398
Yubilyar yazıçı və şairlər
1 Dekabr - Şairə Elmira Qasımovanın anadan olmasının 75 illiyi, (1942)
Qasımova Elmira Məmməd qızı Naxçıvan şəhərində, həkim ailəsində
anadan olmuşdur. Burada orta məktəbi bitirdikdən sonra M.F. Axundov adına
Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Xarici Dillər İnstitutunun alman dili şöbəsində təhsil
almışdır (1959-1964). Naxçıvan şəhərində 2 saylı məktəbin müəllimi (1964-1974),
tədris-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini (1974-1976), sonra 10 saylı şəhər
məktəbinin direktoru (1976-1978) işləmişdir. Azərbaycan KP Naxçıvan Şəhər
Komitəsinin katibi seçilmişdir (1978-1979). Naxçıvan Muxtar Respublikasının
maarif naziri vəzifəsində çalışmışdır (1979-1980). Sonra Azərbaycan KP Naxçıvan
şəhər Komitəsinin birinci katibi olmuşdur (1980-1983).
Şeirləri rus və bolqar dövri mətbuatında çap edilmişdir.
Kitabları: ―Sevdalı könül‖ (1973), ―Axtar məni‖ (1979), ―Zəriflik‖ (1985) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur -“
Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)”
Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
399
5 Dekabr - Yazıçı Cəmil Əlibəyovun anadan olmasının 90 illiyi, (1927-2014)
Cəmil Əlibəyov Füzuli rayonunun Dədəli kəndində
dünyaya gəlmişdir. O, təhsilini bir müddət evdə dayılarından
almış, sonradan məktəbdə davam etdirmişdir. 1944-cü ildə
Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində
yeni açılmış şərqşünaslıq şöbəsinə (İran bölməsi) qəbul
edilmişdir. Fars, ərəb, ingilis dillərində xüsusi uğurları olsa
da, Şərq tarixi ixtisasını seçmiş, tələbə elmi konfranslarında
diqqəti çəkən referentlərlə çıxış etmiş, elmi tədqiqatları
Moskva Ali Təhsil Nazirliyinin və Respublika Təhsil
Nazirliyinin mükafatlarına layiq görülmüşdür.
Cəmil Əlibəyov 1949-ci ildə yaradıcılıq sınaq qaydası ilə "Azərbaycan
gəncləri" qəzetinə işə götürülmüşdür. İyirmi il həmin qəzetdə ədəbi işçi, şöbə
müdiri, məsul katib, son on iki ildə baş redaktor kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1970-
ci ildə C.Əlibəyov daha məsul işə Azərbaycan Respublikası Radio və Televiziya
Verilişləri Komitəsinin sədr müavini təyin olunmuş, radioya başçılıq etməyə
başlamışdır. Həmin dövr radiosu öz verlişləri ilə xalqa, onun mənəvi dəyərlərinə,
obrazlı dilinə daha da yaxınlaşmışdır (xalq yaradıcılığı "Bulaq" verilişi otuz ildən
artıqdır ki, efirdədir). Bu verilişə görə C. Əlibəyov Azərbaycan Jürnalistlər
İttifaqının "Qızıl qələm" mükafatına layiq görülmüşdür. 1974-cü ildə
Azərbaycanın rəhbəri H.Əliyevin şəxsi təklifi ilə C.Əlibəyova daha məsul vəzifə
tapşırılmışdır. O, on il ərzində "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının direktoru
işləmişdir. Bu müddətdə istehsal olunan filmlər say və keyfiyyətcə yüksək
qiymətləndirilmiş, Ümumittifaq, beynəlxalq və respublika mükafatlarına layiq
görülmüşdür. "Dədə Qorqud", "Babək", "Dərviş Parisi partladır", "Tütək səsi",
"İstintaq", "Ad günü", "Qayınana", "Papaq" filmləri qızıl fonda daxil edilmişdir.
C.Əlibəyov 1984-1988-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında baş redaktor və
direktor, 1988-1990-cı illərdə "Kommunist" ("Xalq qəzeti") qəzetində baş redaktor
işləmişdir. 1990-cı ildən sonra "Yazıçı" nəşriyyatında baş redaktor vəzifəsinə
keçirilmiş, sonralar "Novruz", "Vahid" qəzetlərində baş redaktor, "Elm və həyat"
nəşriyyatında təsisçi-direktor vəzifəsində çalışmışdır.
Cəmil Əlibəyov 26 oktyabr 2014-cü il tarixində vəfat etmişdir.
Kitabları: ―İlk addımlar‖ (1954), ―Əmək və qəhrəmanlıq‖ (1955), ―Şəhəri
yaradanlar‖ (1957), ―Sənin sərvətin‖ (1963), ―Məhəbbət naminə‖ (1964), ―Sınaq‖
(1966), ―Dörd qitədə adım var‖ (1967), ―Özümü axtarıram‖ (1969), ―Nigarın
arzusu‖ (1968), ―Mənim analı dünyam‖ (1972), ―Üç bacı‖ (1974), ―Dözümlü
məhəbbət‖ (1978), ―Dünyanı gəzə-gəzə‖ (1979), ―Vida görüşü‖ (1981), ―Qızıl
attorpaq‖ (1983), ―Qış etüdləri‖ (1971), ―Mənim analı dünyam‖ (1988), ―Qış
macərası‖ (1994) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur -“Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)”
Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
400
5 Dekabr - Yazıçı, şair İsmayıl Qarayevin anadan olmasının 90 illiyi,
(1927-1989)
İsmayıl
Qarayev
Goranboy
rayonunun
Tapqaraqoyunlu kəndində anadan olmuşdur. ADU-nun
(indiki BDU) filologiya fakültəsini bitirmişdir. "Azərbaycan
gəncləri"
qəzetində ədəbi
işçi
(1966), "Gənclik"
nəşriyyatında redaktor, böyük redaktor və baş redaktor
(1967-1974) işləmişdir. Bədii yaradıcılığa XX əsrin 50-ci
illərindən başlamışdır. Dövri mətbuatda hekayə, oçerk,
povest və romanları çap edilmişdir. Azərbaycan Dövlət
Televiziya və Radio Verilişləri Şirkətində uzun müddət ədəbi
verilişin ssenari müəllifi və aparıcısı olmuşdur. Əsərləri efirdə səsləndirilmişdir.
SSRİ Yazıçılar İttifaqına üzv qəbul edilmiş (28.02.1973), Ümumittifaq tənqid və
ədəbiyyatşünaslıq Şurasının üzvü seçilmiş (1976), Ədəbiyyat Fondunun üzvü
olmuşdur (12.09.1973). İlk kitabı – "O və mənim anam" 1964-cü ildə
"Azərnəşr"də çapdan çıxmışdır. V.B. Şklovskinin "Səyyah Marko Polo" (1972)
əsərini tərcümə etmişdir. Qələmini təkcə nəsr sahəsində deyil, həm də nəzm
sahəsində sınamış, bir neçə mənzum dastan, poema və çoxlu sayda şeirlər yazmış
və bəzilərini mətbuatda dərc etdirmişdir. Uzun müddət "Kirpi" satirik jurnalı ilə
əməkdaşlıq etmiş, dövrün eybəcərliklərindən bəhs edən hekayələri bu jurnalda dərc
olunmuşdur. Represiyaya məruz qalmışdır. Lakin həbsxana illəri ruhdan düşməyib
bədii yaradıcılığını davam etdirmiş, neçə-neçə roman, povest, hekayələr yazmışdır.
Azadlığa çıxandan sonra bir müddət Bakıda, sonra isə ömrünün sonuna qədər
doğma kəndində yaşamışdır. Ölümündən sonra bəraət almışdır.
İsmayıl Qarayev haqqında şair Tofiq Mahmud "Ulduz hər zaman
parıldamır" adlı məqalə yazmış, Azərbaycan Milli Televiziyası "Öz ömrünü
yaşamayan adam" adlı veriliş hazırlamışdır. 1996-cı ildən yazıçının adını
daşıyan "İsmayıl" nəşriyyatı fəaliyyət göstərir. Yazıçının arxivində 15-ə qədər
roman, 40-a qədər povest, 150-yə qədər hekayə, mənzum dastan, əfsanə, rəvayət,
oçerk saxlanılır.
Kitabları: ―O və və mənim anam‖ (1964), ―Aydınlıq‖ (1968), ―Ömür‖ (1971),
―Əməyin bəhrəsi‖ (1972), ―Gecə keçir‖ (1973), ―Dağlar dağımdır mənim‖ (1994),
―Sxodka‖ (2000), ―Yalandır‖ (2002), ―İnsan var hələ‖ (2002), ―Qanlı məktub‖
(2002), ―Küçələr kəsişir, yollar kəsişir‖ (2002), ―Bağışla, baba!‖ (2002), ―İntihar‖
(2003), ―Saralmış yarpaqlar‖ (2003), ―Söyüdlər quruyur‖ (2003), ―Bahar ötdü‖
(2003), ―İntihar‖ (2003), ―Məni tanıdınmı‖ (2003) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur -“Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)”
Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.