Mövzu
Diskret təsadüfi kəmiyyətləri əsas ədədi
xarakteristikaları.
Öyrənilən diskret təsadüfi kəmiyyəti tam xarakterizə etmək üçün onun ədədi xarakteristikalarını, yəni riyazi gözləməsini, dispersiyasını və orta kvadratik meylini və s. bilmək lazım gəlir.
►Riyazi gözləmə. Diskret təsadüfi kəmiyyətin ən mühüm xarakteristikalarından biri onun gözləməsidir. Riyazi gözləmə təsadüfi kəmiyyətin mümkün qiymətlərinin ədədi ortasından fərqlidir. O, kəmiyyətin mümkün qiymətləri içərisində ən çox ehtimal olunan qiymətinə yaxın alınır və ona görə də o kəmiyyəti ədədi ortadan daha dəqiqi xarakterizə edir.
Tərif 1. X diskret təsadüfi kəmiyyətin x1, x2, ..., xn mümkün qiymətlərinin olnarın uyğun p1, p2, ..., pn ehtimallarına hasillərinin cəminə təsadüfi kəmiyyətin riyazi gözləməsi deyilir və M(X) ilə işarə olunur.
M(X) = .
Riyazi gözləmənin aşağıdakı əsas xassələri vardır.
1. Sabit kəmiyyətin riyazi gözləməsi sabitin özünə bərabərdir
M(C) = C.
2. Sabit vuruğu riyazi gözləmə işarəsi qarşısına çıxarmaq olar
M(CX) = C M(X)
3. İki asılı olmayan kəmiyyətin hasilinin riyazi gözləməsi onların riyazi gözləmələrinin cəminə bərabərdir
M(XY) = M(X) · M(Y).
4. İki təsadüfi kəmiyyətin cəminin riyazi gözləməsi bu kəmiyyətlərin riyazi gözləmələrinin cəminə bərabərdir
M(X + Y) = M(X) + M(Y).
►Dispersiya. Təcrübədə çox vaxt təsadüfi kəmiyyətin mümkün qiymətlərinin riyazi gözləmə ətrafında səpələnməsini bilmək lazım gəlir.
Tutaq ki, X - təsadüfi kəmiyyət, M(X) isə onun riyazi gözləməsidir. təsadüfi kəmiyyətlə onun riyazi gözləməsinin fərqi X – M(X) meyl adlanır.
Dostları ilə paylaş: | 
