Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazırliyi Azərbaycan Respublikiası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti.
Yüklə 7,25 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Heyvanların əhliləşdirilməsi.
- Məhsuldarlığın genetik əsasları.
11 xırdadır. Çox gobud quruluĢa malikdirlər, tezyetiĢgəndir, ancaq az bala verir. Aralıq dəniz qabanı Aralıq dənizi sahillərində yaĢayırlar. Sxem-1. İri buynuzlu qaramalın əcdadı Ailə Bovidae Yarımailə Bubolis Suncorus Bos Dəstə B.bubalis S.Caffer B.Poephaqus B.Bos B.Bibos B.Bison Yarımdəstə B.qrinniens B.primicienus B.frontalis B.bibos Bizon frontalis quarus Növ Hind Arni Kafr Altay TUR Qayal Qaur ZUBR CamıĢ Yak B.taurus Bos Bibos Sondalicus Qafqaz Qısabuynuz Monqol B.Banteq banteq cinslər B.t.Brachicephalus B.t.frontosus B.t.brachiceros B.t.primigenius B.turano monolcus B.t.indicus B.t.akeralos B.t.braxisofalus B.t.braxiseros Z E B U Tirol Simmental ġvis Tacik mal,Yaroslav Kalmık Afrika Aberdin-anqus Qırmızı Qorbat ġarole Cerzey Holi.tin,Xolmoqor Monqol malı Hindistan Hollavey Hereford ġved malı Qafqaz malı AyriĢir,Bos Ukrayna Yakut malı Ərəbistan AğbaĢ Qazax ġorthorn,Qırmızı sindi TalıĢ B.t.markroserus Ġspan,AsiyaAfrika Italiya,Port. 12 Atlar ailəsi. Buraya eĢĢəklər, zebrlər və atlar daxildir. V.Ġ.Qromava görə çarpazlaĢma qabiliyyətləri, morfoloji xüsusiyyətlərinə əsasən atlar ailəsini bircə Equz soyuna daxil edir və onları eĢĢəklər, yarımeĢĢəklər, zebrlər və əsil atlar yarımsoyuna ayrılır. Qaramalın əcdadı sxematik olaraq aĢağıdakı kimidir. Əsil öküzlər yarımsoyundan olan donqarsız və donqar qaramalın bir çox cinsləri vəhĢi tur buğalarından əmələ gəlmiĢdir.1627-ci ildə axırıncı tur inəyinin polĢada olması haqqında məlumat vardır. Heyvanların əhliləşdirilməsi. Ġnsanlar əvvələr fauna və florası zəngin olan yerlərdə yaĢayırdılar, sonralar dağlara və az əlveriĢli yerlərə köçməyə məcbur olmuĢlar. Bu yeni yerlərdə yeni əhliləĢdirmə mərkəzləri oldu. Nəticədə Asiyada əlavə olaraq it, qaramal, qoyun, keçi, maral. Ġkihörgüclü dəvə, donz, at, toyuq, tovuzquĢu, göyərçin, qaz ördək və s. Avropada it, qaramal, qoyun, donuz, at, adadovĢanı, qaz, ördək, Afrikada eĢĢək, zebr, birhörgüclü dəvə, antilop, piĢik, firəngtoyuğu, durna, dəvəquĢu və Amerika hindtoyuğu əhliləĢdirildi. Heyvanların əsas əhliləĢdirilmə mərkəzləri Asiyada Dəclə və Fərat çayları hövzəsi, Hindistan, Çin, Hind-Çin, Afrikada Nil çayının aĢağı hissələri hesab edilir. Əlavə əhliləĢdirmə ocaqları kiçik Asiya, Zaqafqaziya, Yunanıstan, Dnepr çayı hövzəsi, Orta Asiya və Ġran sayılır. ƏhliləĢdirmə zamanı heyvanlarda dəyiĢikliklər meydana çixir. ƏhliləĢdirmə təkamül nəzəriyyəsinin dərk edilməsi və əsaslandırılması üçün çox mühümdür. Bu ilk insan təkamülü üçün də əhəmiyyətli olmuĢdur. Ç.Darvin göstərir ki, təkamül irsiyyət, dəyiĢkənlik və seçmə ilə əlaqədardır. ƏhliləĢmə prosesində həm vəhĢi, həm də əhliləĢdirilmiĢ formalar çox dəyiĢir. Lakin əhliləĢmə nəticəsində heyvanlar öz vəhĢi əcdadlarından çox fərqlənir.ƏhliləĢmə nəticəsində heyvanlarda əmələ gələn dəyiĢkənlik iki qrupa bölünə bilər. 1) heyvanların məhsuldarlığının ixtisaslaĢdırılması ilə əlaqədar dəyiĢkənlik (südlük istiqamətində ixtisaslaĢmada yelinin böyüməsi, ətlik istiqamətdə isə gövdənin çox uzunlaĢması, ayaqların qısalığı və s.) 2) ĠxtisaslaĢma ilə əlaqədar olmayan dəyiĢkənlik (it, qoyun, donuz, adadovĢannlarında qulaqların uzunluğu, atlarda yalın sallaq olması, alalıq, çallıq, buynuzsuzluq ). ġəraitin dəyiĢməsi əhliləĢmədirmədə əmələ gələn dəyiĢmələrin əsas səbəbidir. ƏhliləĢmə nəticəsində müxtəlif heyvan növlərində əmələ gələn yüksək dəyiĢkənlik onların müxtəlif növlərində çoxlu əhliləĢmə əlamətlərinin əmələ gəlməsi, vəhĢi halda olarkən onlara xas olan inkiĢaf hormoniyasınin, daxili korrelyasiyanın, orqanizmlə mühüt arasındakı qarĢılıqlı əlaqənin dəyiĢməsi və bunun təsiri altında irsiyyətin pozulması baĢ verir. ƏhliləĢmə nəticəsində heyvanlarda ilkin növbədə onların davranıĢ xüsusiyyətlərində, bədənin formasında, kütləsində, rəngində, əzələ quruluĢunda, süd vəzilərində, daxili orqanların quruluĢ və funksiyalarında, baĢ, quyruq, dəriidə, tük örtüyündə, sinir sistemin nizamlı olmasında və. s. dəyiĢkənliklər çarpacaq dərəcədə hiss olunur. Məhsuldarlığın genetik əsasları. Kənd təsərrüfatı heyvanlarının damazlıq iĢində nəzərə alınan əsas genetik göstəricilər-(parametirlər) irsilik əmsalı, təkrarlanma, əlamətlərin korelyasiyası, reqresiya, prepotentlik (Törədicilərin öz əlamətlərini yüksək sabitliklə nəslinə ötürməsi) genetik oxĢarlığın və homoziqotluğun artması əmsalları, seleksiya (seçmə ) diferensialı, seleksiya səmərələliyi və s. göstəricilər hesab edilir. Yüklə 7,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
|