Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
Yüklə 3,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 10 Avqust - Tərcüməçi Beydulla Musayevin anadan olmasının 110 illiyi, (1907-1979)
- Tərcümələri
- 12 Avqust - Şair, tərcüməçi Vilayət Rüstəmzadənin anadan olmasının 80 illiyi, (1937-2001)
- Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur- “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
- 19 Avqust - Xalq şairi Mirvarid Dilbazinin anadan olmasının 105 illiyi, (1912-2001)
265
(1907-1979) Beydulla Ağəli oğlu Musayev Ucar şəhrində toxucu ailəsində anadan olub. İbtidai təhsili Ucarda alıb, Bakıda Pedaqoji Texnikumu bitirib. Mahaçqalada dil və ədəbiyyat müəllimi kimi əmək faliyyətinə başlayıb. "Dağıstan füqərası" qəzetində və "Yeni yol" jurnalında çalışdığı illərdə (1926-1939) ilk hekayələri mətbuatda dərc olunub. Moskva Dövlət Universitetinin ədəbiyyat fakültəsində təhsilini davam etdirərkən tərcüməçilik sənəti ilə yaxından maraqlanmağa başlayıb. Sonralar Bakıda Pedaqoji Texnikumda ədəbiyyat müəllimi, "Ədəbiyyat qəzeti"ndə şöbə müdiri və məsul katib, eyni zamanda bədii ədəbiyyat şöbəsində tərcüməçi və redaktor vəzifələrində çalışıb. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib. 30-a yaxın kitabı, o cümlədən dünya ədəbiyyatı klassiklərinin onlarla əsərini rus dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edib. Anatol Fransın "Mələklərin üsyanı" (1933), Aleksandr Dümanın "Üç müşketyor" (1949), Viktor Hüqonun "Səfillər" (1988), Artur Konan Doylun "Baskervillərin iti" (1980), Rafaello Covanyolinin "Spartak" (1970) və s. əsərləri tərcümə edib. Rus ədəbiyyatından etdiyi tərcümələr sırasında Novikov-Priboyun "Susima", Aleksey Tolstoyun "Birinci Pyotr", Mixail Saltıkov-Şedrinin "Seçilmiş əsərləri", Fyodor Dostoyevskinin "Cinayət və cəza" və ―Alçaldılmış və təhqir olunmuşlar‖, Lev Tolstoyun "Sevastopol hekayələri", Valentin Katayevin "Alay oğlu" və s. əsərlər xüsusilə seçilir. Beydulla Musayev 1979-cu il iyun ayının 23-də Bakıda vəfat edib.
(1982), A.Düma ―Üç muşketyor‖, L.Tolstoy ―Hərb və sülh‖, Covanjoli ―Spartak‖ və s.
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
266
(1937-2001)
Vilayət Rüstəmzadə Gürcüstanın Borçalı rayonunun Bala Muğanlı kəndində anadan olmuşdur. Marneuli Dövlət Pedaqoji Məktəbini, Moskvada M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunu (1964) bitirmişdir. Əmək fəaliyyətinə "Azərnəşr"də tərcüməçi-redaktor kimi başlamışdır. Sonra M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin aspirantı olmuşdur (1968-71). Bir müddət Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin aparatında çalışmış, M.F.Axundov adına Pedaqoji Rus dili və Ədəbiyyatı İnstitutunda, Azərbaycan Dövlət Universitetində SSRİ xalqları ədəbiyyatını tədris etmişdir. "Azərbaycan" jurnalında tənqid və ədəbiyyatşünaslıq şöbəsinin, "Azərnəşr"də, "Yazıçı" nəşriyyatında bədii tərcümə redaksiyasının müdiri, Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinin orqanı (yeddi dildə nəşr edilən) "Sovet Azərbaycanı" qəzetinin baş redaktoru, "Azərnəşr"də böyük redaktor, Azərbaycan Tərcümə və Mədəni Əlaqələr Mərkəzinin məsul katibi, "Türk dünyası" jurnalının baş redaktorunun birinci müavini, "Amal" qəzetinin baş redaktorunun birinci müavini vəzifələrində işləmişdir. İlk mətbu şeiri - "Tut kötüyü" 1956-cı ildə Marneulidə, "Stalin yolu" qəzetində çap olunmuşdur.
267
(1912-2001)
Mirvarid Paşa qızı Dilbazi Qazax rayonunun Xanlıqlar (indiki Musaköy) kəndində anadan olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun dil və ədəbiyyat-ictimayyət fakültəsində təhsil almışdır (1929). İnstitutu bitirdikdən sonra gənc şairə Quba Partiya Məktəbinə ədəbiyyat müəllimi təyin olunmuşdur. İki ildən sonra Bakıya qayıdan Mirvarid xanım Azərbaycan EA- nın Əlyazmaları fondunda şöbə müdiri (1934-1938), Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında tərcüməçi (1938-1940) vəzifələrində çalışmışdır. "Qadınların hüriyyəti" adlı ilk şeri 1927-ci ildə "Oktyabr alovları" adlı məcmuədə dərc edilmişdir. Bu dərgidə o cümlədən şairənin Azərbaycan qadınlarının yeni həyat yollarını tərənnüm edən "Zəhra", "Qurtuluş", "Qadın" adlı şerləri dərc olunmuşdur. Bu illərdə şairənin yeddi kitabı çap olunmuşdur ki, bunların altısı Vətən müharibəsinə həsr edilmişdir. O, "Məhsəti" (1945), "Əlcəzairli qız" (1961), "Partizan Aliyə" (1972) poemalarının müəllifidir. "Məhsəti" poeması məşhur rübai ustası M.Gəncəvinin həyatı, ədəbi və ictimai fəaliyyətindən bəhs edir. "Əlcəzairli qız" əsəri real faktlar əsasında yazılmışdır. Bəstəkarlardan Süleyman Ələsgərov, Tofiq Quliyev, Fikrət Əmirov, Şəfiqə Axundova, Ağabacı Rzayeva və başqaları şairənin sözlərinə mahnılar, romans və oratoriyalar bəsləmişlər. Nizami Gəncəvi, Xaqani Şirvani, Əlişir Nəvai, Aleksandr Puşkin, Taras Şevçenko, N.Tixonov, Samuil Marşak, Sergey Mixalkov və başqa
şairlərin əsərlərini, Evripidin "İppolit" faciəsini tərcümə etmişdir. Əsərləri xarici dillərə tərcümə olunmuşdur. Azərbaycanın ilk qadın Xalq şairəsi (1979).―İstiqlal‖ ordenli (1997) Mirvarid Dilbazi
2001-ci il, iyulun 12-də vəfat etmişdir. Kitabları: ―Nağıllar‖ (1940), ―Şeirlər‖ (1951), ―Kiçik dostlarıma‖ (1956), ―Gülbahar‖ (1957), ―Yaz gəlir‖ (1968), ―Lalənin ağacları‖ (1970), ―Ana qanadı‖ (1972), ―Yasəmən fəsli‖ (1976), ―Dağ çiçəyi‖ (1977), ―Abşeron bağlarında‖ (1984), ―Qar çiçəkləri‖ (1984), ―Durnalar ötüşəndə‖ (1989), ―Çiçəkdən-çiçəyə‖ (1991) və s.
Yüklə 3,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|