107
Üçüncü qrup xəstələrində R+K və AHTZ göstəriciləri ilk sutkalardan normal
hüdudları və birinci qrup xəstələrinin analoji göstəricilərini əhəmiyyətli dərəcədə
aşırdı, bu da heparinin antikoaqulyant təsirini və hiperkoaqulyasion yerdəyişmələrin
inkişafının qarşısının alınmasını göstərirdi. Bütün müşahidə periodu ərzində üçüncü
qrup xəstələrdə protrombin indeksi normal göstəricilərdən fərqlənmirdi. 3-5 sutkalar
ərzində üçüncü qrup xəstələrdə PTİ birinci qrup (p<0,05) xəstələri ilə müqayisədə
yüksək olmuşdur ki, bunu da heparinin təsiri altında qanın laxtalanma sisteminin
inhibə olunması və qanın damardaxili laxtalanması prosesində protrombin kompleksi
faktorlarının tətbiqinin qarşısının alınması ilə əlaqələndiririk.
Tədqiqatın bütün mərhələləri ərzində heparinin dərialtına yeridilməsinə
nisbətdə 250 V/kq/sut. venadaxili yeridilməsi zamanı HFMK və FPA miqdarlarının
aşağı səviyyəsini qeyd etdik. Üçüncü qrup xəstələrində birinci ilə müqayisədə üçüncü
80
85
90
95
100
105
110
115
TS
ADF
R+k
AHTV
PTİ
1 sut
3 sut
5 sut
7 sut
%
108
sutkadan başlayaraq FDM və D-dimerin miqdarı əhəmiyyətli dərəcədə aşağı
olmuşdur.
Beləliklə, əldə olunan məlumatlara görə, fraksiyalaşdırılmış heparinin dərialtı
yeridilməsinə nisbətən daimi venadaxili yeridilməsinə daha üstünlük verilir, çünki, bu
zaman kəskin destruktiv pankreatitlər zamanı aığır vəziyyətdə olan cərrahi xəstələrdə
hemostaz sistemi aktivasiyasının qarşısı yüksək dərəcədə alınır.
Son zamanlar cərrahi xəstələrdə kəskin destruktiv pankreatitlər zamanı
tromboembolik ağırlaşmaların profilaktikası üçün FOH geniş istifadəsi tendensiyası
qeyd olunur. Məlumat verilir ki, FOmH –yə görə FOH bir çox üstünlüklərə malikdir.
Fərz edilir ki, ən azı FOmH immin pozğunluqlar və iltihabi proseslər zamanı öz
təsirini qoruyaraq kəskin faza zülalları ilə birləşdiyi qədər FOH trombositlərin
aqreqasiyasını gücləndirmir. FOH-da antitrombotik effekt antikoaqulyant effektə
nisbətən üstünlük təşkil edir, bu da onun sıradan heparinlə müqayisəsi zamanı
üstünlük təşkil etməsini təmin edir. Əksər hallarda, FOH dərialtı yeridilir. FOH bir
neçə forması mövcuddur, amma hər hansı bir növünün digərinə görə üstünlük təşkil
etməsi haqda inandırıcı məlumatlar yoxdur.
FOH hemostazın əsas göstəricilərinə təsiri haqda məlumatlarımız cədvəl 5.4-də
göstərilmişdir.
Üçüncü qrup xəstələrdə 1-7 sutkalarda hemostaz göstəricilərinin dinamikası.
Cədvəl 5.4.
N Göstəricil
ər
Norma
1-ci sutka
3-cü sutka
5-ci sutka
7-ci sutka
1 1 mkl-də
trombositl
ərin sayı
275245±26
321
241976±23
217*
244760±24
719*
262071±27
844*
2709759±26
542*
109
2 ADF-
trombositl
ərin
aqreqasiay
, %
65,4±6,9
72,4±7,5*
62,3±6,6*
64,5±6,7
65,8±6,8
3 R+K,mm
37,3±3,6
36,2±4,7
35,9±4,2**
37,8±4,7*
38,1±4,3**
4 AHTV, s
34,3±3,5
34,8±3,4
33,8±3,3**
35,1±3,7
35,0±3,7
5 Fibrinoge
n, q/l
2,8±0,3
3,8±0,5*
5,7±0,6*
5,0±0,5*
4,7±0,5*
6 PTİ, %
96,8±7,4
94,5±9,0
92,8±9,2
93,4±9,1
95,0±9,7
7 HF-MK,
ekstr.
vahid
0,42±0,04
0,70±0,08*
1,02±0,12*
0,93±0,11
0,87±0,09
8 FPA,
nq/ml
1,8±0,3
3,6±0,4***
6,2±0,6*
5,3±0,6*
2,5±0,3*
9 FDM,
mkq/ml
4,7±1,8
12,5±2,4*
38,4±4,5*
40,4±5,3*
13,1±2,0*
1
0
D-
dimer,nq/
ml
233,3±64,5 781,6±125,
8*
759,3±115,
7*
652,1±111,
7
537,9±91,6
1
AT-III,% 98,3±9,7
94,5±9,7
83,5±8,8*
84,6±8,9*
96,4±9,9
110
1
1
2
QFA,%
44,9±5,2
43,9±5,1
38,5±4,1*
42,5±4,7
44,1±4,9
*-p<0,05 normal göstəricilərlə müqayisədə.
**-p<0,05 üçüncü qrup xəstələrlə müqayisədə.
Xronometrik göstəricilərin (AHTV, R+K) qiymətləndirilməsi zamanı biz
normokoaqulyasiyanı müşahidə etdik. Məlumat verilir ki, FOH öz təsir mexanizmi
səbəbindən laxtalanmanın daxili yoluna və buna müvafiq olaraq da AHTZ minimal
təsir göstərir.
FOH alan xəstələrdə HFMK və FPA ilk sutkalarda miqdarı üçüncü qrup
xəstələrinə nisbətən əhəmiyyətli dərəcədə yüksək olmuşdur. Bu dördüncü qrup
xəstələrdə hemostaz aktivasiyasının və trombinemiyanın yüksək səviyyəsini
göstərirdi. Sonralar üçüncü sutkadan başlayaraq qruplar arasında bu göstəricilərə görə
fərq müəyyən olunmamışdır.
Fibrinogenin, PTİ, FDM, D-dimerin, AT-III və QFA miqdarları da qruplar
arasında fərqlənmirdi.
Beləliklə, heparinin müxtəlif növlərini istifadə etdikdə heparinin trombositar
bəndində fərqlər görmədik. Bununla birgə dərialtı FOH alan xəstələrdə ilk sutkalarda
hemokoaqulyasiya aktivasiyasının dərəcəsi FOH venadaxili yeridlməsinə nisbətən
yüksək olmuşdu. Aşkar olunan fakt FOH venadaxili yeridilməsi zamanı daha tez
effekt alındığını göstərir. Həmçinin, qeyd etmək lazımdır ki, hemostaz sistemi
aktivasiyasının qarşısının alınması KV olan xəstələrdə POÇ meydan çıxmasının
profilaktikası üçün vacib komponentdir.
FOH venadaxili yeridilməsinin FOH dərialtı təyininə nisbətdə üstünlük təşkil
etməsinin əlavə təsdiqi olaraq aşağı ətrafların trombozunun müalicəsi zamanı əldə
olunmuş məlumatları göstərmək olar. Müəyyən edilmişdir ki, FOH venadaxili
Dostları ilə paylaş: |