268
20 Avqust - Yazıçı, ədəbiyyatşünas İslam Ağayevin anadan olmasının 85 illiyi,
(1932-2014)
İslam Məmməd oğlu Ağayev Bakının Bülbülə
qəsəbəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini Bülbülədə 79,
208 və Sabunçu rayonundakı 51 nömrəli fəhlə-gənclər
məktəbində almışdır. 1952-1957-ci illərdə Azərbaycan
Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində oxumuşdur.
1957-1960-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Kitabxanasında baş
biblioqraf işləmişdir. 1960-cı ilin iyun ayında Azərbaycan
Elmlər Akademiyasının Nizami adına Dil və Ədəbiyyat
İnstitutuna kiçik elmi işçi vəzifəsinə dəvət edilmişdir. 1964-
cü ildə "Satirik Zənbur jurnalı" mövzusunda namizədlik, 1984-cü ildə "Molla
Nəsrəddin" jurnalı və XX əsrin əvvəlləri Azərbaycan Ədəbiyyatının ideya - bədii
inkişafı problemləri" mövzusunda doktorluq dərəcəsi adı almaq üçün dissertasiya
müdafiə etmişdir. "Arzu" adli ilk şeri Azərbaycan Dövlət Universitetinin çoxtirajlı
qəzetində çıxmışdır. Sonrakı illərdə "Gənclik nəğmələri" (1957), "Tər çiçəklər"
(1959), "Duyğular" (1960) adlı ədəbi almanaxlarda hekayələri dərc edilmişdir. O,
XX əsrin sonlarından başlayaraq bədii yaradıcılıqla müntəzəm məşğul olmuş,
azyaşlı uşaqlar üçün əsərlər yazmışdır.
Azərbaycan ədəbiyyatı və dövri mətbuatının tarixi, şəxsiyyətləri, ideya və
nəzəri problemləri mövzusunda 15 kitabi, 150-dən artıq məqaləsi dərc edilmişdir.
O, çoxcildli "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi" kitabının müəlliflərindən biridir. 10
cildlik "Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası"nın əsas məqalə və 2 cildlik
"Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti Ensiklopediyası"nın Baş redaksiya heyətinin
üzvü və əsas məqalə müəlliflərindəndir.
İslam Ağayev 27 yanvar 2014-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Kitabları: ―Tez böyümək istəyirəm‖(1977), "Dostunu yaxşı tanı" (1981), ―Ayrılıq
düşüncələri‖ (1993), ―Salam olsun‖ (1997), ―Sirli dünya‖ (2000), ―Tale çiçəkləri‖
(2002), "Xəzan yarpaqları" (2007) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur- “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
269
25 Avqust - Şair, publisist Davud Nəsibin anadan olmasının 75 illiyi,
(1942-2003)
Davud Məcid oğlu Nəsibov (Davud Nəsib) Qazax
rayonunda anadan olmuşdur. Qazax şəhər 2 saylı orta
məktəbini bitirdikdən sonra ADU-nun kitabxanaçılıq
fakültəsində təhsil almışdır (1959-1963). Ədəbi fəaliyyətə
1956-cı ildə "Qalibiyyət bayrağı" (Qazax rayonu) qəzetində
dərc edilən "Mənim doğma çayım - Mənim Kür çayım" adlı
ilk şeiri ilə başlamışdır. Həmin vaxtdan fəal poetik
yaradıcılıqla məşğul olmuşdur. SSRİ xalqları poeziyasından
bədii tərcümələri də vardır. Macar şairi Mikloş Radnotinin
şeirlər kitabını doğma dilə çevirmişdir. Onun Moskvada
"Sovetski pisatel" nəşriyyatı tərəfındən "Anama məktublar" (1974), "Ocaq daşları"
(1981) şeirlər kitabları çap olunmuşdur. Davud Nəsib Dövlət Televiziya və Radio
Verilişləri Komitəsində incəsənət redaksiyasında redaktor işləmişdir (1966-1969).
Moskvada, SSRİ Yazıçılar İttifaqı nəzdində olan ikiillik ali ədəbiyyat kursunu
bitirmişdir (1971-1972). Sonra "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzeti redaksiyasında
ədəbi işçi, təsviri sənət və poeziya şöbələrinə rəhbərlik etmişdir. O, Azərbaycan
(1984) və Ümumittifaq Komsomolu mükafatları laureatı (1986) idi. Azərbaycan
SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanına (1984), Ümumittifaq və
Azərbaycan LKGİ-nin Fəxri fərmanlarına layiq görülmüşdür.
Davud Nəsib 2003-cü il martın 26-da dünyasını dəyişmişdir.
Kitabları: ―Gözüm səni axtarır‖ (1966), ―Dağlar danışsaydı‖(1969), ―Ümid
qatarı‖(1979), ―Bizdən sonra yaşayanlar‖ (1981), ―Əsrin laylası‖ (1982),
―Azərbaycan bayatısı‖ (1984), ―Dünya bir körpüdür‖ (1987), ―Karvan gedir‖
(1991) və s.
Tərcümələri: Mikloş Radnoti ―Yaralı Ağılar‖
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur- “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
270
27 Avqust - Ədəbiyyatşünas Qəzənfər Paşayevin anadan olmasının 80 illiyi,
(1937)
Qəzənfər Məhəmməd oğlu Paşayev Tovuz bölgəsinin
Düzqırıxlı kəndində doğulub. 1962-ci ildə Bakıda
Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Xarici Dillər İnstitutunun
ingilis dili fakültəsini bitirib. Üç ay kənd məktəbində
müəllim, sonra İraq Respublikasında tərcüməçi işləyib.
Müxtəlif fasilələrlə üç dəfə İraqda tərcüməçi və ali təhsil
aldığı institutda baş laborant, müəllim, dekan müavini,
kafedra müdiri işləyib. 1990-cı ildən isə M.Rəsulzadə
adına Bakı Dövlət Universitetində xarici dillər kafedrasının
dosenti və kafedra müdiri işləməyə başlayıb. Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində şöbə
müdiri (2001-2005), eyni zamanda 2003-ci ildən Nizami adına Ədəbiyyat
İnstitutunda baş elmi işçidir. Ədəbi-elmi fəaliyyətində İraqda yaşayan
azərbaycanlıların – İraq türkmanlarının ədəbi-mənəvi yaradıcılığının tədqiqi və
təbliği xüsusi yer tutur. Paşayevin elmi fəaliyyətinin zirvəsi onun ―İraq-türkman
folkloru‖ adlı monumental əsəridir. ―Kərkük bayatıları‖ (1968), ―Arzu-Qənbər
dastanı‖(1972), ―İraq kərkük atalar sözləri‖ (1978), ―İraq kərkük bayatıları‖ (1984),
―Kərkük tapmacaları‖(1984), ―Kərkük folklor antologiyası‖ (1987), ―Nəsiminin İraq
divanı‖ (1987), ―İraq Türkmən folkloru‖ (1982), və b. kitabları nəşr edilib. O,
A.Dümanın ―Qafqaz səfəri‖, ―Necə yaşayasan yüzü haqlayasan‖ və başqa əsərləri
dilimizə çevirib. Qəzənfər Paşayevə böyük uğur qazandıran ―Altı il Dəclə - Fərat
sahillərində‖ kitabı oxucular arasında əl-əl gəzib. Q.Paşayev ―Ədəbiyyat‖ qəzetinin
(1995-ci ildən), ―Vəfa‖ (2004-cü ildən), ―Folklor və etnoqrafiya‖ (2004-cü ildən),
―Xəmsə‖ (2002-ci ildən), ―Qopuz‖ (2005-ci ildən) jurnallarının, Nizami adına
Ədəbiyyat İnstitutunun ―Ədəbi-nəzəri məcmuə‖ sinin Redaksiya Heyətinin üzvüdür.
1994-cü ildən Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu nəzdində Müdafiə Şurasının
üzvüdür. 1997-2005-ci illər arası həmin şuranın həmsədri olub.
Kitabları: ―Kərkük mahnıları‖ (1973), ―Rusca-ərəbcə danışıq kitabı‖ (1974),
―İraq-Kərkük atalar sözləri‖ (1978), ―Bu İngiltərədir‖ (1981), ―Kərkük tapmacaları‖
(1984), ―Altı il Dəclə-Fərat sahillərində‖ (1985), ―Nəsiminin İraq Divanı‖ (1987),
―İraq-Türkman folkloru‖ (1992), ―Alın yazısı‖ (2004) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
Dostları ilə paylaş: |