217
20 İyun - Yazıçı, dramaturq Cabbar Məcnunbəyovun anadan olmasının
105 illiyi, (1912-1967)
Cabbar Məcnunbəyov İrəvan şəhərində, qulluqçu
ailəsində doğulmuşdur.1918-ci ildə ailəliklə Türkiyənin
Qars şəhərinə köçmüş, bir il sonra Gəncə şəhərinə
qayıtmışlar. 1927-ci ildə onun ilk qələm təcrübəsi-
―Beşincidir‖ pyesi Bakı Gənc Fəhlə Teatrında tamaşaya
qoyulmuşdur. Leninqrad Fəlsəfə və Dilçilik İnstitutuna
daxil olmuşdur (1931). 1934-cü ildə Azərbaycan Dövlət
Nəşriyyatında tərcüməçi, uşaq ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri
işləmişdir (1934-1938). Həmin vaxtdan ciddi ədəbi
fəaliyyətə başlamışdır. M.Qorkinin ―Foma Qordeyev‖, Y.M.Lermantovun
―Zəmanəmizin qəhrəmanı‖ və b. əsərləri tərcümə etmişdir. Bununla yanaşı, pyeslər
və kiçik hekayələr (―Ana‖, ―İlk məhəbbət‖, ―Gül dəstəsi‖ və s.) də yazmışdır.
―Uşaqgəncnəşr‖də şöbə müdiri (1937-1939) işləmişdir. Onun ilk irihəcmli səhnə
əsəri ―Yanan vadi‖ 1938-ci ildə Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya
qoyulmuşdur. 1941-1948-ci illərdə Sovet ordusu sıralarında hərbi qəzetlərdə
işləmiş, İkinci Dünya müharibəsi mövzusunda oçerk və hekayələr qələmə almışdır.
Ordudan tərxis olunduqdan sonra yenə ―Uşaqgəncnəşr‖də şöbə müdiri ( 1948-
1950), baş redaktor (1951-1952) işləmişdir. Onun ―Böyük məhəbbət‖ (1951),
―İldırım‖ (1955), ―Ayrılan yollar‖ (1956) pyesləri tamaşaya qoyulmuşdur.
―Qırmızı ulduz‖ ordeni və medallarla təltif olunmuşdur.
Cabbar Məcnunbəyov 1967-ci il fevralın 1-də vəfat etmişdir.
Tərcümələri: ―Zəmanəmizin qəhrəmanı‖ romanı (1937),‖Tülkü və qazlar‖,
―Başsız atlı‖ (roman)
Kitabları: ―Böyük məhəbbət‖ (1950), ―Dostların kələyi‖ (1958), ―Sevdiyim qız‖
(1961), ―İldırım‖ (1987) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)”
Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
218
22 İyun - Şair Eldar Baxışın anadan olmasının 70 illiyi, (1947-1996)
Eldar Baxış (Ağayev Eldar Baxış oğlu) Qubadlı rayonunun Diləli-
Müskanlı kəndində doğulmuşdur. Burada ibtidai məktəbi, Qubadlıda isə
onbirillik məktəbi bitirib, ADU-nun tarix fakültəsində təhsil almışdır (1965-
1969). Bakı kəndlərində müəllimlik etmiş, öz ərizəsi ilə bir il əsgəri xidmətdə
olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri şirkətində kiçik
redaktor, redaktor (1972-1988), televiziyanın ədəbi-dram verilişləri baş
redaksiyasının televiziya tamaşaları şöbəsinin böyük redaktoru (1988-1990)
vəzifələrində çalışmışdır. "Səs" və "Nəfəs" qəzetlərini yaratmış, "Səs" qəzetinin
baş redaktoru olmuşdur (1990-1992). Yenidən Azərbaycan Televiziya və Radio
Verilişləri Şirkətində Gənclik Yaradıcılıq Birliyinin ictimai-siyasi şöbəsinin müdiri
işləmişdir (1992-1993). Radionun bilgi və uşaq dünyası verilişləri Baş
redaksiyasının baş redaktoru olmuşdur (1993-cü ildən).
"Köynək" adlı ilk şeiri 1966-cı ildə "Azərbaycan gəncləri" qəzetində dərc
olunmuşdur. Həmin vaxtdan dövri mətbuatda müntəzəm çıxış etmişdir. Əsərləri
SSRİ
və
xarici
ölkə
xalqlarının
dillərinə
tərcümə
olunmuşdur.
Vladivostokda keçirilən Umumittifaq Poeziya Festivalında iştirak etmişdir (1985).
Qardaş xalqlar ədəbiyyatından seçmə nümunələri Azərbaycan dilinə
çevirmişdir. Kukla Teatrı onun "Məlikməhəmməd" pyesini səhnələşdirmişdir
(1982). Bu pyes Mərdəkan Xalq Teatrı aktyorlarının ifasında Praqada tamaşaya
qoyulmuşdur. Eyni zamanda xalq teatrlarına Tbilisidə keçirilən Ümumittifaq
baxışda yüksək mükafata layiq görülmüşdür. "Azərbaycan" jurnalında çap
etdirdiyi "Qaravun dərənin dükançısı" (1981) onun ilk nəsr əsəridir. "Uzun Həsən"
pyesi Şuşa Dövlət Teatrında tamaşaya hazırlansa da erməni təcavüzü üzündən
oynanılmamışdır. Özbəkistanın Ürək Dostları Klubunun fəxri üzvü seçilmişdir
(1992).
Eldar Baxış 1996-cı il mayın 22-də Bakıda vəfat etmiş, Xırdalan
qəbristanlığında dəfn olunmuşdur.
Kitabları: ―İydə çiçəyi‖ (1977), ―Üçtəpə bayatıları‖ (1979) ―Allı qız, ballı qız,
xallı qız‖ (1983), ―Ağ saçların işığı‖ (1985), ―Qara ilə Qaracanın nağılı‖ (1986),
―Deyə bilmədiyim sözlər‖ (1988), , ―Atlı oğlanlar‖ (1990) və s.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
219
25 iyun - Yazıçı, dramaturq Hüseynbala Mirələmovun anadan olmasının
70 illiyi, (1945)
Yazıçı, ssenarist, millət vəkili, Azərbaycan Dövlət
Neft Akademiyasında kafedra müdiri, texnika elmləri
doktoru,
professor,
Azərbaycan
Mühəndislər
Akademiyasının
müxbir
üzvü,
Rusiya
Mədən
Akademiyasının, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü Hüseynbala
Mirələmov çoxsaylı elmi və bədii əsərlərin müəllifi,
"Qızıl qələm", "Qızıl dərviş", "Qızıl buta", "Abdulla Şaiq"
və "Rəsul Rza" mükafatları laureatı, Fransa Sənayeçilər
Assosiasiyasının "Napoleon" qızıl medalının sahibidir.
MDB ölkələri üzrə 8 dəfə "İlin direktoru" adına layiq
görülmüşdür.
Hüseynbala Mirələmov Lerik rayonunun Nuravud kəndində anadan olmuşdur.
Azərbaycan Politexnik İnstitutunun sənaye və mülki tikinti fakültəsini bitirmişdir.
1965-ci ildən "Azərbaycan pioneri" qəzeti redaksiyasının baş ədəbi işçisi
olmuşdur. 1971-ci ildən Azərbaycan Qazlaşdırma Komitəsinin 4 saylı Qaz Tikinti-
Quraşdırma İdarəsində iş icraçısı, baş mühəndis və rəis işləmişdir. 1986-cı ildən
"Azərqaztəmirtikinti" Trestinin rəisi, 1988-ci ildən Maye Qaz İstehsalat Birliyinin
rəisi, 1989-cu ildən Azərbaycan Dövlət Yanacaq Komitəsi sədrinin birinci müavini
vəzifələrində çalışmışdır. 1992-ci ildən biznes fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdur.
1996-cı ildən "Bakqaz" İstehsalat İdarəsi rəisinin müavini, 1998-ci ildən
―Azərbaycan Qaz Emalı‖ Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin sədri olmuşdur. Hazırda
ARDNŞ prezidentinin müşaviridir. Yeni Azərbaycan Partiyası Xətai rayon
təşkilatının sədridir. 2005-ci il noyabrın 6-da 33 saylı Xətai birinci seçki
dairəsindən deputat seçilmişdir. Milli Məclisin Təbii ehtiyatlar, energetika və
ekologiya məsələləri daimi komissiyasının üzvüdür. Azərbaycan-Amerika
Birləşmiş Ştatları, Azərbaycan-Böyük Britaniya, Azərbaycan-Litva, Azərbaycan-
Rusiya, Azərbaycan-Türkiyə parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının
üzvüdür.
Kitabları: ―Tənha durna uçuşu‖ (1986), ―Amalın işığında‖ (2002), ―Yaddan
çıxmaz Qarabağ‖ (2002), ―Qayada çiçək‖ (2002), ―Xəcalət‖ (2002), ―Həqiqət‖
(2003), ―Daha bir ümid sabahı‖ (2003) və s.
Filmoqrafiya: ―Tənha durna uçuşu‖ (film, 2003), ―Son arzu‖ (film, 2003), ―Yeni
həyat, (2005)
İnternetdə: www.az.wikipedia.orq
Ədəbiyyat:Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
Dostları ilə paylaş: |