335
Xarici ədəbiyyat
9 Oktyabr - İspan yazıçısı Migel de Servantesin anadan olmasının 470 illiyi,
(1547-1616)
İspan yazıçısı Migel de Servantes, hər şeydən əvvəl, dünya ədəbiyyatının ən
nəhəng əsərlərindən biri olan ―Ağıllı zadəgan Lamançlı Don Kixot‖ əsərinə görə
şöhrət qazanmışdır.
Migel de Servantes Saavedra Alkala-de-Enaresdə, yoxsul zadəgan ailəsində
anadan olmuşdur. Gənc yaşlarında orduda xidmət edən Servantes Lepantoda dəniz
döyüşündə seçilir və bəzi versiyalara görə əlini itirir. Evə qayıdarkən Əlcəzair
dəniz quldurları tərəfindən əsir alınır və qul kimi satılır. Bir neçə dəfə qaçmağa
cəhd etsə də, bu cəhdləri uğursuzluqla nəticələnir. 1850-ci ildə xristian
missionerləri tərəfindən əsirlikdən satın alınır. Madridə köçən M.Servantes ədəbi
fəaliyyətlə məşğul olmağa başlayır. O, bir neçə əsərini çap etdirsə də, bu əsərlər
uğur qazanmır və yazıçı Sevilyaya köçür. O, Sevilyada intendant xidmətinə daxil
olur. Lakin o, bir çox çətinliklərlə üzləşir və hətta həbsxanaya düşür. Onun
həyatının bu dövrü uğursuzluqlarla, yoxsulluqla keçir. Lakin o, yazıçılığı buraxmır
və onun öz taleyi ispan həyatını bütün təzahürləri ilə öyrənməsinə səbəb olur.
1604-cü ildə Servantes özünün ―Ağıllı zadəgan Lamançlı Don Kixot‖ əsərinin
birinci hissəsini çap etdirir və bu əsər nəinki İspaniyada, ondan kənarda da böyük
uğur qazanır. 1604-1616-cı illərdə yazıçı ―Don Kixot‖ əsərinin ikinci hissəsini,
novellalar, çoxlu dram əsərləri, ―Parnasa səyahət‖ poemasını və artıq yazıçının
ölümündən sonra çap olunan ―Persiles və Sigizmunda‖ romanını qələmə alır.
Migel de Servantes 1616-cı il aprelin 23-də Madriddə vəfat etmişdir. ―Don
Kixot‖ əsəri sayəsində onun adı dünya ədəbiyyatının ən görkəmli yazıçılarının
siyahısına daxil olmuşdur.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
336
31 Oktyabr - Rus yazıçısı və dramaturqu Yevgeniy Permyakın
anadan olmasının 115 illiyi, (1902-1982)
Yevgeniy Andreyeviç Permyak (əsl soyadı Vissov) 18 (31) oktyabr 1902-ci
ildə Perm şəhərində anadan olmuşdur. Hələ körpə ikən anası ilə Votkinskə köçən
Y.Permyak burada məktəbi bitirir, müxtəlif işlərdə çalışır. 1924-1930-cu illərdə
Perm Dövlət Universitetinin sosial-iqtisad şöbəsində təhsil alır. Bir sıra qəzetlərdə
müxbir kimi çalışır, eyni zamanda şeirlərini çap etdirir. 1930-cu illərin ortalarında
dramaturgiyaya müraciət edir, lakin qələmə aldığı çoxsaylı pyesləri ona uğur
gətirmir. O, ―Bozqurd haqqında nağıl‖, ―Xoşbəxt qəza‖, ―Həyatımızın əlifbası‖,
―Qozbel ayı‖, ―Terra-Ferro ölkəsi haqqında nağıl‖, ―Mənim diyarım‖ və s.
əsərlərin müəllifidir. Müharibədən sonrakı illərdə uşaqlar üçün çoxlu nağıl və
miniatürlər yazmışdır.
Y.Permyak 17 avqust 1982-ci ildə vəfat etmişdir.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
337
31 Oktyabr - Amerika yazıçısı Ketrin Patersonun anadan olmasının 85 illiyi,
(1932)
Amerika yazıçısı, bir çox mükafatlar, o cümlədən, Andersen, A.Lindqren
mükafatları və Amerikanın uşaq ədəbiyyatı üzrə yüksək mükafatı olan Nyuberi
medalının iki dəfə laureatı olan Ketrin Paterson Çində, amerikalı missioner
ailəsində anadan olmuşdur. Ketrinin 18 yaşı tamam olana qədər onun ailəsi 15 dəfə
yaşayış yerini dəyişmişdir. O, böyüdükdən sonra atası kimi Bibliyanı yaymağa
başlayır, dərs deyir, hətta missioner kimi Yaponiyaya gedir. 4 ildən sonra
Amerikaya qayıdır və 1962-ci ildə dini təhsil üzrə magistr dərəcəsi alır. Tezliklə o,
gənc pastor Con Patersonla tanış olur və onlar evlənirlər. Ailənin iki oğlan övladı
dünyaya gəlir, iki balaca qızı isə övladlığa götürürlər. Dörd uşağın qayğısına
qalmalı olan Ketrin ədəbiyyat sahəsindəki təcrübələrini də davam etdirir. Onun ilk
kitabı 1966-cı ildə işıq üzü görür, lakin yazıçı kimi 1977-ci ildə, ―Teravifiyaya
körpü‖ əsərindən sora tanınır. Sonrakı illərdə ona böyük şöhrət gətirən ―Möhtəşəm
Gili Hopkins‖ (1978) və ―Mən Yakovu sevdim‖ (1980) kitabları çap olunur. Onun
əsərləri, hər şeydən əvvəl, müdrik ananın kitablarıdır. Ketrin Patersonun əsərlərinin
qəhrəmanları bir çox çətinliklərlə üzləşirlər. Əsl xoşbəxtlik asan əldə olunmur.
Patersonun əsərlərinin sonluğu heç də həyəcan dolu xoşbəxt sonluqla bitmir, bu
əsərlər realist olmaları ilə seçilirlər.
Ketrin Peterson hal-hazırda Vermontda yaşayır. Ədəbiyyatla, eyni zamanda
rəssamlıqla məşğul olur, fortepianoda çalır, tennis oynayır və s.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq