367
7 Noyabr - Yazıçı, publisist Zaman Novruzun anadan olmasının 85 illiyi,
(1932)
Zaman Nəzərəli oğlu Novruzov (Zaman Novruz) Azərbaycanda Kürdəmir
rayonunun Axtacı kəndində anadan olmuşdur. Sabirabad şəhər orta məktəbini
bitirmişdir (1958). Azərbaycan Dövlət Neft-Kimya İnstitutunun sənaye
iqtisadiyyatı fakültəsində (1958-1963) və Azərbaycan Dövlət Universitetinin
hüquq fakültəsinin axşam şöbəsində təhsil almışdır (1963-1969).
Ədəbi-bədii yaradıcılığa 60-cı illərdən başlamışdır. Dövri mətbuatda 500-
dən artıq elmi, elmi-kütləvi məqalələri, publisistik yazıları, hekayə və təmsilləri
dərc edilmişdir. ―Azərbaycan kurortları‖ (1965), ―Azərbaycanın canlı sərvətləri və
onun mühafizəsi‖ (1983), ―Təbiət səhvləri bağışlamır‖ (1988), ―Xəzərin qiymətli
sərvəti‖ (1984), ―Təbiət qisas alarsa‖ (1990), ―Foto çəkməyi necə öyrənməli‖
(1965), ―Bədii fotoqrafiya‖ (1966), ―Məktəbdə foto dərnəyi‖ (1967) kitabları
kütləvi tirajla buraxılmışdır. Əsərləri türk, rus, və ingilis dillərində nəfis tərtibatla
çap olunmuşdur. ―Azərbaycanın ov ensiklopediyası‖ irihəcmli kitabını
tamamlamışdır. ―Əmək veteranı‖ (1987) və bir sıra digər medallarla təltif
olunmuşdur. Zaman Novruzov 2004-cü ildə vəfat etmişdir.
Kitabları: ―Göy göl‖ (1969), ―Sehrli rənglər‖ (1971), ―İnsan izləri‖ (1982), ―Ovçu
çırağı ilə‖ (1986), ―Ovçu insaf elə‖ (1991), ―Canavarın yuxusu‖ (1992), ―Boz
qurda vəsiyyət‖ (1992), ―Oran, Qutan və Xosunun lətifələri‖ (1993), ―Xoşunun
207 lətifəsi‖ (1995), ―Bəxt aynası‖ (2000) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
368
11 Noyabr - Şair, dramaturq Mirmehdi Seyidzadənin anadan olmasının
110 illiyi, (1907-1976)
Azərbaycan şairi, dramaturq Mirmehdi Həsənoğlu
Seyidzadə 1907-ci il noyabr ayının 11-də Türkmənistanın
Aşqabad şəhərində, dənizçi ailəsində anadan olmuşdur.
İbtidai təhsilini İranda Məşhəd şəhərində almışdır. 1920-ci
ildə ailəliklə Bakıya köçmüş, burada 1921-1925-ci illərdə
Pedaqoji texnikumda təhsil almışdır. Ədəbi yaradıcılığa
1925-ci ildə "Şərq qadını" jurnalında çap etdirdiyi "Kənd
qızı" adlı ilk şerilə başlamışdır. 1926-1930-cu illərdə Qubadlı
və Şəmkir rayon komsomol komitələrində bir il işlədikdən
sonra Bakıda kitabxana müdiri olmuşdur. 1930-1932-ci illərdə isə Maarif işçiləri
kitabxanasına rəhbərlik etmişdir. Mirmehdi Seyidzadənin 1932-ci ildə ayrıca
kitabca şəklində nəşr edilən və mükafata layiq görülən "Şanlı gün" poeması
məktəblilər üçün sevimli əsər olmuşdur. Sonra Bakıda onun bir sıra başqa
kitabları, o cümlədən "Balaca təyyarəçi", "Ceyran", "Neft haqqında", "Kim
güclüdür", "And" kitabları çıxmışdır. O, müasir mövzuda uşaq şerləri və
nəğmələri, "Keçəl Səməd" mənzum nağılını yazmışdır. Onun "Nərgiz", "Ayaz",
"Qızılquş", "Elsevər" və sairə mənzum pyesləri tamaşaya qoyulmuş, bir neçə
şerlərinə isə mahnılar bəstələnmişdir. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun qiyabi
şöbəsində təhsil almış yazıçı 1932-1939-cu illərdə ―Azərnəşr‖də redaktor, şöbə
müdiri işləmişdir. 1938-1939-cu illərdə yenidən təşkil olunmuş ―Uşaqgəncnəşr‖
də bədii ədəbiyyat şöbəsinə rəhbərlik etmişdir. Yazıçının Ömər Xəyyam, A.S.
Puşkin, Jukovski, Krılov və başqa şairlərdən tərcümələri indi də oxucular
tərəfindən sevilə-sevilə oxunur. "Şərəf nişanı" ordeni və medallarla təltif edilmiş,
1958-ci ildə Əməkdar incəsənət xadimi adına layiq görülmüşdür.
Mirmehdi Həsənoğlu Seyidzadə 1976-cı il avqust ayının 30- da vəfat
etmişdir.
Kitabları: ―Keçəl Səməd‖(1929), ―Qorxmaz‖ (1945), ―Bağçamız‖ (1953), ―Yeni il
hədiyyəsi‖ (1954), ―Sirli çeşmə‖ (1962), ―Ulduzlar səpələnir‖ (1963), ―Həyat eşqi‖
(1968), ―Nərgiz‖ (1970), ―Qəzəllər‖ (1970), ―Təmsillər‖(1972), ―Yadigar
(mənzum nağıl) (1973), ―Qəzəllər‖ (1975), ―Gümüşü qar‖ (1976), Xatırlayarsan
məni‖ (1978), ―Bahar duyğuları‖(1979), ―Ağacların şikayəti‖ (1987) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)”
Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
369
17 Noyabr - Yazıçı, publisist Əli İldırımoğlunun anadan olmasının
90 illiyi, (1927)
Əli İldırımoğlu (Məmişov) Qubadlı rayonunun
Əliquluuşağı kəndində, rəncbər ailəsində anadan
olmuşdur. 1941-1946-cı ilə qədər rayonun Xıdırlı, Novlu,
Xəndək ibtidai, Teymurmüskanlı yeddiillik məktəblərində
müəllim işləmişdir. Yüzlərlə oçerk, felyeton, hekayə və
povestlərdən ibarət olan "Yazım-yazmayım", "Mayaklar",
"Telepat", "Çinarlı", "Dərd", "Silinməz izlər" kitablarının,
"Həmin adam", "Közərən sətirlər". "Mənim rəncbər
atam'", iki hissədən ibarət olan "Zorən jurnalist", "Aqibət". "Qarlı gecələr", "Daş
yağan gün" romanlarının müəllifidir. "Zorən jurnalist" romanının birinci hissəsi
("Eşq, qələm və qovğa" adı altında), "Mənim rəncbər atam", "Aqibət" romanları
türk dilinə, "Aqibət" romanı rumın dilinə tərcümə edilib böyük tirajla nəşr
olunmuşdur. "Mənim rəncbər atam" romanı İranda ərəb əlifbası ilə nəşr
olunmuşdur. 2007-ci ildə onun seçilmiş əsərləri çapdan çıxmışdır. 1941-45-ci
illərdə arxa cəbhədə göstərdiyi "Rəşadətli əməyə görə" medalı ilə, Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 16 noyabr tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan
ədəbiyyatı və jurnalistikasının inkişafındakı xidmətlərinə görə "Şöhrət" ordeni ilə
təltif olunmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. 1988-ci ildə
Respublikanın "Əməkdar jurnalisti" adına layiq görülüb. "Qızıl qələm", "Ali
Araz", "Ustad jurnalist", Ə.Haqverdiyev adına mükafatların laureatıdır. Türk
ədəbiyyatının inkişafında göstərdiyi xidmətlərə görə "Türk Ədəbiyyatına Xidmət"
beynəlxalq mükafatına layiq görülmüşdür.
Kitabları: ―Mayaklar‖ (1974), ―Həmin adam‖ (1987), ―Dərd‖(1993), ―Telepat‖
(1994), ―Zorən jurnalist‖ (1995), ―Silinməz izlər‖ (1997), ―Közərən sətirlər‖
(1999), ―Qarlı gecələr‖ (2004), ―Aqibət‖ (2007), ―Daş yağan gün‖ (2010) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
Dostları ilə paylaş: |