Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
Yüklə 3,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 24 Dekabr - Publisist Ömər Faiq Nemanzadənin anadan olmasının 145 illiyi, (1872-1937)
- Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
- Tərcümələri
- 28 Dekabr - Ədəbiyyatşünas, pedaqoq Əlyar Səfərlinin anadan olmasının 80 illiyi, (1937)
407
(1872-1937) Ömər Faiq Ahıska qəzasının Azqur kəndində anadan olmuşdur. O, ilk təhsilini kənd məscidində almış və anasının təkidi ilə 1882-ci ildə İstanbula getmiş, "Fateh" məktəbində təhsilini davam etdirmişdir. Təbiət elmlərinə həvəsi olduğuna görə sonradan "Darüş Şəfəq" məktəbinə daxil olmuşdur. Həmin məktəbi bitirdikdən sonra (1891) Qalata Poçt və Teleqraf İdarəsində əmək fəaliyyətinə başlamışdır. O, burada qəzet və jurnallar vasitəsilə Avropadakı demokratik ruhlu türk mühacirlərinin əhval-ruhiyyəsi və türk inqilabçı şairlərin bədii yaradıcılığı ilə yaxından tanış olmuşdur. Ömər Faiq 1900-cu ildə Şamaxıya gəlmişdir. O, burada milli məktəbin təşkil edilməsinə yaxından yardım etmiş və tarix, coğrafiya, hesab və türk dilindən dərs demişdir. 1902-ci il yanvar ayının 31-də Şamaxıdakı güclü zəlzələdən sonra Ömər Faiq Tiflisə getmişdir. 1903-cü ilin mart ayının 30-da nəşrə başlamış "Şərqi-Rus" qəzetində Məhəmməd ağa Şahtaxtlı, Cəlil Məmmədquluzadə, Səməd ağa Qayıbov, Üzeyir Hacıbəyov, Rəşid İsmayılov, Əsəd Babayev, Yusif Əfəndizadə ilə bir yerdə işləməyə başlamışdır. "Molla Nəsrəddin" jurnalınin təsis və nəşr edilməsində edilməsində Cəlil Məmmədquluzadə və Ömər Faiqin müstəsna rolu olmuşdur. Ömər Faiq təkcə "Molla Nəsrəddin" jurnalında deyil, eyni zamanda, o dövrdə nəşr edilən bir sıra qəzet və jurnallarda ("Açıq söz", "Tərəqqi", "İrşad", "Həyat", "Rəncbər", "Adıgün kolxozçusu", "Kommunist", "Qızıl bayraq", "Bağban" və s.) çıxış etmişdir. Yazıları Ömər Faiq Nemanzadə, Ümidvar, Ümid, Faiq Nemanzadə, Lağlağı, Mozalan və s. ad və təxəllüslərlə çıxmışdır. Ömər Faiq Nemanzadə 1937-ci ildə (10 oktyabrda) Stalin represiyasının qurbanı olmuşdur. Kitabları: ‖Seçilmiş əsərləri‖, ―Dəvəti-nəşri-asarə‖, ―Üçüncü il‖, ―Xatirələrim‖ və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011. 408
26 Dekabr - Şair Yusif Həsənbəyin anadan olmasının 85 illiyi, (1932) Şair, dramaturq, tərcüməçi Yusif Qonaq oğlu Həsənbəyov (Yusif Həsənbəy) Quba şəhərində anadan olmuş, burada pedaqoji texnikumu bitirdikdən sonra APİ-nin dil və ədəbiyyat fakültəsində təhsil almışdır (1952-1956). Sonra Bakıda Azərbaycan Komsomolunun Səbayel rayon komitəsində təlimatçı, Azərbaycan Dövlət Musiqi Nəşriyyatında ədəbi redaktor, "Bakı" axşam qəzetində ədəbi işçi, tərcüməçi olmuşdur (1956-1969). Moskvada, M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun poeziya bölməsində təhsil almışdır (1975-1977). Beynəlxalq PEN təşkilatı Azərbaycan PEN klubunun məsul katibidir (1990-cı ildən). Eyni zamanda Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Quba bölgə şöbəsinin sədridir (1994-cü ildən). "Təhsildən qayıdarkən" adlı ilk mətbu əsəri 1954-cü ildə "Azərbaycan" jurnalında dərc olunmuşdur. Bundan sonra dövri mətbuatda müntəzəm çıxış edir. Əsərləri keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur. "Ayı kürkü" (1986) və
"Dağlarda işıq"
(1981) əsərləri əsasında televiziya tamaşası hazırlanmışdır. "Sehirli üzük" (1973) pyesi Mingəçevir Dövlət Teatrında, "Yıxılanı qaldır" (1975) pyesi Ağdam Dövlət Teatrında səhnəyə qoyulmuşdur. "Bir həyətin sakinləri" (1981), "Kölgənin kölgəsi" (1984) pyesləri Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən qəbul edilmişdir. Bir çox şeirlərinə mahnı bəstələnmişdir.
tələsir‖ (1963), ―Qağayı‖ (1966), ―Unutmaram o günləri‖ (1966), ―Mahnılar‖ (1967), ―İnsan ömrü‖ (1971), ―Evin ulduzu‖ (1973), ―Nəğməli yarpaqlar‖ (1976), Zirvə qarı‖ (1978), ―Məhəbbətli dünyamız‖ (1980), ―Günəş doğanda‖ (1981), ―Məhəbbət məşəlləri‖ (1984), ―Xəcalətli qalmayaq‖ (1987), ―Çəmən gülləri‖ (1987), ―İşığın istisi‖ (2000), ―Sualtı döyüşlər‖ (2001) və s. Tərcümələri: (ruscadan)- “İnadkar sətirlər‖ (Dünyanın klassik və müasir şairlərinin əsərlərindən seçmələr, 1991) və s. Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur -“Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011. 409
80 illiyi, (1937)
Əliyar Səfərli Ordubad rayonunun Anabad kəndində anadan olmuş, 1955-ci ildə Ordubad orta məktəbini, 1960-cı ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsinin İran filologiyası şöbəsini bitirmişdir. 1960-1968-ci illərdə Azərbaycan Elmlər
Akademiyasının Nizami
adına Ədəbiyyat İnstitutunun elmi işçisi
olmuşdur. Uzun
müddət BDU-nun filologiya fakültəsində dərs demişdir. 1986-1994-cü illərdə Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının müdiri işləmişdir. Həmin kafedranın professorudur.
Əliyar Səfərli Orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatının tanınmış təhqiqatçılarındandır. O, Məsihinin (XVII əsr) həyat və yaradıcılığına, XVII- XVIII əsrlər Azərbaycan epik şerinə dair tədqiqatların müəllifidir. Mətnşünaslıq sahəsində də ciddi araşdırmaları vardır. Bir sıra unudulmuş ədəbi abidələri aşkara çıxarmış, ilk anadilli poema olan "Dastani Əhməd Hərami"ni, Qazi Bürhanəddinin "Divan"ını, Məhəmməd Füzulinin "Həqiqət üs-süəda" əsərini (şərikli), Məsihinin "Vərqa və Gülşa" poemasını, "Şəhriyar" dastanını, habelə Nəsimi, Əmani və başqalarının əsərlərini tərtib və nəşr etdirmişdir. Uzun illər Təhsil Nazirliyində "Ədəbiyyatşünaslıq" bölməsinin rəhbəri olmuş, orta və ali məktəblər üçün dərslik, dərs vəsaiti və proqramların hazırlanmasında bilavasitə yaxından iştirak etmişdir. Əsərləri xarici ölkələrdə nəşr edilmişdir. Əliyar Səfərli diplomatik sahədə də fəaliyyət göstərmişdir. 1994-1998-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasında fövqəladə və səlahiyyətli səfiri olmuş, ölkəmizi Beynəlxalq İqtisadi Təşkilatda (EKO) təmsil etmişdir.
əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı‖ (1982), ―Məhəmməd Şəhriyar‖ (1987), ―Məsihi‖ (1992), ―Ədəbiyyat‖ (IX sinif üçün dərslik) (1994) və s.
Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
Yüklə 3,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|