Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı Banklara Nəzarət Departamenti

Nəzarət Departmenti   
ÇPY/TM ilə mübarizəyə dair Təlim 
Uyğunluq proqramı
 
 
- Ümumi sığorta üzrə vasitəçi (sığorta şirkəti və ya   
brokeri) onlayn təlim saytından istifadə edir (hər işçi 
üçün  ildə  100  £).  Maliyyə  təşkilatı  təlimin 
keyfiyyətli olduğuna inanaraq maliyyə cinayətlərinə 
dair  hər  işçi  üçün  məcburi  olan  ayrıca  modullar 
daxil  edib.  İşçilərdən  həmçinin  yenidənhazırlıq 
kurslarını  bitirmək  tələb  olunur.  Bütün  keçirilmiş 
təlimlərin auditi elektron şəkildə saxlanılır.     
-  Hesabat  verən  təşkilat  (fərdi  sahibkar)  müxtəlif 
maliyyə  cinayətlərinə  dair  onlayn  təlimlər 
keçirmişdir.  O,  həmçinin  təlim  verənin  müxtəlif 
mövzular barədə onlayn məlumat verdiyi təlim zəng 
konfransında  iştirak  etmişdir:  bu  həm  vaxt  həm  də 
xərc baxımından səmərəlidir. 
 
 
-  Ümumi  sığorta  üzrə  vasitəçi  (sığorta  şirkəti  və  ya 
brokeri) işçilərin biliklərinin adekvatlığını yoxlamaq 
üçün  uyğunluq  üzrə  menecer  tərəfindən  müntəzəm 
auditlərin  keçirildiyini  bildirmişdir.  Lakin,  təlim 
fayllarının  yoxlanması  zamanı  təlimlərin  məhsul  və 
müştəri 
xidmətləri 
barədə 
məlumatlarla 
məhdudlaşdığı  və  maliyyə  cinayətlərini  kifayət 
qədər əhatə etmədiyi aşkarlanmışdır. 
-  Bir  kredit  təşkilatı,  yeni  işçilər  üçün  vəzifə 
təlimatlarına  dair  izahedici  təlimlərdən  başqa,  heç 
bir müntəzəm təlimlər keçirmir və işçilərin maliyyə 
cinayətlərinə  dair  biliklərini  yoxlamaq  üçün  heç  bir 
metodologiyaya/üsula malik deyildir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
YAXŞI tərübə
 
2
 
PİS təcrübə
 

---

Nəzarət Departmenti   
ÇPY/TM ilə mübarizəyə dair Təlim 
Müştərinin Eyniləşdirilməsi Proqramı
 
 
Bütün  banklar  Müştərinin  Eyniləşdirilməsi  üzrə  yazılı 
Proqrama  (MEP)  malik  olmalıdırlar.  MEP  qaydası  ABŞ-ın 
Patriot  Aktının  326-cı  bölməsini  yerinə  yetirir  və  hər  bir 
bankdan  onun  həcmi  və  fəaliyyət  növünə  uyğun  olan  və 
müəyyən minimum tələbləri daxil edən yazılı MEP-a malik 
olmasını tələb edir. MEP müşahidə şurası tərəfindən təşdiq 
olunan  bankın  ÇPY  üzrə  uyğunluq  proqramına  daxil 
edilməlidir.  MEP-nın  bankın  törəmələri  tərəfindən  yerinə 
yetirilməsi  təhlükəsizlik,  dayanaqlılıq  və  reputasiya 
riskindən  qorunmaq  baxımından  məqsədəmüvafiqdir. 
Bankın yerli törəmələri (ayrı MEP qaydalarına riayət etməli 
funksional  baxımından  tənzimlənən  törəmələr  istisna 
olmaqla)  hesab  açdıqda  31  Federal  Qaydalar  Məcəlləsinin 
103.121.42 bölməsinə uyğun olaraq ana şirkətə şamil edilən 
MMP qaydasına riayət etməlidir. 
MEP  bankda  hər  müştərinin  həqiqi  şəxsiyyəti  barədə 
məlumatın  olduğuna  məntiqi  əminlik  yaratmaq  üçün 
nəzərdə  tutulub.  MEP  müştərilərdən  əldə  edilmiş 
eyniləşdirici  məlumatı  əks  etdirən  hesabın  açılması 
prosedurlarını  daxil  etməlidir.  O,  həmçinin  hər  bir 
müştərinin şəxsiyyətini təsdiq etmək/eyniləşdirmək (müştəri 
barədə  məlumatı  yoxlamaq)  üçün  rislərə  əsaslanan  məntiqi 
və praktiki prosedurları daxil etməlidir. Banklar öz  müştəri 
bazalarına  və  təklif  etdiyi  məhsullara  məxsus  risklərin 
qiymətləndirilməsini  həyata  keçirməli  və  risklərin 
müəyyənləşdirilməsində aşağıdakıları nəzərə almalıdır: 
1) Bankın təklif etdiyi hesab növləri. 
2) Bankın hesab açmaq üsulları. 
3) Şəxsiyyəti təsdiq edən (eyniləşdirici) məlumatın növləri. 
4) Bankın həcmi, yerləşməsi və müştəri bazası, o cümlədən 
müxtəlif  coğrafi  ərazilərdə  müştərilər  tərəfindən  istifadə 
edilən məhsul və xidmətlərin növləri. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Məqsəd. Bankın Müştərinin Eyniləşdirilməsi Proqramına (MEP) dair qanunverici və tənzimləyici tələblərə 
uyğunluğunun qiymətləndirilməsi. 
 
 
2
 

---

Nəzarət Departmenti   
ÇPY/TM ilə mübarizəyə dair Təlim 
Müştərinin Eyniləşdirilməsi Proqramı
 
 
Hesab aşağıdakıları daxil etmir: 
1)  Şəxslə  rəsmi  bank  əlaqələrinin  yaradılmadığı  məhsul  və 
xidmətlər,  məsələn  çekin  nağd  pula  çevrilməsi,  vəsaitlərin 
köçürülməsi, və ya çekin və ya pul sifarişinin satışı. 
2)  Bankın  əldə  etdiyi  hər  hansı  hesab.  Buraya  aktivlərin 
alınması,  satınalma,  birləşmə  və  ya  öhdəliklərin  qəbul 
edilməsi nəticəsində vahid və ya müxtəlif hesablar daxildir. 
3) 1974-cü ilin İşçilərin Pensiya Təminatı haqqında Qanun 
əsasında  yaradılan  işçilərin  təqayüdü/gəlirliyi  planında 
iştirak etmək üçün açılan hesablar. 
4)  MƏP  qaydası  ―müştəriyə‖  şamil  edilir.  Müştəri  yeni 
hesab  açan,  hüquqi  imkanları  məhdud  olan  digər  [fiziki] 
şəxs  üçün  yeni  hesab  açan  və  hüquqi  şəxs  olmayan  digər 
təşkilat  (məsələn,  mülki  təşkilat)  üçün  yeni  hesab  açan 
―şəxsdir‖  (fiziki  şəxs,  şirkət,  birgə  müəssisə,  trast  və  ya 
hüquqi  şəxs  olan  hər  hansı  digər  təşkilat).  Bank 
xidmətlərindən  faydalanmayan,  məsələn  kredit  müraciəti 
rədd edilmiş şəxslər müştəri hesab olunmur. 
Hesab  kredit  olduqda,  həmin  hesab  müştəri  ilə  bank 
arasında  kreditin  verilməsinə  dair  müqavilə  bağlandığı 
vaxtdan ―açılmış‖ hesab olunur. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Məqsəd. Bankın Müştərinin Eyniləşdirilməsi Proqramına (MEP) dair qanunverici və tənzimləyici tələblərə 
uyğunluğunun qiymətləndirilməsi. 
 
 
2
 

---