəzdindəki Boyakarlıq və Heykəltəraşlıq Məktəbində oxumuşdur (1910–1915). Kəngərlinin rəssam kimi püxtələşməsində Cəlil Məmmədquluzadənin və ―Molla Nəsrəddin‖ jurnalının böyük rolu olmuşdur. Yaradıcılığının ilk dövründə müəllimi – ―mollanəsrəddin‖çi rəssam O.Şmerlinqin və tələbə yoldaşı L.D.Qudiaşvilinin portretlərini çəkmiş, karikatura və satirik rəsmlər, mənzərə və məişət səhnələrini əks etdirən rəsm, akvarel və boyakarlıq əsərləri yaratmışdır (―Qoca kişi‖, ―Toy‖, ―Elçilik‖ və s.). Kəngərlinin zəngin bədii irsi qalmışdır. Cəmi 7 il yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olmağa macal tapmış Bəhruz Kəngərli 2000-ə qədər rəsm əsəri yaratmışdır. O, realist ifadəliliyi, yüksək bədii- estetik dəyəri ilə diqqəti cəlb edən çoxlu portret, mənzərə, natürmort çəkmişdir. Dövrünün qabaqcıl ziyalılarının, sadə adamların portretləri (―Yaşlı kişi‖, ―Gürcü‖ və s.), mövzu aktuallığına və ideya məzmununa görə bu günün ictimai-siyasi hadisələri ilə səsləşən ―Qaçqınlar‖ silsiləsinə daxil olan portretlər canlılığı, reallığı və psixoloji ifadəliliyi ilə fərqlənir. Rəssamın yaradıcılığında mənzərə janrı mühüm yer tutur. Onun mənzərələrində təbiətin gözəllikləri (―Şəlalə‖, ―Dağlıq mənzərə‖, ―İlanlı dağ ay işığında‖, ―Günəş batarkən‖, ―Ağrı dağı, ―Köhnə qala‖, ―Əliabad kəndində darvaza‖, ―Yamxana kəndinə gedən yol‖ və s.), mədəniyyət abidələri (―Möminə xatın türbəsi‖, ―Əshabi-kəhf dağı‖, ―Nuhun qəbri‖), ilin fəsilləri (―Payız‖, ―Bahar‖) əks olunmuşdur. Bəhruz Kəngərli 1918–1920-ci illərdə erməni daşnaklarının Azərbaycanda törətdikləri faciələri təsvir edən, öz dədə-baba torpaqlarından zorla qovulmuş və Naxçıvana pənah gətirmiş azərbaycanlı qaçqınların portretlərindən ibarət silsilə əsərlər yaratmışdır. Bu silsilədən olan ―Qaçqınlar‖, ―Qaçqın qız‖, ―Qaçqın oğlan‖, ―Qaçqın qadın‖, ―Yurdsuz ailə‖, ―Qaçqın Gümşün‖, ―Ayaqyalın qaçqın oğlan‖ və s. onlarla qaçqının portreti təkcə sənətkarlıq səviyyəsinə görə deyil, tarixi sənəd kimi də dəyərlidir. Kəngərli həm də milli teatr rəssamlığının banilərindəndir. Ötən əsrin onuncu illərində Naxçıvan teatrında "Ölülər" (C.Məmmədquluzadə), "Hacı Qara" (M.F.Axundzadə), "Pəri- cadu" (Ə.Haqverdiyev) tamaşalarına bədii tərtibat və geyim eskizləri vermişdir. A.Babayevin "Yarımçıq şəkil" pyesi Kəngərliyə həsr olunmuşdur. B.Kəngərlinin Naxçıvan şəhərində muzeyi yaradılmış, qəbirüstü abidəsi ucaldılmışdır. 2016-cı ildə Naxçıvan şəhərində Bəhruz Kəngərli adına Rəssamlar Parkının açılışı olmuşdur.
32
23 Yanvar - Xalq artisti, rəqqas Böyükağa Məmmədovun anadan olmasının 90 illiyi, (1927)
Azərbaycan milli rəqsinin əfsanəsi, Xalq artisti Böyükağa Məmmədov Bakı şəhərində anadan olub. Orta təhsilini başa vurduqdan sonra Azərbaycan Mahnı və Rəqs Ansamblında fəaliyyətə başlayıb. Burada rəqsin sirlərini öyrənən B. Məmmədov yaşıdlarından həm
rəqsi, həm
də həvəsiylə fərqlənib. Qısa zaman ərzində məharətli rəqqas olan Böyükağa Məmmədov bir sıra rəqs tamaşalarında iştirak etmişdir. B. Məmmədov 1960-cı ildə ―Cücələrim‖ rəqs ansamblına rəhbərlik etmişdir. Böyükağa müəllim ömrünün 80 ilini Azərbaycan rəqs sənətinə həsr edib. Bu illər ərzində 16 Əməkdar artist, 2 SSRİ Xalq artisti, eyni zamanda 2 Xalq artisti yetişdirib. Dünyanın 131 ölkəsində Azərbaycan incəsənətini layiqincə təmsil edib. Azərbaycan mədəniyyətinə verdiyi töhfələrə görə, sənətkar Xalq artisti və ―Əməkdar müəllim‖ fəxri adlarına layiq görülüb. B.Məmmədovun Azərbaycan rəqsinin inkişafı və təbliğində böyük rolu var. Xüsusilə ―Naz eləmə‖, ―Qaytağı‖ rəqslərini yüksək səviyyədə ifa etmişdir.
B.Məmmədov milli rəqs sənətimizin inkişafında xidmətlər göstərmişdir. O, ―Arşın mal alan‖ (1965) filmində rəqslərin quruluşunu (Əminə Dilbazi ilə) vermişdir. illər Bakı
Xoreqrafiya Məktəbində dərs demişdir. Tələbə və gənclərin Berlin (1951,qızıl medal), Varşava (1953) və Moskvada (1957) keçirilən Ümumdünya festivallarının laureatıdır.
Yüklə 3,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|