354
17 Noyabr - Milli Dirçəliş Günü, (1988)
“Dirçəliş oyanışdı, yenidən yaranmaq, dünyaya təzədən gəlməkdi. Sözün
hər mənasında dirçəliş mübarizə aparmaq və özünü təsdiq etməkdi. Elə bizim
xalqın da Milli Dirçəliş günü onun özünü təsdiqi idi. XX əsr xalqımızın
yaddaşında dövlətçilik, müstəqillik, ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizə əsri kimi
qalacaqdır!”
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev
1988-ci
ilin ilk günlərində Ermənistanın
Azərbaycana qarşı açıq təcavüzü başlandı. SSRİ-nin o
vaxtkı rəhbərliyinin buna biganə münasibətini görən
ermənilər planlı şəkildə Ermənistan hökumətinin
tapşırığı və göstərişilə Ermənistanda yaşayan 200
mindən çox azərbaycanlını öz ata-baba yurdlarından
kütləvi surətdə qovdular. Elə həmin ilin fevral ayında
Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində ixtişaşlar
törətdilər. Onlar Azərbaycanın tarixi torpağı olan Dağlıq Qarabağın
Azərbaycandan qoparılıb Ermənistana birləşdirməsi haqqında məsələ qaldırdılar.
Belə bir vaxtda Azərbaycan xalqı ayağa qalxdı. Xalq öz etirazını sakit şəkildə
rəhbərliyə bildirdi. İlk zamanlar Azərbaycan vətəndaşları Moskvaya, yerli
hakimiyyət başçılarına inanırdılar. Onların şüarları, gəzdirdikləri portret və
bayraqlarda bunu sübut edirdi. 1988-ci ilin noyabrın 17-də Bakının əsas meydanı
sayılan Azadlıq meydanında Sovet dövlətinin xalqımıza qarşı apardığı
antiazərbaycan siyasətinə etiraz əlaməti olaraq Azərbaycan ictimaiyyətinin
uzunmüddətli mitinqi başlandı. O, vaxt bütün xalq bir yumruq kimi
düyünlənmişdi. Bu, əsl xalq hərəkatı, milli azadlıq hərəkatı idi. Dekabrın
əvvəllərində sovet qoşunları tərəfindən ümumxalq mitinqi dağıdıldı.
Azərbaycanda bu hadisələr milli azadlıq hərəkatı kimi qiymətləndirilir və
Vətənizmin istiqlaliyyət qazanmasında əsas amil sayılır. ―Milli dirçəliş‖ deyəndə
buna yalnız siyasi aspektdən yanaşmaq olmaz, çünki milli dirçəliş yalnız ictimai
baxımdan yox, həm də mədəni-mənəvi əxlaqi dəyərlərin xalqın özünün təməl
prinsipləri üzərində inkişaf edən ənənələrinin təcəssümüdür, onun yaşadılmasıdır
və onun yaşaması məhz Milli dirçəlişin təməlidir.
İnternetdə:
www.books.google.com
355
19 Noyabr - Ümumdünya Fəlsəfə Günü, (2002)
Ümumdünya Fəlsəfə Günü YUNESKO-nun qərarına əsasən 2002-ci ildən
başlayaraq noyabr ayının 3-cü cümə axşamı günü qeyd olunur. Ümumdünya
Fəlsəfə Gününün yaranmasının əsas ideyası dünyada baş verən qlobal ictimai-
mədəni dəyişiklikləri müzakirə etmək üçün platforma tapmaq, insanları fəlsəfi irsə
yaxınlaşdırmaq, məişət təfəkkürünün aləmini yeni ideyalar üçün açmaq və bu gün
cəmiyyət qarşısında duran çağırışlarla bağlı olan ictimai müzakirələri
stimullaşdırmaqdan ibarətdir. Mütəfəkkirlərin çoxu qeyd edirdilər ki, fəlsəfənin
məğzi təəcüblənməkdədir. Doğurdan da, fəlsəfə insan varlıqlarının özləri və
yaşadıqları dünya ilə maraqlanmağa olan təbii istəkdən doğulur. Müdrikliyə olan
sevgi qismində çixiş edərək, fəlsəfə bizi düşüncələr haqqında düşünmək, müxtəlif
fundmental həqiqətləri dərindən öyrənmək və şəxsi nəticələr çıxarmağı öyrədir.
Əsrlər ərzində fəlsəfə müxtəlif konsepsiyalar və ideyalar əmələ gətirmiş və kritik,
müstəqil və yaradıcı düşünməyin təməlini qoymuşdur.
Fəlsəfə Günü YUNESKO-nun 70-dən çox ölkəsində qeyd olunur. Hər il
fərqli mövzulara həsr olunan bu gündə mütəfəkkirlərin, alimlərin, müəllimlərin,
tələbə və şagirdlərin, mədəniyyət və təhsil nümayəndələrinin iştiraki ilə müxtəlif
tədbirlər keçirilir: fəlsəfi diskussiyalar, ―dəyirmi masalar‖, konfranslar, seminarlar,
sərgilər, təqdimatlar və s.
İnternetdə:
www.books.google.com
356
20 Noyabr - Ümumdünya Uşaqlar Günü, (1956)
“Uşaqlar - bizim sabahkı hakimlərimizdir, bizim dünyagörüşümüzün,
əməllərimizin tənqidçiləridir”.
Rus yazıçısı
M. Qorki
Ümumdünya Uşaqlar Günü (Ümumdünya
Uşaq Hüquqları Günü ) (ing. Universal Children's
Day) — 1954-cü ildə BMT -nin Baş Assambleyası
tərəfindən (№836, (IX) saylı qətnamə) 1956-cı ildən
bütün dövlətlərə uşaqlar şərəfinə keçirilməsi tövsiyyə
olunan bayramdır.
Baş Assambleya öz qətnaməsində qeyd edirdi
ki, Ümumdünya Uşaqlar Gününün ümumi bayram
kimi qeyd edilməsi millətlər arasında həmrəyliyin
və əməkdaşlığın bərkidilməsinə xidmət edəcək.
BMT tərəfindən 1959-cu ilin 20 noyabrında "Uşaq
Hüquqları Bəyənnaməsi", 1989-cu ildə isə "Uşaq
Hüquqları Konvensiyası" qəbul etmişdir. Uşaq Hüquqları Konvensiyası (UHK)
uşaqların insan hüquqlarını təsdiq edən ilk icbari hüquqa malik beynəlxalq
konvensiyadır. 1989-cu ildən bu günədək BMT-yə və ya Cenevrə Konvensiyasına
üzv olan ölkələrin sayını üstələyən 193 ölkə tərəfindən ratifikasiya edilmiş UHK,
demək olar ki, bütün dünyada qəbul edilib.
1924-cü ildə ilk dəfə olaraq uşaqların hüquqlarını təmin edən bəyənnamə
qəbul edilmişdir. Bu bəyənnamədə deyilirdi ki, "bəşəriyyət məcburdur ki, uşaqları
ən yaxşı şeylərlə təmin etsin". Bu bəyənnamənin qəbulu ilə bağlı ilk
işlər Eglantyne Djebb tərəfindən görülmüşdür. Birinci Dünya müharibəsinin
dəhşətlərinin şahidi olan Eglantyne Djebb müharibənin dəhşətlərindən sarsılaraq
uşaqların xüsusi müdafiəyə ehtiyac duyduqlarını anlayıb. O, bacısı Doroti
Bakstonun köməyi ilə 1919-cu ildə uşaqlara yardım, kömək göstərib, onların
müdafiəsini təmin etmək üçün Londonda Uşaqlara Yardım Fondu"nun əsasını
qoyub.
İnternetdə:
www.books.google.com
Dostları ilə paylaş: |