382
İncəsənət
Rəssam Sadıq Şərifzadənin 105 illiyi, (05.12.1912 - 02.01.1986)
Bəstəkar Ağabacı Rzayevanın 105 illiyi, (15.12.1912 - 05.07.1975)
Dramaturq Rəhman Əlizadənin 70 illiyi, (19.12.1947 -16.03.2013)
Xalq rəssamı, heykəltəraş Ömər Eldarovun 90 illiyi, (21.12.1927)
Bəstəkar Oqtay Kazıminin 85 illiyi, (27.12.1932 - 09.08.2010)
Xalq artisti, pianoçu Fərhad Bədəlbəylinin 70 illiyi, (27.12.1947)
Milli qəhrəmanlar zirvəsi
Əliyev Əliyar Yusif oğlunun 60 illiyi, (14.12.1957 - 03.10.1992)
383
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
1 Dekabr - QİÇS-lə Mübarizə Günü, (1988)
Bu gün 1988-ci ildə təsis edilmişdir.
HİV - infeksiyası pandemiyası dünya
səhiyyəsinin infeksion xəstəliklər sahəsində
ən ciddi problemidir. BMT-nin HİV/AİDS
üzrə Birləşmiş proqramının və Ümumdünya
Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına
görə, dünyada hər gün 6800-dən artıq insan
HİV-ə yoluxur, 5700-dən artıq insan isə
AİDS səbəbindən vəfat edir. 2007-ci ilin sonuna yer kürəsində HİV-lə yaşayan
insanların sayı 33,2 milyon təşkil etmişdir ki, onlardan da 15,4 milyonu qadın, 2,5
milyonu uşaqdır.
Azərbaycanda da HİV/AİDS problemi ən aktual problem olaraq daim
Səhiyyə Nazirliyinin nəzarətindədir. Respublikamızda HİV-ə yoluxma səviyyəsi
aşağı olan ölkələr sırasına daxildir və burada epidemiya əsasən yüksək riskli qrupa
aid olan inyeksion narkotik istifadəçiləri arasında yayılmışdır. Belə ki, Azərbaycan
vətəndaşları arasında təkcə 2009-cu ilin 11 ayı ərzində aşkar olunan HİV-ə
yoluxma hallarının 63,3%-ı, ümumilikdə isə 1992-01.12.2009-cu il tarixinə olan
dövrdə yoluxma hallarının 64,4%-ı inyeksion narkotik istifadəsi nəticəsində baş
vermişdir. Azərbaycanda ilk dəfə HİV infeksiyasının aşkar edildiyi 1987-ci ildən
2009-cu ilin 1 dekabr tarixinədək Respublika QİÇS-lə Mübarizə Mərkəzində HİV
infeksiyası təsdiq olunmuş 2224 nəfər rəsmi qeydiyyata götürülmüşdür. Onlardan
2138 nəfəri (96,1%) Azərbaycan vətəndaşı, 86 nəfəri (3,9%) isə əcnəbidir. HİV-ə
yoluxmuş Azərbaycan vətəndaşlarından 1799-u (84,1%) kişi, 339-u (15,9%)
qadındır. AİDS mərhələsində olan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı 448 nəfər,
AİDS-dən dünyasını dəyişmiş vətəndaşların sayı 274 nəfər olmuşdur. Azərbaycan
vətəndaşında ilk dəfə HİV infeksiyasının aşkar edildiyi 1992-ci ildən 2009-cu ilin
1 dekabr tarixinədək 2138 HİV-ə yoluxmuş insandan 634-ü (29,7%) Bakı şəhəri və
Abşeron rayonunda, 1465-i (68,5%) respublikanın digər 54 inzibati ərazisində
qeydiyyatda olan şəxslərdir, 39 nəfərin (1,8%) yaşayış yeri naməlumdur.1992-ci
ildən 2009-cu ilin 1 dekabr tarixinədək Azərbaycanda 780 ailədə HİV-ə yoluxma
faktı qeydə alınmışdır. Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən HİV-lə yaşayan insanlara
profilaktika, müalicə, qulluq və dəstəyin göstərilməsinin təmin edilməsi işi
Respublika QİÇS-lə Mübarizə Mərkəzində davam etdirilir.
İnternetdə:
www.books.google.com
384
3 Dekabr - Beynəlxalq Əlillər Günü, (1992)
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatnın məlumatına
görə, dünya üzrə fiziki qüsurlu insanların faiz
göstəricisi 10%-dir. Bu göstərici Azərbaycan üzrə
4,4% təşkil edir ki, bu da MDB məkanında ən aşağı
göstərici hesab edilir. Respublikamızda dörd yüz
mindən artıq əlil insan var. Onların bir hissəsi II
Dünya müharibəsi, bir hissəsi erməni təcavüzü
nəticəsində əmək qabiliyyətlərini itirən şəxslərdir.
Əlillərin
sosial
müdafiəsinin
gücləndirilməsi
haqqında dövlət proqramına uyğun olaraq, onların
xaricdə müalicəsi təşkil edilir. Bu yöndə işlər davam etdirilir.
Əlil insan dedikdə hər kəsin ağlına müəyyən orqanlarını itirmiş insanlar
gəlir. Unudulmamalıdır ki, bu onların işləməyinə, həyat fəaliyyətlərinə və ya insani
keyfiyyətlərinə əngəl deyil və olmamalıdır. Fiziki deyil, mənəvi cəhətdən qüsurlu
olmamaq gərəkdir. İnsanların hamısı eyni olmur. Fiziki cəhətdən sağlam olanlarla
yanaşı, əlillər və şikəstlər də vardır. Əlillik və şikəstlik müxtəlif yollarla yaranır:
anadangəlmə,
müharibələr, yol-nəqliyyat, istehsalat qəzaları, xəstəliklər
nəticəsində qazanılmış əlillik və şikəstlik vardır. Əlillik eyib sayılmamalıdır. Çünki
bu insanlar fiziki cəhətdən tam olmasalar da, onlarda da nəcib ürək, saf insani
keyfiyyətlər, yüksək bilik, bacarıq və intellektual qabiliyyətlər vardır. Bu insanlar
hətta maddi cəhətdən təmin olunsalar belə, isti münasibət, doğmalardan və
yadlardan qayğı, mərhəmət və diqqət umurlar.
Ölkəmizdə əlillərin sosial müdafiəsinə xüsusi diqqət yetirilir. Bu barədə bir
sıra dövlət əhəmiyyətli proqramlar həyata keçirilmişdir. Əlillər mənzil, maşın, əlil
arabaları ilə təmin olunur, müxtəlif ölkələrdə dövlət vəsaiti hesabına müalicə və
bərpa kursları keçirlər.
Beynəlxalq aləm də əlillərə qayğı və diqqəti artırıb. Onların hüquqlarının
qorunması sahəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilib. Onlardan ən mühümü BMT
tərəfindən 1983-1992-ci illərdə həyata keçirilmiş Əlillər Onilliyidir. 1992-ci il
oktyabrın 14-də Onilliyin başa çatması münasibətilə BMT Baş Məclisi dekabrın 3-
nü Beynəlxalq Əlillər Günü kimi qeyd olunması haqqında Bəyannamə qəbul
etmişdir. Bu günün məqsədi cəmiyyəti əlillik problemlərinin həllinə cəlb etmək,
əlilliyi olan bütün insanların hüquqlarını qorumaqdır.
İnternetdə:
www.books.google.com