156
May
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
3 May - Beynəlxalq Söz və Mətbuat Azadlığı Günü, (1993)
3 May - Türk Dünyasının Həmrəylik Günü, (1944)
3 May - Beynəlxalq Günəş Günü, (1994)
5 May - Əlillərin Hüquqlarının Müdafiəsi Günü, (1992)
8 May - Ümumdünya Qızıl Xaç və Qızıl Aypara Hərəkatı Günü, (1953)
9 May - Faşizm üzərində Qələbə Günü, (1945)
15 May - Beynəlxalq Ailə Günü, (1994)
15 May - Beynəlxalq İqlim Günü, (1992)
18 May - Beynəlxalq Muzeylər Günü, (1977)
20 May - Ümumdünya Meteorologiya Günü, (1875)
21May-Ümumdünya Dialoq və İnkişaf Naminə Mədəni Müxtəliflik Günü, (2002)
22 May - Beynəlxalq Bioloji Müxtəliflik Günü, (2000)
23 May - Ümumdünya Tısbağa Günü, (2000)
28 May - Respublika Günü, (1918)
31 May - Ümumdünya Tütünlə Mübarizə Günü,
(1988)
Bu tarixi unutmayaq
8 May - Şuşa şəhərinin işğalı günü, (1992)
17 -18 May - Laçın rayonunun işğalı günü, (1992)
Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri
10 May- Ulu öndər Heydər Əliyevin doğum günü, (10.05.1923 - 12.12.2003)
Yubilyar yazıçı və şairlər
Şair Rasim Kərimlinin anadan olmasının 85 illiyi, (01.05.1932 - 24.06.1996)
Yazıçı, maarifçi Əsgərağa Goraninin 160 illiyi, (03.05.1857 - 09.03.1910)
Yazıçı, tərcüməçi Cəfər Bağırın 105 illiyi, (05.05.1912 - 17.06.1983)
Şair Əhməd Cavadın 125 illiyi, (05.05.1892 - 09.10.1937)
Şair Rüzgar Əfəndiyevanın 70 illiyi, (09.05.1947 - 2011)
Yazıçı Əhməd Mirzə Cəfərlinin 90 illiyi, (10.05.1927 - 19.04.1994)
Şair Musa Yaqubun 80 illiyi, (10.05.1937)
Şair Allahverdi Tağızadənin 85 illiyi, (15.05.1932 - 08.03.2000)
Şair Eldar Nəsiblinin 65 illiyi, (18.05.1952 - 2010)
Şair, dramaturq Cahan Əfruzun 95 illiyi, (21.05.1922 - 06.12.1984)
Publisist Ömər Faiq Nemanzadənin 145 illiyi, (24.12.1872 - 10.10.1937)
Şair Mirzə Ələkbər Sabirin 155 illiyi, (30.05.1862 - 12.07.1911)
Yazıçı Fuad Tarıverdiyevin 85 illiyi, (31.05.1932)
Xarici ədəbiyyat
Avstraliya yazıçı Alan Marşallın 115 illiyi, (02.05.1902 - 21.01.1984)
Rus yazıçısı Konstantin Paustovskinin 125 illiyi, (19(31).05.1892 - 14.07.1968)
157
İncəsənət
Dramaturq Məcid Şamxalovun 110 illiyi, (02.05.1907 - 13.10.1984)
Xalq artisti, bəstəkar Səid Rüstəmovun 110 illiyi, (12.05.1907 - 10.06.1983)
Xalq artisti, bəstəkar Rauf Hacıyevin 95 illiyi, (15.05.1922 - 19.09.1995)
Xalq artisti, müğənni Həqiqət Rzayevanın 110 illiyi, (20.05.1907 - 02.08.1969)
Xalq artisti, bəstəkar Aqşin Əlizadənin 80 illiyi, (22.05.1937 - 03.05.2014)
Xalq artisti, müğənni Sara Qədimovanın 95 illiyi, (31.05.1922 - 02.05.2005)
Milli qəhrəmanlar zirvəsi
Şükürov Şahlar Əvəz oğlunun 65 illiyi, (17.05.1952 - 11.07.1990)
Nəsibov Mərifət Əhməd oğlunun 45 illiyi, (22.05.1972 - 28.01.1992)
Məmmədov Aytəkin İsrayıl oğlunun 50 illiyi, (29.05.1967 - 1991)
158
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
3 May -
Beynəlxalq Söz və Mətbuat Azadlığı Günü, (1993)
1991-ci il mayın 3-də Namibiyanın
paytaxtı Vindhukda regional seminara toplaşmış
jurnalistlər azad və müstəqil informasiya
vasitələrinə yardımçı olmaq məqsədilə bütün
dünya hökumətlərinə mətbuat azadlığının və
demokratikliyinin təminatına yardımçı olmağa
çağıran Vindhuk Bəyannaməsini qəbul ediblər.
Buna görə, BMT Baş Məclisi 1993-cü ildə
mayın 3-nü Beynəlxalq Söz və Mətbuat
Azadlığı Günü elan edib. Söz və mətbuat azadlığı demokratiyanın meyarı olaraq
tanınır. Söz azadlığının olmadığı ölkələrdə insan hüquqlarının pozulması hallarına
daha çox rast gəlinir. Bu gün bir çox beynəlxalq qurumlar ölkələrdə söz və mətbuat
azadlığını diqqət mərkəzində saxlayırlar.
İnternetdə:
www.books.google.com
3 May -
Türk Dünyasının Həmrəyliyi Günü, (1944)
Türk millətinin bayrağı onun müqəddəslik simvoludur.
Bu tarixi gün ilk dəfə 1944-ci ilin 3
mayında Topxana hərbi həbsxanasında
10 nəfər məhkum tərəfindən qeyd
olunub. Azərbaycanda Türkçülük Günü
1992-ci ilin may ayının 3-dən etibarən
qeyd edilir. Türkçülük Günü Türkiyədə
daha geniş qeyd olunur. Azərbaycanda
isə bu günü əsasən milliyyətçilər qeyd
edirlər. Hər bir xalq öz keçmişini,
tarixini bilməli, özünü tanımalı və mirası yaşatmalıdır. 3 May tarixinin Türkçülük
Günü kimi tarixə yazılmasında, türkçülük uğrunda mübarizə aparan insanlar uzun
illər təqiblərə məruz qalmışlar. Türkçülük Günü əslində Türkiyədən qaynaqlanır.
Türk dünyası bütün dünyaya ədalət, hürriyyət gətirdi. Sonradan türkü məhv etmək
üçün müəyyən qüvvələr hərəkətə gəldi. Türk dövlətləri sıradan çıxarıldı və
nəhayət, 1918-ci ildə Birinci Dünya müharibəsi bitənə kimi Osmanlı imperiyasını
da çökdürdülər. Bundan sonra meydana Atatürk gəldi və türk millətini, türk
milliyyətçilərini qalibiyyətə apardı. Atatürkdən sonra baş verən proseslər yenidən
Qərb dünyasının istəyi ilə getməyə başladı. Bu dövrdə milliyətçilər təqiblərə məruz
qaldılar və bunun kuliminasiya nöqtəsi isə 3 may 1944-cü ildə baş verdi. Bu tarix
Nihal Atsızın, Orxan Şaiq Gökayın, İsmət Rasin Tümtürkün, Fəthi Təvətoğlunun
və bir çox türk milliyyətçisinin tarixidir. Bu mübarizlərin qoyduğu ənənəni bu gün
də davam etdirən insanlar var.
İnternetdə:
www.books.google.com