18
7 Yanvar - Şair Ələmdar Quluzadənin anadan olmasının 65 illiyi, (1952)
Ələmdar Quluzadə Qarabağın Xocalı kəndində
anadan olmuşdur. O, kənd orta məktəbini və 1973-cü ildə
N.Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun
Xankəndi filialında Azərbaycan dili və ədəbiyyat
fakültəsini bitirmişdir. 1988-ci ilin sentyabr ayına qədər
Xankəndində yaşamış və bu müddətdə keçmiş vilayət
Radio Verilişləri Komitəsinin Azərbaycan verilişləri
redaksiyasında müxbir vəzifəsində çalışmışdır. O,
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. Yaradıcılığa
gənc yaşlarında başlayan şairin şeirləri ―Azərbaycan gəncləri‖, ―Ədəbiyyat və
incəsənət‖ qəzetlərində və ―Ulduz‖ jurnallarında dərc edilmişdir. İlk kitabı
―Dağların yaddaşı‖ adlanır. Sonralar Ələmdar müəllimin bir-birindən maraqlı
kitabları çap olunmuşdur. Şairin kitablarını kiçiklərlə yanaşı, böyüklər də sevə-
sevə oxuyur.
Ələmdar Quluzadənin çoxsahəli yaradıcılığında uşaq ədəbiyyatının
özünəməxsus yeri var. Təbiətə, folklora, xalq yaradıcılığına, insanların
psixologiyasına yaxından bələd olması şairin uşaqlar üçün qələmə aldığı şeir və
nağıllarda da özünü aydın göstərir. Onun ―Qürbətə düşən daş‖ kitabında vətənə,
xalqa, əməyə, anaya, dosta sevgi mövzularında yazılmış nağıllar (―Papaqçı‖,
―Dəmirçi Daşdəmir‖, ―Bar ağacı‖, ―Bənövşə‖, ―Yuva‖, ―Kiçik qardaş‖, ―Nökər
alim‖, ―Göyərçin‖) geniş yer almışdır. Bu kitabda müəllif özünü nəsrdə sınamış,
həm də uşaqlara haqq-ədalət, vətənpərvərlik, mərdlik, qorxmazlıq, cəsurluq, barədə
düşüncələrini çatdırmışdır. Şairin nağılları ilə yanaşı, onun şeirləri, poemaları,
pyesləri də müxtəlif yaşlı oxucularda maraq doğurur və onları vətənpərvər ruhda
tərbiyə edir.
Kitabları: ‖Alay komandiri‖ (1999), ―Beş qitənin uşaqları‖ (1991), ―Dağların
yaddaşı‖ (1976), ―İsti ocaq‖ (1985), ―Qarabağ oyunu‖ (1993), ―Məhləmizin
uşaqları‖ (2004), ―Mənə söz verin‖ (2001), ―Məni yoldan elemə‖ (2005), ―Ömür-
gün qabaqdadır‖ (1980), ―Şəhid şəhər‖ (1998), ―Tumurcuqlar‖ (1985) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
19
10 Yanvar - Şair, alim Əli Saləddinin anadan olmasının 85 illiyi, (1937-2003)
Əli Saləddin Mehdiyev Gəncə şəhərində anadan
olmuşdur. O, burada M.Ə.Sabir adına 5 saylı şəhər orta
məktəbini bitirmiş və Azərbaycan Dövlət Universitetinin
filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. 1960-cı ildə həmin
fakültəni müvəffəqiyyətlə bitirən Əli Saləddin Azərbaycan
EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun şifahi xalq
ədəbiyyatı şöbəsində işləmiş, daha sonra həmin institutun
aspiranturasında təhsilini davam etdirmişdir. Ə.Saləddin
Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası Baş redaksiyasında elmi redaktor, Azərbaycan
EA Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində elmi işçi, klassik Azərbaycan
ədəbiyyatı və yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı (XIX-XX əsrlər) şöbələrində müdir
vəzifələrində çalışmışdır.
Ədəbi yaradıcılığa çox erkən başlamış və ―Bahar gəlir‖ adlı ilk şeiri 1954-
cü il mayın 1-də ―Kirovabad kommunisti‖ qəzetində işıq üzü görmüşdür. Əli
Saləddinin şeirləri 1955-ci ildən respublika mətbuatında dərc olunmuş, 1960-cı
ildən isə mütəmadi şəkildə şeir və ədəbi yazıları, elmi və ədəbi-publisistik
məqalələri qəzet və jurnal səhifələrində çap edilmişdir. Ə.Saləddin Azərbaycan
Sovet Ensiklopediyası Baş redaksiyasında çalışdığı zaman bu nəşrin I, III, IV, VI
və VIII cildlərinə daxil edilmiş əsas məqalələrin müəlliflərindən biri olmuşdur. O,
elmi fəaliyyətinin böyük bir hissəsini Azərbaycanın böyük şairi M.Ə.Sabirin
irsinin araşdırılmasına və öyrənilməsinə həsr etmişdir. Əli Saləddin şairin şeirlərini
dərindən təhlil edərək, Sabir şeirinin xalq arasında populyarlığını və digər vacib
məsələləri öyrənmişdir.
Əli Saləddin 2003-cü il noyabrın 18- də Bakıda vəfat etmişdir.
Kitabları: ‖Təlatüm‖ (1966), ―Sabir və folklor‖(1969), ―Azərbaycan sovet
poeziyasının bəzi inkişaf xüsusiyyətləri‖ (1973), ―Azərbaycan poeziyasında estetik
məsələlər‖ (1976), ―Azərbaycan şeiri və folklor (XIX-XX əsrlər) (1982),
―Gəzdiklərim, gördüklərim‖ (1988), ―Əhməd Cavad‖ (1992), ―Bir kərə yüksələn
bayraq‖ (1993) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları.(XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
20
18 Yanvar - Yazıçı Heydər Qasımlının anadan olmasının 75 illiyi, (1942)
Heydər Qasımlı Qazax rayonunun Kosalar kəndində
anadan olmuşdur. Burada kənd orta məktəbini bitirmiş
(1948-1958),
sonra
kolxozda
əmək
fəaliyyətinə
başlamışdır (1958-1960). Bakıda 2 saylı texniki-peşə
məktəbində
quyuların yeraltı operatoru ixtisasına
yiyələnmişdir. M.A.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət
İncəsənət
İnstitutunun
mədəni-maarif
fakültəsində
təhsilini davam etdirmişdir (1973-1978). Qazax rayon
Mədəniyyət
Evində
metodist
(1976-1983),
Tarix-
Diyarşünaslıq Muzeyinin direktoru vəzifələrində çalışmışdır (1993-1995).
―Göyəzən‖ rayon qəzetinin redaktoru olmuşdur (1995-ci ildən). İlk mətbu
hekayələri 1962-ci ildə çap olunmuşdur. Bundan sonra ―Çinar pöhrələri‖
(1979), ―Yeni səslər‖ (1984) almanaxında hekayələri dərc edilmiş, efirdə
radiopyesləri oxunmuş, televiziyada birpərdəli pyesləri göstərilmişdir. ―Ləkə‖
adlı dördpərdəli pyes və ―Qanlı papaq‖ adlı roman yazmışdır. Yazıçı ―Araz”
ali ədəbi mükafata (1998) və ―Nurlu qələm ustası‖ fəxri adına (2000) layiq
görülmüşdür.
Kitabları: ―Qızdərəyə gedən yol‖ (1985), ―Çörək ətri‖ (1986), ―Yurd yeri‖
(1987), ―Axtaran tapar‖ (1988), ―Ata kölgəsi‖ (1988), ―Məktəbli çantası‖
(1989), ―Nəfsin bəlası‖ (1991), ―Qisas qiyamətdə qalmaz (1991),
―Qarasaqqal‖ (1997), ―Kibrit qutusu‖ (1997), ―Qanlı papaq‖ (2006), ―Hər
şeyin sonu var‖ (2008).
Ədəbiyyat:Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.