Azərbaycan respublikasi iQTİsadiyyat və SƏnaye naziRLİYİ
Yüklə 329,2 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Diaqram 1: Startapların uğur qazana bilməməsinin əsas 20 səbəbi. (Bal dərəcələri ilə)
- SPRING - Başlanğıc sahibkarlığın inkişafı proqramı.
- Erkən Mərhələ Vençur Maliyyələşdirmə proqramı.
9
dəqiq müəyyən olunmuş müddətdə öz yeniliklərini bazara çıxaracaqlarına, mənfəət əldə edəcəklərinə və borcun faizlə bərabər qaytarılacağına zəmanət vermələrini tələb edə bilməzlər. Kreditorlar ssuda kapitalı üçün səciyyəvi olan bütün maddələr üzrə öz kapitalını riskə məruz qoyur. Buna görə də bu cür riskin dərəcəsi yüksək hesab edilir. Bununla bərabər, yüksək risk müqabilində öz kapitalını dövlətin qiymətli kağızları, sənaye müəssisələri və bankların səhmləri şəklində yerləşdirməklə, birjada möhtəkirlik etməklə əldə edilə biləcək qazancdan qat-qat artıq qazanc əldə etmək imkanı yaranır. İnvestorlar riskin ən az olması üçün eyni vaxta bir neçə müəssisəyə sərmayə qoyur ki, iflasa uğramış müəssisələrin düşdüyü zərər uğur qazanmış müəssisələrin hesabına ödənilsin. Risk kapitalının tətbiq etdiyi sığortalanma üsulu layihələrin mərhələlər üzrə maliyyələşdirilməsidir. Vençur maliyyələşdirməsinin mahiyyəti kreditin borc qəbzləri almaqla verilməsindən ibarətdir. Bu halda borc səhmlərə və ya yeni şirkətin səhmlərinin alınmasına konversiya edilir (ilk dövrlərdə, bəlkə də ümumiyyətlə gəlirləri olmayan səhmlər).
Vençur maliyyələşdirmənin mənbələri: -
risk kapitalının qeyri-rəsmi bazarı; -
peşəkar vençur kapitalı. Peşəkar vençur kapitalı bazarı adətən peşəkar səviyyədə idarə edilən investisiya vəsaiti şəklində çıxış edir. 1958-ci ildə ABŞ-da müvafiq qanun qəbul edildikdən sonra kiçik müəssisələrin yaradılması və inkişafını maliyyələşdirmək üçün xüsusi kapitalı və dövlət vəsaitlərini özündə birləşdirən kiçik investisiya şirkətləri yaradılmağa başlanmışdır.
Fəaliyyət göstərən startapların daha çox uğursuzluqla üzləşdiyi sahələr barədə “CB Insights” Araşdırma Mərkəzi tərəfindən araşdırmalar aparılmışdır. Hesabat müəllifləri hesab edirlər ki, startaplar üçün ən çətin sahələr sosial, bazar (alış-veriş), reklamçılıq sahələridir. Ekspertlərin qənaətinə görə, bu sahələrdə startapların uğur qazana bilməməsinin əsas səbəblərdən biri də sözügedən bazarın doyması ilə əlaqədardır. Belə ki, bu vaxta qədər həmin sahələr üzrə çoxlu sayda uğurlu şirkətlər qurulub və hazırda dünyanın ən böyük şirkətlərinə çevriliblər. Belə
10
olduğu təqdirdə mövcud şirkətlər yanında eyni tipli layihələrin uğur qazanması sual altına düşür. 2015-ci ilin əvvəlində “CB Insights” Araşdırma Mərkəzi 100-dən çox startap arasında sorğu apararaq, nə üçün uğur əldə etməyərək iflasa uğraması səbəbini araşdırıb. Startap təsisçiləri tərəfindən verilən məlumatlar, startap həyatının reallıqlarını ortaya qoymaqla yanaşı, digər təşəbbüskarlar tərəfindən təhlil üçün məlumat mənbəyi kimi istifadə oluna bilər.
Qeyd edildiyi kimi adekvat maliyyənin olmaması startapların yaranması üçün ciddi əngəl törədir. Startap layihələrin həyata keçirilməsində Sinqapur hökumətinin və müvafiq agentliklərinin dəstəyi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Dövlət tərəfindən sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyənlər üçün əlverişli dəstək mühiti yaradılmışdır. 7 8 8 8 8 9 9 10 13 13
13 14
14 17
17 18
19 23
29 42
0 10 20 30 40 50 Təkrar buraxılışa gücün qalmaması Layihənin alınmaması Əlaqələrdən istifadə edilməməsi Qanunvericilikdə dəyişikliklərin olması Maliyyə və investorun olmaması İqtisadi cəhətdən zəif inkişaf etmiş … Yaradıcılığın və həvəsin çatışmazlığlı Təməlin düzgün qoyulmaması Komanda/investor münasibətləri Mərkəzləşdirmənin itirilməsi Məhsulun vaxtında hazır olmaması Müştərilərə qarşı diqqətsizlik Marketinqin zəif olması Zəif biznes/gəlir modeli Məhsulun rəqabətqabiliyyətli olmaması Yalnış qiymət siyasəti Rəqabətə dözməmək Düzgün komandanın seçilməməsi Maliyyə vəsaitinin çatışmazlığı Bazarda təlabatın olmaması 11
Aşağı vergi dərəcələri, güclü infrastruktur və hüquqi bazanın olması və işçi qüvvəsinin mövcudluğu startaplar üçün Sinqapurda əlverişli biznes mühiti yaradır. Startaplara maliyyə dəstəyinin göstərilməsi üçün dövlət orqanları tərəfindən aşağıdakı təşəbbüslər irəli sürülmüşdür. -
-
Pul qrantları; -
Biznes inkubator proqramı; -
Borcun maliyyələşdirilməsi proqramı; -
Vergi təşviqi proqramı. Kapitalın maliyyələşdirilməsi proqramı Kapitalın maliyyələşdirilməsi proqramı şirkətin ümumi kapitalında müvafiq paya malik olmaq şərtilə investor tərəfindən yatırılan sərmayə deməkdir. Bu tip maliyyələşmə daha çox əlavə kapital tələb edən startaplar və xüsusilə də erkən mərhələdə olan startaplar üçün idealdır. Özəl kapital axınının stimullaşdırılması məqsədilə Sinqapur hökuməti özəl mənbələrlə birgə müştərək maliyyələşdirmə sxemləri həyata keçirir. Hökumət tərəfindən kapiatın maliyyələşdirilməsi proqramına aşağıdakılar daxildir:
SPRING - Başlanğıc sahibkarlığın inkişafı proqramı. SPRING kapital investisiya proqramıdır və dövlət orqanından törəmədir. Sinqapurda yaradılan startapları müstəqil üçüncü tərəf investor ilə birlikdə ən çox 1 milyon Sinqapur dolları 2 (SD) həcmində investisiya ilə təmin edir. İnvestisiyanın birinci mərhələsi adətən 300.000 SD ilə məhdudlaşır. SPRING SEEDS Capital
və üçüncü investorla birlikdə investisiyalara uyğun olaraq nizamnamə kapitalında iştirak edir.
Erkən Mərhələ Vençur Maliyyələşdirmə proqramı. Milli Tədqiqat Fondu tərəfindən idarə olunur. Milli Tədqiqat Fondu üçtərəfli birgə maliyyə proqramının həyata keçirilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Belə ki, xüsusi seçilmiş investorlar tərəfindən Milli Tədqiqat Fonduna minimum 10 milyon SD vəsaitin köçürülməsinə və buna uyğun olaraq fond tərəfindən ilkin mərhələdə icrası nəzərdə tutulan texnoloji startaplara maksimum 10 milyon SD-ya qədər ilkin maliyyə yardım göstərilə bilər. Bəzi seçmə texnoloji startaplar 3 milyon SD-ya qədər maliyyə vəsaiti üçün birbaşa vençur maliyyələşdirmə şirkətlərinə müraciət edə bilərlər.
2 1 ABŞ dolları – 1,352 Sinqapur dolları Yüklə 329,2 Kb. Dostları ilə paylaş:
|