Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
Yüklə 10,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycan xalqı ta- rixi keçmişdə hərb ənənələrinə malik ol- maqla Cavanşirlərin, Babəklərin, Xətai kimi
- Qabil ABDULLAYEV Azərbaycan ordusu - varislik ənənəsi
- Allah rəhmət eləsin, qəbri nurla dolsun!
- Ölkəmizdə 45 mindən çox şəkərli diabet xəstəsi qlükometrlərlə təmin olunub
29 iyun 2016-cı il http://www.amu.edu.az 7
1918-ci il mayın 28-də yaradılmış AXC İstiqlal Bəyannaməsində qeyd edirdi ki, ’’Azərbaycan özünü xarici müdaxiləçilərdən qorumaq və daxili düşmən qüvvəlləri zərərsizləşdirmək üçün nizami orduya ma- lik olmalı, Silahlı Qüvvəllərini yaratmalıdır’’. Elə həmin gün Xosrov bəy Sultanov Müdafiə naziri təyin edilib. Amma həmin ilin oktyab- rın 6-dan dekabrın 26-a qədər bu vəzifəni İ.Ziyadxanov tutub. Sonrakı dövrlərdə isə artilleriya general-leytenantı Səməd bəy Mehmandarov hərbi nazir, general-leytenant Əliağa Şıxlinski nazir müavini, general-ley- tenant Süleyman Sulkeviç isə Baş Qərərgah rəisi təyin ediliblər. AXC-nin hazırlanmış ordu quruculuğu planına əsasən 1919-cu il noyabrın 1-nə qədər ordunun ən mühüm struktur bölmələri və hissələri – üç polkdan ibarət iki piyada diviziyası, artilleriya divizi- yası, teleqrafçı, atlı və pulemyotçu dəstələri, suvari diviziyası, hava dəstəsi və dəmir yol batalyonu yaradılmalı idi. 1918-ci ilin martında hərbi məktəb açıl- dı və Poruçik Cahangir bəy Zeynalov onun rəisi təyin edildi. Ölkədə vəziyyətin ağır olmasına baxmayaraq iyunun 26- da ya- radılan AXC Milli Ordusu iyunun 27-dən - iyulun 1-dək Göyçay yaxınlığında daş- nak Şaumyanın Bakı Sovetinə qarşı sı- naq döyüşündən alnıaçıq və şərəflə çıxdı. Çar Rusiyası dövründə azərbaycanlılar hərbi məktəblərə qəbul edilmir, ordu sıralarına çağ- rılmır, yalnız hərbi vergi ödəyirdilər. I Cahan Müharibəsi dövründə Qafqaz atlı diviziyası- nın tərkibinə daxil olan azərbaycanlılardan ibarət atlı polku mövcud idi. 1918-ci ilin dəhşətli mart hadisələrindən sonra Hərbi Məktəb Gəncəyə köçürüldü, Nuru Paşanın 300 nəfərlik təlimatçı qru- pu Osmanlı hərbçilərindən Arif bəy Hərbi Məktəbin rəisi təyin olundu və bundan sonra hərbi təhsil ocağı Praporşiklər Məktəbi ad- landırıldı. Məktəbin qəbul norması 100 nəfər olsa da, hərbiçi olmaq istəyənlərin sayı nor- madan çox idi və onlar yunker adlanırdılar. 1918-ci ilin oktyabrında Gəncə Hərbi Məktəbinin ilk buraxılışı oldu. Dekabrın 1-də bu məktəbin statusu dəyişdirilərək yenidən Praporşiklər Məktəbi adlandı. Sonralar bu məktəbin bazasında hərbiyyə və istehkamçı- lar məktəbi yaradılaraq Hacıkənddə fəaliyyət göstərdi. Bundan başqa, hərbi dəmiryolçular və hərbi feldşer hazırlayan məktəblər təşkil olunmaqla hərbi zavodlar da fəaliyyətə başladı. Bu məktəblər bütün Azərbaycanı əhatə etməklə orada tam təhsilli hərbi kadr- lar yetişdirilirdi. Bundan başqa dekabrın 5-dən Gəncə Dairə Məhkəməsi nəzdində hərbi məhkəmə də fəaliyyət göstərirdi. Xalq Cümhuriyyəti əsgərlərin döyüş ha- zırlığı ilə bərabər tibbi hazırlığına da xü- susi diqqət yetirirdi. 1918-ci il noyabrın 15-də ümumi qərərgahın tərkibində Hərbi Tibbi İdarə fəaliyyətə başladı. Bakı, Gəncə və Xankəndində hərbi xəstəxanalar təşkil edildi və 1919- cu il yanvarın 22-dən başlayaraq bütün hərbi hissələrin nəzdində iki aylıq sa- nitar kursları yaradıldı. Belə ki, Hərbi Feldşer Məktəbinə ilk hərbi hazırlıq keçən əsgərlər və xidmətə yararlı 30 yaşadək gənclər qəbul edilirdi. Ordu quruculuğuna mümkün qədər vəsait ayrılırdı. 1919- cu ildə müdafiə xərcləri üçün ümumi büdcənin 27,7 faizi ayrılmışdı. Dövrünün çətinliklərinə baxmayaraq türk zabitlərinin köməyi ilə sayı 40 minə çatan Mil- li Ordu yaradılsa da, 1920- ci il aprel çevrilişi azərbaycanlılara ordu quruculuğunu yüksək səviyyədə həyata keçirməyə imkan vermədi. 1991- ci ildə Azərbaycan ikinci dəfə dövlət müstəqilliyini qazandıqdan sonra mənfur qonşularımızın torpaqlarımıza olan iddialları- nın qarşısının alınması məqsədilə Milli Ordu- nun yaradılması istiqamətində müəyyən işlər görüldü. Amma Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1993-cü ildə hakimiyyətə qaydışından sonra bu sahədə irəliyə doğru ciddi addımlar atıldı. Ötən əsrin 70- ci illərində Cəmşid Naxçıvans- ki adına Hərbi Məktəbin fəaliyyətə başlaması, Ulu Öndər tərəfindən azərbaycanlı gənclərin SSRİ-nin müxtəlif hərbi məktəblərinə oxu- mağa göndərilməsi, 1993-cü ildə yaradılan Azərbaycan Ordusunun peşəkar kadrlar- la təmin edilməsində mühüm rol oynadı. Məhz Ulu Öndərin səyi nəticəsində 1994-cü ildə Azərbaycan NATO–nun “Sülh naminə tərəfdaşlıq” proqramına, 1996-cı ildən “Plan- laşdırma və anailiz prosesi” proqramına, 1997-ci ildə Azərbaycanın bütün hərbi təhsil müəssisələri NATO standartlarına keçmiş, 2004-cü ildə isə dövlətimiz NATO-nun “Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planı’’na qoşulmuşdur. Hazırda regionda güclü dövlətə və or- duya malik olan Azərbaycan Respublika- sı dünya dövlətləri içərisində özünə layiq yer tutur. Azərbaycan ordusu 98 illik ağır zəhmətin bəhrəsi olaraq arzuladığımız səviyyəyə çatmış və bu gün o, torpaqları- mızın azad edilməsi üçün Ali Baş koman- danın əmrini yerinə yetirməyə hazırdı. Bunu son aprel döyüşləri zamanı Milli Ordumuzun qəhrəman əsgər və zabitlərinin düşmənlərə verdiyi layiqli cavab da bir daha sübut etdi. Təmas xəttində təxribat törətməyə cəhd edən Ermənistan qüvvələrinə qarşı ordumu- zun uğurlu əks-hücum əməliyyatı keçirməsi nəticəsində işgal altında olan bir sıra strateji yüksəkliklər geri qaytarıldı. Bütün çıxışlarında ordumuzun qüdrətli və döyüş əzminin yüksək olduğunu xüsusi vurğulayan cənab Prezident İlham Əliyev aprel döyüşlərində böyük şücaət göstərən əsgər və zabitlərimizin mənəvi-psixoloji vəziyyətinin çox müsbət, vətənpərvərlik ru- hunun, nizam–intizamın yüksək səviyyədə olduğunu, bütün bu amillərin hərbi gücümü- zü daha da artırdığını qeyd edib. Xalqımız da buna əmindir. Ona görə də hər an xarici müdaxilələrdən bizi qoruyan, ərazi bütövlüyümüzü hər an bərpa etməyə hazır olan öz silahlı qüvvəlləri ilə fəxr edir. Xal- qımız yaxşı bilir ki, güclü ordumuzun olması ölkəmizin müstəqilliyinin və azərbaycançılıq məfkurəsi nin zəmanətlərindən biridir.
Azərbaycan ordusu - varislik ənənəsi 26 iyun - Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Günüdür! D.Mahmudova 1953-cü ildə Bakı şəhərində anadan olub. N.İ.Piroqov adına II Moskva Dövlət Tibb İnstitutunu 1976-cı ildə bitirib. 1976-1980-ci illərdə 2 saylı tibbi sanitariya hissəsində nevropatoloq, 1980-1982-ci illərdə ATU-da klinik ordinator, 1983- 1987-ci illərdə aspirant olub, 1987-ci ildə Moskva Dövlət Tibb İnstitutunda “Beynin erkən qan – damar xəstəlikləri zamanı ney- rooftalmoloji müayinələr” mövzu- su üzrə namizədlik dissertasiya- sını müdafiə edib. 1982-1990-cı illərdə 2 saylı BŞX-da nevroloq, 1990-2005-ci illərdə ATU-nun Nevrologiya və tibbi genetika kafedrasında assistent, 2005-ci ildən ömrünün sonuna kimi do- sent vəzifəsində işləyib. 2005-ci ildə “Avisenna” medalı ilə təltif olunaraq “Beynəlxalq Loğman” və 2009-cu ildə “Leybnic” medalı və “Avropanın fəxri alimi” adını alıbdır. Dosent D.Mahmudova doktorluq dissertasiyası üzərində işləyirdi. 2007-ci ildən Avropa (Hanno- ver) Təbii Elmlər Akademiyası- nın həqiqi üzvü, 1999-cu ildən İnsultla Milli Mübarizə Assossia- siyasının rəhbəri olubdur. 3 me- todik tövsiyənin, 78 məqa lənin (onlardan 9-u xaricdə), müəl- lifidir. Ölkədə və xaricdə (Türkiyə və Rusiya) keçirilmiş seminar və konfranslarda iştirak və çıxış edib. Dosent Dilarə xanım bacarıqlı və səriştəli pedaqoq kimi bütün tələbələrin, uzun illər onunla çi- yin – çiyinə işləyən həmkarlarının, gənc həkimlərin və onu tanıyanla- rın yaddaşında daimi yaşayacaq- dır.
Allah rəhmət eləsin, qəbri nurla dolsun! Nevrologiya və tibbi genetika kafedrasının əməkdaşları Mahmudova Dilarə Boran qızı B u günlərdə ATU- nun Nevrologiya və tibbi genetika kafedrasının kollektivinə ağır itki üz verib. Kafedranın dosenti Mahmudova Dilarə Boran qızı dünyasını dəyişib. u
çərçivəsində ölkəmizdə 45 min 154 şəkərli diabet xəstəsi qlükometrlərlə təmin olunub, 14 min 397 xəstə üzərində isə insulin terapiyası xidməti aparılır. AZƏRTAC xəbər ve- rir ki, bu fikirlər iyu- nun 22-də akademik M.Mirqasımov adı-
na Respublika Kli- nik
Xəstəxanasında keçirilən “dəyirmi masa”da səslə nib. Tədbirdə qeyd olu- nub ki, əgər vaxtilə diabetli uşaqlara adi şpris-qələm verilməsi problem idisə, indi onlara dərman insu- lin pompası vasitəsilə yeridilir. Bu isə körpələri gün ərzində bir neçə dəfə insulin iynəsi vurmaq- dan azad edir. Məlumat verilib ki, hazırda dün- yada 300 milyona yaxın insan şəkərli diabetdən əziyyət çəkir. Bu xəstəliyin profilaktikası və müalicəsi vaxtında aparılmasa, çox ciddi fəsadlar törədə bilər. Böyük sürətlə yayılan bu xəstəlik ciddi sosial–tibbi problemlər yaradaraq ölkələrin iqtisadiy- yatına, ailələrin maddi duru- muna təsir edir. Dünya Səhiyyə Təşkilatının proqnozlarına görə, 2030-cu ilədək diabetdən dün- yasını dəyişənlərin sayı iki dəfə arta bilər. Azərbaycanda şəkərli diabetlə mübarizə istiqamətində mühüm addımlar atıldığı və bu məsələnin qanunvericilikdə də əksini tap- dığı diqqətə çatdırılıb. Vurğula- nıb ki, “Şəkərli diabet xəstəliyinə tutulmuş şəxslərə dövlət qayğı- sı haqqında” Azərbaycan Res- publikası Qanununun tətbiq edilməsi buna bariz nümunədir. Bundan əlavə, Nazirlər Kabi- netinin 2010-cu il 26 noyabr tarixli qərarı ilə təsdiq edilmiş “2011-2015-ci illər üçün şəkərli diabet üzrə Tədbirlər Proqramı” ölkəmizdə uğurla həyata keçiri- lib.
Bununla yanaşı, Nazirlər Kabi- netinin qərarı ilə “2016-2020- ci illər üçün şəkərli diabet xəstəliyi üzrə Dövlət Proqra- mı” təsdiq edilib. Dövlət Proq- ramının əsas vəzifələri şəkərli diabet xəstələrinə göstərilən tibbi xidmətin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, şəkərli diabet xəstələrinin dərman preparat- ları, özünənəzarət vasitələri və digər ləvazimatla tam təminatının yaxşılaşdırılma- sı, endokrinoloji xidmətin kadr potensialının gücləndirilməsi, şəkərli diabet xəstəliyinin pro- filaktikasına və müalicəsinə dair əhalinin maarifləndirilməsidir. Ölkəmizdə 45 mindən çox şəkərli diabet xəstəsi qlükometrlərlə təmin olunub Yüklə 10,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|