379
Milli qəhrəmanlar zirvəsi
10 Noyabr - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Güləliyev Oqtay Güləli oğlunun
anadan olmasının 55 illiyi, (1962-1992)
Güləliyev Oqtay Güləli oğlu Laçın rayonunun Xaçınyalı kəndində
doğulmuşdur. 1982-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra hərbi xidmətə
çağırılmışdır. 1984-cü ildə Poltava Kooperativ İnstitutunun Bakı filialına qəbul
olmuşdur. Laçın polisində işlədiyi dövr Erməni-Azərbaycan münaqişəsinin daha da
kəskinləşdiyi bir vaxta təsadüf etdiyindən Oqtay Güləliyev də polis işçisi kimi
ermənilərə qarşı əməliyyatlatda iştirak etmiş, uğurszluqla sona çatan "Daşaltı
əməliyyatı" zamanı onun rotası mühasirəyə düşən 80 nəfər əsgəri təhlükəsiz
zonaya çıxarmağa müvəffəq olmuşdur. Daha sonra Pircahan kəni yaxınlığında ağır
yaralanmış, lakin müalicə olunaraq cəbhəyə qayıtmışdır. Oqtay Güləliyevin Laçın
dəhlizini geri almaq üçün əməliyyat planı 1992-ci il sentyabrın 19-da uğurla başa
çatmış və beləliklə Gorus-Şuşa yolu nəzarətə alınmışdır, lakin düşmən ərazini
yenidən ələ keçirməyə müvəffəq olmuş və Oqtay Güləliyevin qüvvələri
mühasirəyə düşmüşdür.
11 oktyabr 1992-ci ildə Hoçaz yüksəkliyində gedən ağır döyüş onun son döyüşü
olmuşdur. Döyüşçülərini təhlükəsiz yerə keçirə bilsə də bu döyüşlərdə Oqtay
Güləliyev özü qəhrəmancasına həlak olmuşdur. Bakı şəhərinin Şəhidlər
xiyabanında dəfn edilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 11 may 1993-cü il tarixli 599 saylı fərmanı
ilə Güləliyev Oqtay Güləli oğluna ölümündən sonra Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
Laçın şəhərində və Piçənis kəndində adına məktəb var. 2015-ci ildə
―Yaddaş‖ studiyasında Milli qəhrəmana həsr edilmiş ―Laçın qartalı‖ adlı sənədli
film çəkilmişdir.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
Seyidzadə, M. Milli Qəhrəmanlar Zirvəsi.-Bakı, 2010
380
21 Noyabr - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Sayadov Mehman Rəşid oğlunun
anadan olmasının 45 illiyi, (1972-1992)
Sayadov
Mehman
Rəşid oğlu Qərbi Azərbaycanın Vardenis
rayonunun Günəşli kəndində anadan olmuşdur. Orta məktəbin yeddinci
sinfini burada bitirən Mehman erməni millətçilərinin 1988-ci ildə
azərbaycanlıları deportasiya etdikləri zaman ailəsi ilə Samux rayonuna
köçür. 1988-ci illərdə Xalq Hərəkatının öndə gedənlərindən idi. Mehman 18 yaşı
tamam olan kimi Sovet Ordusuna çağırılır. Qarabağda baş verən hadisələr onu bərk
narahat edirdi. Mehman altı ay xidmət etdikdən sonra Vətənə dönür və könüllü
olaraq cəbhəyə yollanır. 5 noyabr 1991-ci ildə "Azərbaycan Qarabağı" adlı
könüllü özünümüdafiə batalyonlarından birinə yazılan Mehman Şuşa cəbhəsində
əfsanəvi qəhrəmanlıqlar göstərir. Kosalar və Nəbilər kəndlərində vuruşan
Mehman döyüşçü dostları ilə 70 erməni yaraqlısını və xeyli zirehli texnikanı
sıradan çıxarır. Mehman 1992-ci il 9 may tarixdə Şuşanın Nəbilər kəndində öz
ölümü ilə ölməzliyə qovuşur. Döyüş meydanında gənc Mehmanın cəsədi
ətrafında onlarla erməni əsgərinin meyiti səpələnmişdi. Bu Mehmanın
qəhrəmanlığından
xəbər
verirdi.
Onun
bu
qəhrəmanlığı Qarabağ
müharibəsi dövründə dildən-dilə, eldən elə gəzdi. Subay idi. Bütün cəhdlərə
baxmayaraq qəhrəmanımızın cəsədini döyüş meydanından çıxarmaq mümkün
olmamışdır.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 7 iyun 1992-ci il tarixli 833 saylı fərmanı
ilə Sayadov Mehman Rəşid oğluna ölümündən sonra Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanı adı verilmişdir.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
Seyidzadə, M. Milli Qəhrəmanlar Zirvəsi.-Bakı, 2010
381
Dekabr
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
1 Dekabr - Ümumdünya QİÇS-lə Mübarizə Günü, (1988)
3 Dekabr - Beynəlxalq Əlillər Günü, (1992)
6 Dekabr - Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Sahəsi İşçiləri Günü, (2006)
7 Dekabr - Beynəlxalq Mülki Aviasiya Günü, (1996)
10 Dekabr - Ümumdünya Futbol Günü.
10 Dekabr - Beynəlxalq İnsan Hüquqları Günü, (1950)
11 Dekabr - Uşaqların Beynəlxalq Televiziya və Radio Verlişləri Günü, (1994)
11 Dekabr - Beynəlxalq Dağlar Günü, (2003)
12 Dekabr – Ümummilli lider Heydər Əliyevin anım günü, (2003)
15 Dekabr - Beynəlxalq Çay Günü, (2004-2005)
25 Dekabr - ―Qızıl qələmlər‖ Ədəbi Cəmiyyətinin Yarandığı Gün, (1925)
31 Dekabr - Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü, (1991)
Bu tarixi unutmayaq
26 Dekabr- Xankəndinin işğalı günü, (1991)
Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri
Alim Xudu Məmmədovun 90 illiyi, (12.12.1927 - 15.10.1988)
Yubilyar yazıçı və şairlər
Şairə Elmira Qasımovanın 75 illiyi, (01.12.1942)
Yazıçı Cəmil Əlibəyovun 90 illiyi, (05.12.1927 - 26.10.2014)
Yazıçı, şair İsmayıl Qarayevin 90 illiyi, (05.12.1927 - 09.10.1989)
Dramaturq, publisist Nüşabə Məmmədlinin 70 illiyi, (08.12.1947)
Yazıçı İnqilab Vəlizadənin 80 illiyi, (10 12.1937)
Şair Əhəd Muxtarın 80 illiyi, (12.12.1937 - 23.05.1998)
Şair Xəzangül Hüseynovanın 70 illiyi, (17.12.1947)
Yazıçı Kamran Məmmədovun 95 illliyi, (21.12.1922 - 06.04.1989)
Yazıçı, tərcüməçi Hamlet Qocayevin 75 illiyi, (22.12.1942)
Publisist Ömər Faiq Nemanzadənin 145 illiyi, (24.12.1872 - 10.10.1937)
Şair Yusif Həsənbəyin 85 illiyi, (26.12.1932)
Ədəbiyyatşünas, pedaqoq Əlyar Səfərlinin 80 illiyi, (28.12.1937)
Ədəbiyyatşünas Zəkiyyə Qiyasbəylinin 85 illiyi, (30.12.1932)
Yazıçı Eynulla Ağayevin 110 illiyi, (31.12.1907 - 05.10.1978)
Yazıçı Tofiq Əfəndiyevin 95 illiyi, (31.12.1922 - 28.10.1995)
Xarici ədəbiyyat
Britaniya yazıçısı Enn Faynın 70 illiyi, (07.12.1947)
Alman şairi Henrix Heynenin 220 illiyi, (13.12.1797 - 17.02.1856)
Rus yazıçısı, ssenaristi Eduard Uspenskinin 80 illiyi, (22.12.1937)
Türk şairi Tofiq Fikrətin 150 illiyi, (24.12.1867 - 19.08.1915