196
31 May - Xalq artisti, müğənni Sara Qədimovanın anadan olmasının 95 illiyi,
(1922-2005)
Sara Qədimova Bakıda anadan olub. Əslən
Ağdamın
Abdal-Gülablı
kəndindəndir.
Əmək
fəaliyyətinə 1941-ci ildə Müslüm Maqomayev adına
Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının solisti kimi başlayan
Sara xanım nadir istedadı sayəsində qısa müddət ərzində
müğənni kimi tanınıb, dinləyicilərin böyük məhəbbətini
qazanıb. Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrında
aparıcı partiyalarda çıxış edən Sara Qədimovanın adı opera
səhnəsində yaratdığı Leyli və Əsli obrazları ilə yadda qalıb.
Onun oxuduğu "Bayatı-Şiraz", "Şur", "Şahnaz", "Qatar",
"Mahur-hindi", "Xaric segah" muğamları və müxtəlif Azərbaycan xalq
mahnıları ifaçılıq sənəti tariximizə qızıl hərflərlə yazılıb. Müğənninin ifasında
"Qarabağ şikəstəsi" isə Azərbaycan musiqisi tarixində özünəməxsus yer tutur.
Xalq musiqisinin incəliklərinə dərindən yiyələnmiş Sara xanım ifa üslubu ilə milli
musiqi xəzinəmizi zənginləşdirən böyük sənətkarlardan olub, dərin tarixi köklərə
və ənənələrə malik Azərbaycan xanəndəlik məktəbində layiqli yer tutaraq, onun
inkişafına öz töhfəsini verib. Dinləyicinin daxili aləminə nüfuz etmək, onda güclü
emosional təsir yaratmaq bacarığı Sara Qədimova yaradıcılığının xarakterik
xüsusiyyəti idi. Müğənninin altmış ildən artıq bir dövrü əhatə edən yaradıcılığının
başlıca qayəsi Azərbaycan mədəniyyətinə xidmət göstərmək olub. Sara
Qədimovanın milli musiqimizə hədsiz sədaqətlə səciyyələnən həyat yolu gənc
xanəndələr nəsli üçün daim örnəkdir. Milli mədəniyyətimizi dəfələrlə xarici
ölkələrdə böyük uğurla təmsil etmiş Sara Qədimova Azərbaycan xalq musiqisini
müxtəlif xalqların nümayəndələrinə sevdirə bilib və çıxış etdiyi ən mötəbər
səhnələrdə dərin rəğbətlə qarşılanıb. Sara xanım SSRİ-nin "Şərəf nişanı",
Azərbaycanın "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilmişdir.
Sara Qədimova 2005-ci il may ayının 12-də vəfat etmişdir.
Əsas rolları: "Leyli və Məcnun (opera)" operasında Leyli, "Əsli və Kərəm"
operasında Əsli, "Aşıq Qərib" operasında Şahsənəm
Filmoqrafiya: ―Qayğı‖ (film, 1943),‖ Sara Qədimova‖ (film, 2003)
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
197
Milli qəhrəmanlar zirvəsi
17 May - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Şükürov Şahlar Əvəz oğlunun
anadan olmasının 65 illiyi, (1952-1990)
Şahlar Şükürov Kəlbəcər rayonunun Zülfüqarlı kəndində anadan olmuşdur.
Məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutuna daxil
olmuşdur. 1972-ci ildə təhsilini başa vurduqdan sonra hərbi xidmətə getmişdir.
Ordudan tərxis edildikdən sonra Ucar rayonu Daxili İşlər Şöbəsində
çalışmışdır. 1986-cı ildə Rostov Ali Polis Akademiyasını bitirmişdir. Polis
mayoru Şahlar Şükürov Zərdab rayonunda rəis müavini vəzifəsində çalışmışdır.
O, tez-tez döyüş bölgələrinə getmiş, torpaqlarımızın bütövlüyü uğrunda qaynar
döyüşlərə atılmışdır. 1990-cı ilin 11 iyulunda Tərtər-Kəlbəcər yolu ilə hərəkət edən
maşın karvanı erməni işğalçılarının hücumuna məruz qalmışdır. Bu zaman son
nəfəsinədək vuruşan Şahlar Şükürov qəhrəmancasına həlak olmuşdur. Şahlar
Şükürov Kəlbəcər rayonunun Zülfüqarlı kəndində dəfn edilib. Ailəli idi, iki övladı
yadigar qalıb.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 8 oktyabr 1992-ci il tarixli 264 saylı
fərmanı ilə Şükürov Şahlar Əvəz oğlu ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.
Zərdab rayonunda adına küçə var. Buradakı məktəblərdən biri onun adını daşıyır.
Sən mənə anasan, anamdan əziz,
Sənə məhəbbətim dənizdir, dəniz.
Ömrümün bir anı keçməsin sənsiz,
Ey mənim varlığım, qəlbim, vicdanım,
Mən sənə qurbanam, Azərbaycanım!
Solmaz Şirin
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
198
22 May - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Nəsibov Mərifət Əhməd oğlunun
anadan olmasının 45 illiyi, (1972-1992)
Qazax
rayonunun
Məzəm kəndində anadan
olmuşdur. 1979-1989-cu illərdə Qazax rayon kənd
məktəbində təhsil almışdır. 1990-cı il hərbi xidmətə
çağırılır. Sovet ordusunda xidmət edir və 1 ildən sonra
Vətənə
qayıdır.
Mərifət
könüllü
olaraq
Milli
Orduya yazılır və onun cəbhə həyatı başlayır. İlk gündən
qorxmazlığı, mərdliyi cəbhədə ona hörmət qazandırmışdı.
Döyüşlərdə ön cərgədə olar, rəşadətlə vuruşardı. 1992-ci
ilin 28 yanvarında Mərifətin son döyüşü oldu. Qazax
rayonunun Quşçu Ayrım kəndində gedən qanlı döyüşdə
qəhrəmancasına həlak oldu. Subay idi.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 7 iyul 1992-ci il tarixli 833 saylı fərmanı
ilə Nəsibov Mərifət Əhməd oğluna ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanı" adı verilmişdir.
Qazax rayonunun Məzəm kəndində dəfn edilmişdir. Qazax rayonundakı
Heydər Əliyev adına parkda onun adına bulaq tikilmişdir. 2013-cü ildə onunla
yanaşı Qazax rayonundan olan digər iki Milli Qəhrəman - Rafiq
Alıcanov və Şamoy Çobanovun həyat və döyüş yollarından bəhs
edən "Qartal yuvası" sənədli-bədii filmi çəkilmişdir.
2015-ci ildə Qazax və Ağstafada doğulub boya-başa çatmış üç igidin —
Mərifət Nəsibov, Rafiq Alıcanov və Şamoy Çobanov haqqında ―İZ Production‖
studiyası tərəfindən ―Ölümə qənşər‖ adlı bədii-sənədli film çəkilmişdir. Ekran
əsərində onların döyüş yolundan söz açılıb, yaxın dostlarının, ailə üzvlərinin və
qohumlarının xatirələrinə yer verilib.
Qəhrəman Mehdilərə,
Həzilərə həsədim,
Cəbhələrdən dönməyən
Atalara həsrətim –
Hərbi andımdır mənim.
Ələmdar Quluzadə
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq