2007-ci ildə 41,7, 2008-cı ıldə 44,9 faiz təşkıl etmişdir;
- əlaqə yaratmaq: uyğun olaraq, 38,8, 37,9, 34,0, 38,0 faiz oU
muşdur;
- təlim və təhsil: müvayiq olaraq, 7,0, 6,8, 7,3 və 4,1 faiz təş-
kil etmişdır;
Hakimiyyət orqanları ilə əlaqə (infomıasiyanın əldə edilməsi,
sənədlərin yüklənməsi və göndəriİməsı) 2005-ci ildə 1,2, 2006-cı
ildə 4,5, 2007-ci ildə 5,2 və 2008-ci ildə isə 5,9 faizə qədər arta-
raq yüksək həddə çatm ışdır1.
16.3. İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları
(İKT) və İnformasiya və kommunikasiya texnologi-
ya məhsullarının ticarəti üzrə əsas göstəricilər
Son illər Azorbaycanda İnformasiya Kommunikasiya Tcxno-
logiyaları (TKT) sektorunda məhsul (xidmətlər) buraxıhşı, məh-
sullann ticarəti böyük iqtisadi tenıplə inkişaf etməkdədir. İndi ısə
onları səcıyyələndirən bir sıra iqtisadi statistik göstəricilorə nə-
zər yetirək:
Məsələn, 2005-ci ildə İKT sektorunda məhsul (xidmətlər) bu-
raxıhşı 479,6 mlyn. manat olmuşdur, bu göstərici 2006-cı ildə
599,1, 2007-ci ildə 763,7 və 2008-cı ildə isə 1001,6 mlyn. manat
və 2005-ci ildə müqayisədə 2008-ci ilin nəticosino nisbətən
527,0 mlyn. manat olmuşdur.
- telekommunikasiya sektorunda isə 2005-ci ildə 453,6,
2006-cı ildə 556,2, 2007-ci ildə 707,9 və 2008-ci ildə üstiinlük
təşkil edərək 920,7 mlyn. manat təşkil etmişdir.
İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyalan sektorunda yara-
dılmış əlavə dəyərin həcrni 2005-ci ildə 271,9, 2006-cı ildə
475.5, 2007-ci ildə 688,5 və 2008-ci ildə 832,8 mlyn. manat ol-
muşdur.
- telekommunikasiya sektorunda bu göstərici 2005-ci ildo
261.6, 2006-cı ildə 457,9, 2007-ci ildə 660,2, 2008-ci ildə 789,0
mlyıı. manat təşkil etmişdir.
Digər mühüm göstorıcimn İKT-i sektorunda yaradılmış əlavə də-
yərin ÜDM-də xüsusi çəkisi 2005-ci ildə 2,2 faiz, 2006-cı ildə 2,5,
2007-ci ildə 2,4 və 2008-ci ildə isə 2,2 faizə bərabər olmıışdur.
- telekommunikasiya sektoru üzrə 2005-ci ıldə 2,1 faiz,
2006-cı ildə 2,3 və 2008-ci ildəisə 2,1 faizdir.
İnformasiya Kommunikasiya Texnologıyası müəssisələri to-
rəfındən əsas kapitala yönəldilmiş investisiyalar 2005-ci ildə
152,6
mlyn. manat, 2006-cı ildə 211,8, 2007-ci ilda 163,0 və
2008-ci ildə 156,8 mlyn. manat təşkil etmişdir;
İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları mohsullannın
idxalı 2005-ci ildə 224,8 mlyn. manat, 2006-cı ildə 278,9, 2007-ci
ildə 407,lmlyn. manata çatmışdır;
~ telekommunikasiya avadanlıqları 2005-ci ildə 128,8, 2006-cı
ildə 129,8 və 2008-ci ildə isə 218,3 mlyn. manat olmuşdur.
- kompüter və kompüter avadanlıqları 2005-ci ıldə 33,2, 2006-cı
ildə 40,4, 2007-ci ildə 40,3 və 2008-ci ildə 54,9 mlyn. manat;
- elektron avadanlıqlan - 2005-ci ildə 4,7, 2006-cı ildo 10,2,
2007-ci ildə 34,5 və 2008-ci ildə 29,7 mlyn. manat;
- audio və vidio avadanhqları 2005*ci ild ə ll,6 , 2006-cı ildə
7,9, 2007-ci ildə 19,4 və 2008-ci ildə bu göstəricılor 18,1 mlyn,
manat təşkil ettnişdir.1
16,4. Rabitə xidmətləri və gəlir.
Rabitə və informasiya kommunikasiya texnologiyaları müəssi-
səsinin əsas fəaliyyətindən gələn gəlirləriıı üırıumi həcmidir.
Bu göstərıci əhaliyə, idarə, müəssisə və təşkilatlara göstənlmiş
xidmətlər nəticəsində rabitə müəssisəsinin fəaliyyət nəticəsinin
pul vəsaitinin ümumi cəmini xarakterizə edir. Milli hesabatlar sis-
teminin tələblərinə uyğun olaraq digər iqtisadi sahələr kimi, rabito
müəssisələri üzrə də “rabitə xidmətlorindən əldə olunmuş gəlır”
göstəricisi formalaşdırılarkən ümumi gəlirin həcmı mal və xidnıət-
lərin satışmdan alman vəsaitin müəssisələrin (idarənin, təşklatın
i
A zo rb a y ca n statistik g ö s ln n c ilo n . 2009,
və s.) hesablaşma hesabına daxil olmasından asılı olmayanıq onıın
yaranmasındakı vozyyətinə uyğun müəyyən edilir.
Yəni, bu göstərici hesablanarkən alınan faktiki gəlırııı məbləğı
deyil, hesabat dövründə göstərilən xidmətlərə göro lıesablamnış
məbləğ əsas götürülür.
16.5. Daxili və Beynəlxalq telefon danışıqları
Şəhərlərarası telefon damşıqlannın sayı-onların sayına abo-
neııtlərin əl ilə, yanmavtomat, pulu ödənilon və ödənılmək (xid-
məti) şərtı ilə birləşdirilməsi nəticəsində faktiki baş tııtmuş şə-
horlərarası (daxili və beynəlxalq) telefon damşıqlarının hamısı
daxil edilir. Şəhərlərarası avtomat telefon damşıqlarınm sayı say-
qacların göstəriciiərinə əsasən, sayqac olmadıqda isə nəticədə
alınmış, pul gəlirlərini orta tarif dərəcəsinə bölmoklo müoyyon
edilir.1
16.6. Telekommunikasiya xidmətləri
Azərbaycanda son illərdə telekommunikasiya xidmətləri niza-
mi templə inkişaf edir. Statistik göstəriciləri araşdırarkən məlum
olur ki, 1995-ci ildə ATS-lərin sayı 1004 - ədəd olmuşdur. Lakin
bu göstorici 2000-ci ildə 1154, 2005-ci ildə 1190, 2006-ct ildə
1241, 2007-ci ildə 1290 və 2008-ci ildə isə 2000-ci ilə niəbətəıı
artaraq 1345 ədəd təşkil etmişdir. Müqayisə üçün qeyd etsək ki,
2000-ci ıldən 2008-ci il daxil olmaqla 345 ədəd əlavo ATS təşkil
edilərək istifadəyə verilmişdir.
Burada koordinat sistemli ATS 1995-ci ildo 953 ədod olduğu
halda 2008-ci ildo bu göstərici 386 - ədədə enmişdır.
Elektron sistemli ATS-lərin sayı 1995-ci ildə 16 edəd olduğu
halda bu göstərici 2008-ci ildə 959 ədəd təşkil etmişdir. Aparılan
analitik təhlil göstərir ki, elektron sistemli ATS-lər ölkədə sürətlo
inkişaf edir.
ATS-lərin ümumi tutumu min nömrohesablanır. Bu göstərici
I
A z ə rb a y c a n stad stik g ö sto n c ılə rı. 2009.
Yüklə Dostları ilə paylaş: |