277
Sentyabr
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
8 Sentyabr - Jurnalistlərin Beynəlxalq Həmrəyliyi Günü, (1943)
8 Sentyabr - Beynəlxalq Savadlılıq Günü, (1966)
9 Sentyabr - Ümumdünya Gözəllik Günü, (1995)
9 Sentyabr - ―Smaylik‖lərin Ad Günü, (1982)
12 Sentyabr - Respublika Uşaq Kitabxanasına ədəbiyyatşünas
Firidun bəy Köçərlinin adının verildiyi gün, (1967)
15 Sentyabr - Bilik Günü, (2004)
15 Sentyabr - Beynəlxalq Nöqtə Günü, (2003)
16 Sentyabr - Beynəlxalq Ozon Qatının Qorunması Günü, (1994)
18 Sentyabr - Milli Musiqi Günü, (1995)
19 Sentyabr - Beynəlxalq Piratlar Günü, (1995)
20 Sentyabr - Neftçilər Günü, (1994)
20 Sentyabr - Ümumdünya Düyü Günü, (2004)
20-21 sentyabr - Beynəlxalq Yarasalar Gecəsi
21 Sentyabr - Beynəlxalq Sülh Günü, (1981)
22 Sentyabr - Filləri Ümumdünya Müdafiə Günü
23 Sentyabr - Saqqız Günü, (1848)
24 Sentyabr - Beynəlxalq Lal-Kar Günü, (1951)
27 Sentyabr - Beynəlxalq Dovşanlar Günü
27 Sentyabr - Ümumdünya Turizm Günü, (1980)
29 Sentyabr - Ümumdünya Dəniz Günü, (1978)
30 Sentyabr - Beynəlxalq Tərcüməçilər Günü, (1991)
Yubilyar yazıçı və şairlər
Şair, dramaturq Ramiq Muxtarın 75 illiyi, (05.09.1942)
Şair Ağasəfanın 75 illiyi, (08.09.1942)
Yazıçı, publisist Mustafa Çəmənlinin 70 illiyi, (10.09.1947)
Yazıçı Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin 130 illiyi, (12.09.1887 - 03.01.1943)
Şair, yazıçı Məmməd Namazın 75 illiyi, (12.09.1942)
Şair, publisist Rüstəm Behrudinin 60 illiyi, (12.09.1957)
İncəsənət
Xalq artisti Əhməd Bakıxanovun 125 illiyi, (05.09.1892 - 26.03.1973)
Xarici ədəbiyyat
Rus yazıçısı A.K.Tolstoyun 200 illiyi, (05.09.1817-10.10.1875)
Rus yazıçısı B.S.Jitkovun 125 illiyi, (11.09.1882 - 19.09.1938)
Milli qəhrəmanlar zirvəsi
Seyidov Məhərrəm Mirəziz oğlunun 65 illiyi, (07.09.1952 - 19.01.1990)
Senyuşkin Sergey Aleksandroviç, (15.09. 1957 - 29.02.1992)
278
Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar
8 Sentyabr - Jurnalistlərin Beynəlxalq Həmrəyliyi Günü, (1958)
“Azərbaycan Prezidenti kimi mən mətbuat azadlığının təminatçısıyam. Hesab
edirəm ki, Azərbaycanda söz azadlığı, mətbuat azadlığı tam təmin olunubdur”.
Ümummilli lider Heydər Əliyev
Jurnalistlərin Beynəlxalq Həmrəyliyi Günü 1958-ci ilin mayından qeyd
edilir. Həmin il Buxarestdə keçirilən Beynəlxalq Jurnalistlər Təşkilatının IV
konqresində bununla bağlı qərara gəlinib. Dünya mediası üçün əlamətdar sayılan
bu gün 1943-cü ilin sentyabrın 8-də hitlerçilər tərəfindən qətlə yetirilmiş çex
jurnalisti Yulius Fuçikin xatirəsinə təsis olunub.
Bu gün Azərbaycan dövləti siyasi mövqeyindən asılı olmayaraq, bütün
Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin (KİV-in) inkişafında maraqlıdır. Bunun üçün
ölkədə KİV-ə dəstək konsepsiyası hazırlanıb və KİVDF (Kütləvi İnformasiya
Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondu) yaradılıb. KİVDF jurnalistlərin
peşəkarlığının artırılması və sosial vəziyyətlərinin yaxşılaşdırılması üçün müxtəlif
layihələr həyata keçirir. Bu qurumun layihələrində iştirak edən qəzetlərin maddi-
texniki bazası yaxşılaşıb, avadanlıqlar yeniləri ilə əvəz edilib.
İnternetdə:
www.books.google.com
279
8 Sentyabr - Beynəlxalq Savadlılıq Günü, (1966)
Beynəlxalq Savadlılıq Günü (İnternational Literasy Day) Beynəlxalq
Millətlər Təşkilatı sistemində qeyd olunan bayramlardandır. O, 1965-ci ilin
sentyabrında Tehranda keçirilmiş Təhsil nazirlərinin savadsızlığın ləğv edilməsi
üzrə ümumdünya konfransının tövsiyələri ilə YUNESKO tərəfindən 1966-cı ildə
təsis olunmuşdur. Sentyabrın 8-i bu konfransın təntənəli açılışı günüdür.
Bu günün əsas məqsədi YUNESKO-nun fəaliyyətinin əsas sahələrindən biri
olan, ayrı-ayrı şəxslərin, icmaların, birliklərin hüquq və imkanlarının
genişləndirilməsi aləti kimi savadlılığın yayılması sahəsində beynəlxalq birliyin
səylərini fəallaşdırmaqdır.
Savadlılıq bəşəriyyət üçün həqiqətən bayramıdır. Çünki bu sahədə nəhəng
uğurlar qazanılmış, Yer kürəsində savadlı insanların sayı 4 milyarda çatmışdır.
Lakin bir çox ölkələrin bu sahədəki böyük uğurlarına baxmayaraq, dünyada 860
milyon yaşlı insan hələ də savadsızdır, 100 milyon uşaq isə məktəbə getmir.
Saysız-hesabsız uşaq, gənc və böyük isə müasir dövrün tələblərinə cavab verən
səviyyədə savada malik deyillər, bu da onları savadlı hesab etməyə imkan vermir.
Bu əlamətdar günün qeyd olunmasında hökumətlər, çoxtərəfli, ikitərəfli və
qeyri-hökumət təşkilatları, özəl sektor, birliklər, cəmiyyətlər, həmçinin müəllimlər,
bu sahənin mütəxəssisləri, tələbələr iştirak edirlər.
Qeyd etmək lazımdır ki, hər il Savadlılıq Günü müəyyən mövzuya həsr
olunur. Belə ki, o, müxtəlif illərdə aşağıdakı devizlər altında keçirilmişdir:
―Qadınlar üçün savadın əhəmiyyəti‖, ―Savadlılıq şəxsi imkanları genişləndirir‖,
―Savadlılıq və sağlamlıq‖, ―Savadlılıq sabit inkişafı təmin edir‖, ―Keçmişi
oxuyaraq, gələcəyi yazırıq‖ və s.
İnternetdə:
www.books.google.com