Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
İyul - Amerika yazıçı Pol Uilyam Qellikonun anadan olmasının 120 illiyi
Yüklə 3,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İnternetdə: www.az.wikipedia.orq
- 18 İyul - Xalq rəssamı, heykəltəraş Tokay Məmmədovun anadan olmasının 90 illiyi , (1927)
- 2 İyul - Azərbaycanin Milli Qəhrəmanı Qəmbərov Ramiz Bulud oğlunun anadan olmasının 55 illiyi, (1962-1992)
- Göz açdığım qədim torpaq, Dayağımsan sən dünyada. Doğma anam, ey mehriban, Ey qəhrəman, Azərbaycan!
- Şəhidlərin al qanından, Lalə açmış yollar ilə
245
26 İyul - Amerika yazıçı Pol Uilyam Qellikonun anadan olmasının 120 illiyi, (1897-1976)
Amerika yazıçı Pol Uilyam Qelliko Nyu-Yorkda, Avstriyadan Amerikaya mühacirət etçiş italyan ailəsində anadan olmuşdur. Gələcək yazıçının pianoçu olan atası oğlunu musiqiçi kimi görmək istəyir, lakin gənc Pol həkim olmağı qərara alır. Bütün planların əksinə olaraq, o, 1921-ci ildə Kolumbiya Universitetini incəsənət bakalavrı ixtisası üzrə bitirir. Sonralar özünün yazdığı kimi o, uşaqlıqdan yazıçı olmağı arzulayırdı. Lakin gənc yazıçının inadla müxtəlif jurnalların redaksiyalarına göndərdiyi hekayələri isə geri qayıdırdı. Müxtəlif peşələri sınaqdan keçirən Pol Qelliko 1936-cı ildə Avropaya köçür və özünü yazıçılığa həsr edir. 40-cı illərdə o, şöhrətlənir, bu məşhurluğa isə nəşr etdirdiyi ―Qar qazı‖ kitabı səbəb olur. Bundan sonra onun bütün kitabları bestsellerə çevrilir. Bu əsərlərdən ən məşhurları – ―Cenni‖, ―Yeddi gəlinciyə məhəbbət‖, ―Tomasina‖, ―Missis Harris üçün güllər‖, ―Missis Harris Nyu-Yorka gedir‖ və s.-dir. P.Qelliko heyvansevər olmuş, xüsusən pişikləri çox sevmişdir. Onun evində 23 pişik yaşayırdı. ―Cenni‖ və ―Tomasina‖ adlı maraqlı nağılların yaranmasına da məhz bu heyvanlar səbəb olmuşlar. Yazıçının əsərlərinin əksəriyyəti ekranlaşdırılmışdır.
www.az.wikipedia.orq 246
18 İyul - Xalq rəssamı, heykəltəraş Tokay Məmmədovun anadan olmasının 90 illiyi , (1927)
Tokay Həbib oğlu Məmmədov Bakıda anadan olmuşdur. Atası Həbib Qurban oğlu Məmmədov texniki elmlər doktoru, anası Zivər xanım isə Azərbaycanın ilk qadın heykəltəraşı olub. İlk təhsilini anasından alıb. 1942-ci ildə yeddinci sinfi bitirdikdən sonra Tokay Bakı Rəssamlıq Məktəbinə imtahan verir. O zaman Bakı Rəssamlıq Məktəbinin nəzdində heykəltəraşlıq şöbəsi yenicə təşkil edilmişdi. 1945-ci ildə Tokay Məmmədov Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbinin üçüncü kursunu bitirərək Leninqrad şəhərinə gedir və İ.E.Repin adına Rəssamlıq Akademiyasının heykəltəraşlıq fakültəsinə qəbul olunur. Ali təhsil aldığı dövrdə, yəni 1947-ci ildə Azərbaycanın xalçaçı rəssamı Lətif Kərimovun portret büstünü hazırlayır. T. Məmmədov 1948-ci ildə Moskvada təşkil edilmiş sərgidə rus şərqşünaslığının banisi, görkəmli Azərbaycan alimi Mirzə Kazımbəyin portretini nümayiş etdirir. O, 1953-cü ildə ilk dəfə ağacdan Azərbaycanın dahi şairi Nizami Gəncəvinin təsvirini yonub. Bu qəbilədən onun "Səməd Vurğun", "Xalq rəssamı Qəzənfər Xalıqov", dövlət xadimi, həkim və yazıçı "Nəriman Nərimanov", uzunömürlü azərbaycanlı "Şirəli Müslümov" və başqa portretlərini qeyd etmək olar. Onun Azərbaycanda opera yanrının əsasını qoymuş, musiqiçi alim "Üzeyir Hacıbəyov", ―Xalq rəssamı Rüstəm Mustafayev", qadın rəssamımız "Vəcihə Səmədova", ―yazıçı Süleyman Rəhimov", polyak bəstəkarı "F.Şopen" və Avstriya bəstəkarı "V.A.Motsart" kimi dahilərin büst - portretlərini qeyd etmək olar. 1960-ci ildə dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun heykəlini Konservatoriya binası qarşısında qoyurlar. Heykəltəraş monumental sahədə həmçinin Azərbaycan şairi İmaməddin Nəsiminin abidəsini yaradıb. Tokay Məmmədov yaradıcılığının ilk günlərindən başlayaraq heykəltəraşlığın qabartma sahəsində bir çox insanın surətlərini canlandırıb. Bu qabartmalardan ən dəyərlisi Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin portretidir. T.Məmmədov xalq qəhrəmanı Koroğlunun obrazı üzərində on ildən çox işləyib. Tokay Məmmədov yaratdığı əsərlərə görə 1978-ci ildə SSRİ Dövlət Mükafatı, 1982-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Mükafatına layiq görülüb. O, həmçinin "Şərəf nişanı", "Xalqlar dostluğu", "Şöhrət" ordenləri ilə təltif olunub. İnternetdə: www.az.wikipedia.orq 247
2 İyul - Azərbaycanin Milli Qəhrəmanı Qəmbərov Ramiz Bulud oğlunun anadan olmasının 55 illiyi, (1962-1992)
Qəmbərov Şuşa
şəhərində anadan
olmuşdur. 1979-cu ildə H.Hacıyev adına Şuşa şəhər orta məktəbini bitirmişdir. 1980-ci ildə hərbi xidmətə çağırılmış, 1982-ci ildə ordudan tərxis olunaraq Şuşaya qayıtmışdır. 1986-cı ildə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutuna daxil olmuşdur. Amma təhsilini başa çatdıra bilməmişdir. Erməni təcavüzkarlarının başlatdığı Qarabağ müharibəsi minlərlə qeyrətli Azərbaycan oğulları kimi Ramizi də torpaqlarımızın müdafiəsinə qalxmağa məcbur etmişdir. Ramiz 1988-ci ildən xalq
hərəkatına qoşulmuşdur. O, 1992-ci ildə könüllü özünümüdafiə batalyonu yaratmış və bu batalyonun başçısı olmuşdur. Onun taboru Şuşa şəhərinin, Kərkicahan, Kosalar, Nəbilər, Qaybalı, Malıbəyli, Quşçular, Göytala kəndlərinin müdafiəsində mərdliklə vuruşmuşdur. 29 aprel 1992-ci ildə erməni işğalçıları Kosalar və Kərkicahan kəndləri yaxınlığındakı postlara hücum edən zaman Ramiz Qəmbərovun taboru döyüşə atılmış və bu döyüşdə cəsur komandir ağır yaralanmışdır. Bir gün sonra, 30 aprel 1992-ci ildə o, dünyasını dəyişmişdir. Ramiz Qəmbərov Şuşa şəhərində dəfn edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 7 iyun 1992-ci il tarixli 833 saylı fərmanı ilə Qəmbərov Ramiz Bulud oğlu ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. Bakı şəhərindəki küçələrdən biri onun adını daşıyır. Ramiz Qəmbərov haqqında rejissor Kəmalə Musazadənin quruluşunda ―Şuşalı şəhid‖ adlı film çəkilib.
Şəhidlərin al qanından, Lalə açmış yollar ilə, İstiqlalın sabahına Qürurla get, Azərbaycan! İnternetdə: www.az.wikipedia.orq Yüklə 3,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|