Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti “magistratura məRKƏZİ”
Dioqram 3. Dövlət orqanları üzrə statistika
Yüklə 297,2 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- NKA-nın texniki pasportu;
- Diaqram4. İnterval üzrə paylanma prosesi
- Diaqram 5. Kapitala yönəlmiş vəsaitlər
- Diaqram 6. İllər üzrə dövlət borcu 3.2.Bank hesablaşma və başqa hesablarda olan pul vəsaitlərinin uçotunun təkmilləşdirilməsi
- Diaqram 7. Müraciətlərə keçirilən baxışın faiz ilə göstəricisi
- Diaqram 8. Dövlət məsrəfləri
- Diaqram 9. İllər üzrə qeyd olunandinamik göstərici
- Sxem 1. Səhmdarlar şurasının rolu
- Cədvəl 31. Nağd vəsaitlərin göstəricisi
- Cədvəl 32. Müəssisə investisiyaları
- Diaqram 11. Rezident və qeyri –rezidentin göstəricisi
- Diaqram 12. Hesablaşmaların göstəricisi
- NƏTICƏ VƏ TƏKLIFLƏR
- ƏDƏBIYYAT SIYAHISI Azərbaycan dili
Dioqram 3. Dövlət orqanları üzrə statistika 
Vergi ödəyicisi NKA-nın qeydiyyata əldə olunması üçün ərazi vergi orqanına ərizə ilə birlikdə aşağıdakı sənədlərinə də təqdim etməlidir:
Bu sənədlərlə birlikdə vergi ödəyicisi «NKA-ya texniki xidmət kitabı»nı və «NKA-nın işləmədiyi dövrdə aparılmış əməliyyatların uçotu kitabı»nı təqdim edir. Gün ərzində baş verən hər hansı bir satış kassanın yaddaşına daxil edilərək ayrıca çek təqdim olunur. İş gününün sonunda nəzarət kassa aparatından gündəlik satışın tamamilə məbləği» (3-hesabatı) haqqında məlumat çıxarılır. Çekdə yazılmış məbləğ kassa mədaxil orderi köməyi ilə mədaxil olunur. Çıxarılmış hesabatın əsasındaki nömrələrin ardıcıllığına diqqət yetirmək lazımdır. Diaqram4. İnterval üzrə paylanma prosesi 
Diaqram 5. Kapitala yönəlmiş vəsaitlər Kassada olan vəsaitlərin mövcudluğu və fəaliyyətinə baş mühasibin nəzarəti altında kassir məsuliyyət daşıyır. Kassir ştatı olmayan kiçik müəssisələrdə eyni vəzifə müəssisə rəhbərinin sərəncamı ilə başqa işçiyə həvalə olunur. Kassa haqqında təlimata uyğun edilərəkmüəssisənin bank köməyi ilən aldığı nağd pulun məbləğinə heç bir məhdudiyyət qoyulmamaqla alındığı gün də daxil sayılmaqla 3 iş günü müddətində banka təhvil verilməlidir.Mərkəzi Bankın göstərişinə adətən müəssisələr üçün kassa limitinin məbləği aylıq əmək haqqı fondunun dən artıq ola bilməz. Hüquqi , həmçinin də Fiziki şəxslər pulu verənə « Mədaxil çeki» və ya «Kassa mədaxil http://www.taxes.gov.az/modul.php?name=faq&lang=_eng&page=289 çekinin» kötüyü təqdim olunur.Mədaxil qəbzi forması (1 No-li MQ) iki hissədən «Mədaxil qəbzindən» və «Mədaxil qəbzinin kötüyündən» ibarətdir.«Kassa mədaxil orderi (KO – 1 No-li forma) da iki hissədən ibarətdir: kassa mədaxil orderi və kassa mədaxil orderinin qəbzi. 
Diaqram 6. İllər üzrə dövlət borcu 3.2.Bank hesablaşma və başqa hesablarda olan pul vəsaitlərinin uçotunun təkmilləşdirilməsi Hesablaşmalarda iştirak edən müəssisələr həm eyni, həm də müxtəlif şəhərlərdə yerləşə bilər. Bu baxımdan hesablaşmaların iki növü mövcuddur: Eyni şəhərdaxili hesablaşmalar; Başqa şəhərlərlə hesablaşmalar. Akkreditivin açılması haqqındakı ərazidə aşağıdakılar göstərilir:Akkreditivin müddəti; Mal göndərən təşkilatın adı; Göndəriləcək malların və ya ediləcək xidmətin tamamilə adı; Akkreditivin tamamilə məbləği.Bu şəraitlərdən hər hansı birisi qeyd edilməsə, onda akkreditiv açılmasına icazə verilmir 
Diaqram 7. Müraciətlərə keçirilən baxışın faiz ilə göstəricisi . Standartda ehtimal olunur ki, fərdi aktivə və ya gəlir yaradan vahidə məxsus edilən pul vəsaitlərinin axınları hər hansı edilə, onların ölçüsü və vaxt qrafiki qiymətləndirilə bilər. Bu məlumat, adətən, planlaşdırma və büdcənin təşkili prosesinin əlavə məhsulu hesab edilir. Bununla bu cür, zəruri hallarda fərdi aktivə və ya gəlir yaradan vahidə məxsus pul vəsaitlərinin fəaliyyətinin hər hansıləşdirilməsi üçün ayrıca əməliyyat tələb oluna bilər. Qəribə səslənə bilər, lakin, “time value of money” (pulun zaman dəyəri) adlandırılan bu fenomen olmamış olsaydı, hal hazırda gözümüzün qarşısında baş verən əksər maliyyə vacib əməliyyatlar ya heç baş verməyəcək, ya da mahiyyəti etibarilə əhəmiyyətli dəyişikliklərlə qarşımıza çıxacaqdı. Bu qanun, bazar iqtisadiyyatı adlandırılan kapitalist sistemin ən vacib komponentinin təməlidir, ona həyat vermiş, onun indiki halıyla tamamilə ölkələri caynağına almış fərziyyəsidir. Bəli, fərziyyədir. Hökmən yalan və ya doğru deyildir. Sadəcə bir fərziyyədir. Hər hansı niyyətlərə xidmət edən, hər hansı maliyyə resurslarını ən asan və ən az zamanda ələ keçirməyə xidmət edən sağlam təməlləri olan bir fərziyyədir.Bu isə, “pulun indiki dəyəri” və “pulun gələcəkdəki dəyəri” mövhumlarını ortaya çıxarır. Yalın halları ilə bu günün pulunu sabahın pulu ilə müqayisə etmək doğru deyildir, bu iki məbləğin eyni zaman dilimindəki dəyərlərinin müqayisə edilməsi zəruridir. Və əsas bu səbəblə gələcəkdəki pul axınlarının bu günki dəyərlərinin hər hansı edilməsi həyati önəmdədir. Bunu edərkən, daha da əvvəl də qeyd etdiyimiz kimi, hər hansı fərziyyələrdən istifadə edilir və bu fərziyyələrin seçilmə dəqiqliyi nə qədər yüksək olsa, alınacaq qərar o dərəcə sağlam olar. 
Diaqram 8. Dövlət məsrəfləri Hesablaşmalarda iştirak edən müəssisələr həm eyni, həm də müxtəlif şəhərlərdə yerləşə bilər. Bu baxımdan hesablaşmaların iki növü mövcuddur: Eyni hesablaşma formasında adətən hesablaşmada iştirak edən müəssisələrin hər ikisi eyni şəhərdə yerləşməli və onlara xidmət edən bank şöbəsi də eyni şəhərdə yerləşməlidir. Bu cür hesablaşma planlı hesablaşma forması sayılmaqla, arası kəsilməzdir. Başqa (maliyyə orqanları, büdcə idarələri, sığorta, rabitə, işıq, buxar və sair) xidmətlərə əsasən də bir-biri ilə hesablaşma əlaqələrində olurlar. Aparılan hesablaşmalar planlı surətdə həyata keçirilir. 
Diaqram 9. İllər üzrə qeyd olunandinamik göstərici Kassada işləmək , lazımı sənədlərinə düzgün duzəliş etmək , qorumaq, saxlamaq üçün vəzifəli və məsuliyyətli bir şəxs təyin olunmalıdır. Kassaya təyin olunan şəsxi müəssiə rəhbəri işi ilə tanış etməli , büsbütüntabnışlıqdan sonra taç bir surətdə müdiriyyətin əmtri ilə işə başlamalıdır. Daha da sonra onun büsbütünbu məsuliyyəti öz üzərinə götürçəsi ilə əlaqədar olaraq müqavilə imzalanmalıdır. Kassir bilməlidir ki ona verilən səsnədlərdən tutmuş butun məlumatlar büsbütünməxfi surətdə saxlanmalıdır, tamamilə qiymətlilər toxunulmazdır , bunlara laqeyd yanaşmaq olmaz əks halda buna əsasən o məsuliyyət daşıyır. Kassaya pul çek vasitəsiylə bundan başqa da başqa yollarla daxil olur. Bu çek vasitəsiylə müəssisəyə ərizəə bank vasitəsiylə verilir. Alınan çek kitabçası əsaslı olaraq mühasib tərəfindən yoxlanılır. Pul almaq üçün eyni çekin bir səhifəsi doldurulur. Və müəssisə əhbəri tərəfindən imzalanır və möhürlənir. Bu çekin üzərinde hç bir qaralmçaya və düzəlişə icazə verilmir. Təsərrüfat subyektlərinin mühasibat uçotunda açılmış akkreditivlərin məbləğləri “Tələblərə uyğun olan başqabank hesabların” sintetik hesabın “Akkreditivlər” adlı subhesabında əks etdirilir. Bu alanın satış haqda razılığa gəlməsidir. Eyni razılıq hər iki tərəfdən müvafiq imzalar köməyi ilə təsdiq edilmiş müqavilənamələrlə bildirilir. onra ödəniş üçün mal göndərən tərəfindən təqdim edilmiş sənədlər alıcı yerləşən məntəqədəki bölməsinə təqdim edilir və ödəniş eyni bank bölməsi tərəfindən həyata keçirilir. Mal göndərən hesablaşmaya təqdim edilən ödəniş tələbnaməsində başqa zəruri məlumatlarla yanaşı müvafiq sənədlərinənin nömrəsi və tarixi göstərilir. Bu ona şərait verir ki, yolda olan hesablaşma sənədlərinə üçün bank köməyi ilən ssuda alınsın. Bağlanmış müqavilənamələr, onların səbəblərinə əməl olunmasına nəzarəti bilavasitə eyni şöbələr yerinə yetirir. Ancaq müqavilənamə və hesablaşma qaydalarına uçot köməyi ilə də hökmən nəzarət lazımdır.Müəssisələr arasında həyata keçirilən hesablaşma formaları birinci növbədə onların arasında bağlanmış müqavilənamə səbəblərinə adətən hər hansıləşir. Başqa tərəfdən isə onu bank hər hansıləşdirir. Ona əsasən ki, tamamilə nağdsız hesablaşmalar bank tərəfindən hər hansıləşdirilərək həyata keçirilir 
Sxem 1. Səhmdarlar şurasının rolu . Hər hansı hesablaşma formasının tətbiq edilməsi həm məhsulun xarakterindən, təhvil-qəbul yerindən, qaydasından, həm də bir neçə səbəblərdən tabeli olaraq müqavilələrdə hər hansıləşdirilir. 
Cədvəl 31. Nağd vəsaitlərin göstəricisi Sonradan aksept qaydasında isə tədiyyə tələbnaməsinin daxil olduğu günün növbəti günündən gec olmayaraq ödəmə həyata keçirilir. Bizim yuxarıda çəkdiyimiz misala əsasən sonradan aksept qaydası bank tədiyyə tələbnaməsində qeyd olunanməbləği dekabrın 8-də bundan başqa da 9-da müəssisənin hesabından silərək satıcı təşkilatın hesabına keçirir.Qabaqcadan akseptdən istifadə edilməsi, pul dövriyyəsinin sürətlənməsinə və onun təsərrüfat dövriyyəsinə yaxınlaşmasına səbəb olur. Halbuki, akseptin müddəti pul dövriyyəsinin uzunluğuna heç bir təsir göstərmir. Cədvəl 32. Müəssisə investisiyaları 
3.3. Pul vəsaitlərinin fəaliyyəti haqqında 5 No-li milli və 7 No-li beynəlxalq standartların oxşar və fərqli cəhətlərinin tədqiqi Pul siyasətini həyata keçirən orqan Mərkəzi Bank hesab edilir, Bunlarada həqiqi alətləri qeyd etməliyəm ki, həqiqi alətlər də dedikdə uçot, məcburi ehtiyac, açıq bazarda həyata keçirilən əməliyyatlar nəzərdə tutulur. Tipik inzibati alətlərə isə- standart, lisenziya , rentabellik, ticarət əlavəsi, valyutanın məhdudluğu , ixracatçının satış pulu və s. məxsusdir. 
Cədvəl 33. Aktivlər Tənzimləmə metodunda oyun qaydaları da var ki , bu oyun qaydaları iqtisadi oyun adlanır. Tənzimləmə metodları hüquqi və inzibati metodlar olaraq iki hissədən ibarətdir. Arada qeyri iqtisadi metodu yaddan çıxarmaq olmaz. Bu metodlarda mənəvi inandırmadan istifadə edilməkdədir. Bu yöntəm dövlətə onun gücünə əsaslılanır ki , bunu da həqiqilə qeyd etməkliyik. Bunlarada əsaslı məqsəd kənardan gələn və xarici məhsulları daha da az bir halda almaq, yerli ancaq ölkədə istehsal olunan malları istifadə etməkdən ibarətdir.Pul siyasətində MərkəziBankın rolu danılmazdır. Mərkəzi Bankın qaydalarına məxsusdir:rəsmi ehtiyat tələblərinin tənzimlənməsi; açıq bazarda əməliyyatlar; faizin uçot dərəcəsi ilə manipulyasiya edilməsi (diskont siyasəti). Ölkədə bu və ya başqa dövrdə yaranan iqtisadi vəziyyətdən tabeli olaraq Mərkəzi Bank ucuz və ya bahalı pullar siyasəti aparır.Ucuz pul siyasəti bir qayda olaraq iqtisadi tənəzzül və yüksək işsizlik səviyyəsi vəziyyəti üçün səciyyəvidir. Onun məqsədi məşğulluğu artırmaq üçün kreditləri daha da ucuz və asan əldə etməkdir.Bunun üçün bir neçə tədbirlər görülməlidir. Birinci faizin dərəcəsi çox azalmalıdır, ikinci isə açıq bazarda kommersiyanın ehtiyat parcasıni artırmaqdan ibarətdir . Üçüncüsü, Mərkəzi Bank norma olaraq ehtiyat normasini hədsiz dərəcədə azaldır. pul çağırışi multiplikatorununda artım halı baş verir. 
Diaqram 11. Rezident və qeyri –rezidentin göstəricisi Müəssisə eyni qiymətlərə tamamilə inflyasiya ilə əlaqədar gələcək qiymət artımları və gələcək həqiqi qiymət artımları və ya azalmalarının hər ikisinin təsirinə uyğun düzəliş edir. Buna baxmayaraq, əgər aktivin davamlı istifadəsindən yaranacaq gələcək pul vəsaitlərinin fəaliyyətinin qiymətləndirmələri və diskont dərəcəsi tamamilə inflyasiyanın təsirini özündə əks etdirmirsə, müəssisə eyni təsiri təmiz pul vəsaitlərinin fəaliyyətinin qiymətləndirməsinə də daxil etməli deyil Standartda ehtimal olunur ki, fərdi gəlirə edilən pul vəsaitlərinin axınları hər hansı edilə, onların ölçüsü və vaxt qrafiki qiymətləndirilə bilər. Bu məlumat, adətən, planlaşdırma və büdcənin təşkili prosesinin əlavə məhsulu hesab edilir. Bununla bu cür, zəruri hallarda fərdi aktivə və ya gəlir yaradan vahidə məxsus pul vəsaitlərinin fəaliyyətinin hər hansıləşdirilməsi üçün ayrıca əməliyyat tələb oluna bilər. Qəribə səslənə bilər, lakin, “time value of money” (pulun zaman dəyəri) adlandırılan bu fenomen olmamış olsaydı, hal hazırda gözümüzün qarşısında baş verən əksər maliyyə vacib əməliyyatlar ya heç baş verməyəcək, ya da mahiyyəti etibarilə əhəmiyyətli dəyişikliklərlə qarşımıza çıxacaqdı. Bu qanun, bazar iqtisadiyyatı adlandırılan kapitalist sistemin ən vacib komponentinin təməlidir, ona həyat vermiş, onun indiki halıyla tamamilə ölkələri caynağına almış fərziyyəsidir. Bəli, fərziyyədir. Hökmən yalan və ya doğru deyildir. Sadəcə bir fərziyyədir. Hər hansı niyyətlərə xidmət edən, hər hansı maliyyə resurslarını ən asan və ən az zamanda ələ keçirməyə xidmət edən sağlam təməlləri olan bir fərziyyədir.Bu isə, “pulun indiki dəyəri” və “pulun gələcəkdəki dəyəri” mövhumlarını ortaya çıxarır. Yalın halları ilə bu günün pulunu sabahın pulu ilə müqayisə etmək doğru deyildir, bu iki məbləğin eyni zaman dilimindəki dəyərlərinin müqayisə edilməsi zəruridir. Və əsas bu səbəblə gələcəkdəki pul axınlarının bu günki dəyərlərinin hər hansı edilməsi həyati önəmdədir. Bunu edərkən, daha da əvvəl də qeyd etdiyimiz kimi, hər hansı fərziyyələrdən istifadə edilir və bu fərziyyələrin seçilmə dəqiqliyi nə qədər yüksək olsa, alınacaq qərar o dərəcə sağlam olar. Hesablaşmalarda iştirak edən müəssisələr həm eyni, həm də müxtəlif şəhərlərdə yerləşə bilər. Bu baxımdan hesablaşmaların iki növü mövcuddur: Eyni hesablaşma formasında adətən hesablaşmada iştirak edən müəssisələrin hər ikisi eyni şəhərdə yerləşməli və onlara xidmət edən bank şöbəsi də eyni şəhərdə yerləşməlidir. Bu cür hesablaşma planlı hesablaşma forması sayılmaqla, arası kəsilməzdir. Başqa şəhərlərlə hesablaşmada isə iştirak edən tərəflər edən tərəflər müxtəlif ərazidə, şəhərdə və yaxud respublikada yerləşmiş olur. Onlara xidmət edən bank şöbələri də müxtəlif şəhərlərdə yerləşmiş olurlar.Bunlardan başqa (mal-material əlaqələrindən başqa) müəssisələr şəxslə, dövlətdə və başqa (maliyyə orqanları, büdcə idarələri, sığorta, rabitə, işıq, buxar və sair) xidmətlərə əsasən də bir-biri ilə hesablaşma əlaqələrində olurlar. Aparılan hesablaşmalar planlı surətdə həyata keçirilir. Onlar baş verdikdə tamamilə hallarda həm müəssisələrin və həm də dövlətin mənafeyi nəzərə alınır. 
Diaqram 12. Hesablaşmaların göstəricisi Həyata keçirilən hesablaşmalar ödəmənin gecikdirilməsi ehtimalını aradan qaldırır və ödəmələrin öz vaxtında aparılmasını həyata keçirir.Akkreditivlər sənaye müəssisələri tərəfindən həm özünün hesablaşma hesabındakı vəsaitlər hesabına, həm də bank kreditləri hesabına 25 və yaxud 40 günə qədər müddətə qoyulur. Hər bir akkreditiv ancaq bir mal göndərən üçün nəzərdə tutulur. Lazımı hallarda bank müəssisəsinə akkreditivin müddətini 45 günə qədər uzatmaq hüququ verilmişdir. Akkreditivin açılması üçün müəssisə bankın yerli şöbəsinə 5 nüsxədən ibarət ərizə təqdim edir. Akkreditivin açılması haqqındakı ərazidə aşağıdakılar göstərilir: Akkreditivin müddəti; Mal göndərən təşkilatın adı; Göndəriləcək malların və ya ediləcək xidmətin tamamilə adı; Akkreditivin tamamilə məbləği. NƏTICƏ VƏ TƏKLIFLƏR Məlum oldugu kimi,, mühasibat (maliyyə) uçotu faydalananlar (meneceri, investoru, kreditorı, istehlakçıları, hökumət orqanları və s.) maliyyə hesabatlarından vacib olan məlumatlar toplayir və bu məlumatlara adətən qaydalar qəbul edilirdilər. Mühasibat uçotu sistemi və hesabat formalarının qəbul edilmiş tamamilə prinsiplərə və standartlar yığımına istinad etməsi faydalananların uyğun, etibarlı, müqayisə edilən informasiyalar əsaslıında düzgün qərar qəbul etməklərinə şərait yaradır. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində maliyyə hesabatı qarşısında aşağıdakı kimi mühüm vəzifələr qoyulmuşdur: 1. Hesabat bir neçə tələblərə verməli və ona uyğun halda qurulmalıdır; 2. Hesabatın göstəriciləri etibarlı, ardıcıl, düzgün və müqayisə edilən olmalıdır; 3. Hesabat sadə, anlaşılan olmalı və qeyd edilmiş vaxtda duzəliş olunmalı, lazimi yerlərə təqdim olunmalıdır. Tamamilə bunlar, buna əsasən bazar münasibətlərinin inkişafı və iqtisadiyyatın qloballaşması mühasibat (maliyyə) uçotu və hesabatının da beynəlxalq səviyyədə unifikasiyasını zəruri etmişdir. Halbuki, iqtisadiyyatın bir çox bölmələrində inteqrasiyanın funksiyasının artımı bir çox ölkələrdə tətbiq http://naxcivanxeberleri.com/xeber/iqtisadiyyat/1078-naxchivan-muxtar-respublikasinin-maliyye-naziri-telebelerle-gorushdu.html edilən uçot və hesabat işlərinin harmonizasiyasını və hamı tərəfindən başa düşülməsini tələb edir. http://naxcivanxeberleri.com/xeber/iqtisadiyyat/1078-naxchivan-muxtar-respublikasinin-maliyye-naziri-telebelerle-gorushdu.htmlBu harmonizasiyaya müvəfəqiyyətlə nail olmaq isə mühasibat (maliyyə) uçotunun beynəlxalq səviyyədə qəbul edilmiş konseptual sübutlarına riayət etməklə mümkündür. planlaşdırma üçün bir neçə hesabatlar duzəliş olunmalıdır. Bunlarada daxili istifadəşilərin də rolu əhəmiyyətlidür. Daxili istifadəçilər üçün bir neçə mühasibatlığa məxsus olan informasiyalar duzəliş olunmalıdır. Bu informasiyalarda ancaq müəssisələr haqqında yox, bilavasitə istehsal haqqında da məlumat olmalıdır. Pul siyasətini həyata keçirən orqan Mərkəzi Bank hesab edilir, Bunlarada həqiqi alətləri qeyd etməliyəm ki, həqiqi alətlər də dedikdə uçot, məcburi ehtiyac, açıq bazarda həyata keçirilən əməliyyatlar nəzərdə tutulur. Tipik inzibati alətlərə isə- standart, lisenziya , rentabellik, ticarət əlavəsi, valyutanın məhdudluğu, ixracatçının satış pulu və s. məxsusdir. Tənzimləmə metodunda oyun qaydaları da var ki , bu oyun qaydaları iqtisadi oyun adlanır. Tənzimləmə metodları hüquqi və inzibati metodlar olaraq iki hissədən ibarətdir. Arada qeyri iqtisadi metodu yaddan çıxarmaq olmaz. Bu metodlarda mənəvi inandırmadan istifadə edilməkdədir. Bu yöntəm dövlətə onun gücünə əsaslılanır ki , bunu da həqiqilə qeyd etməkliyik. Bunlarada əsaslı məqsəd kənardan gələn və xarici məhsulları daha da az bir halda almaq, yerli ancaq ölkədə istehsal olunan malları istifadə etməkdən ibarətdir.Pul siyasətində MərkəziBankın rolu danılmazdır. Mərkəzi Bankın qaydalarına məxsusdir:-rəsmi ehtiyat tələblərinin tənzimlənməsi; açıq bazarda əməliyyatlar; faizin uçot dərəcəsi ilə manipulyasiya edilməsi (diskont siyasəti). Ölkədə bu və ya başqa dövrdə yaranan iqtisadi vəziyyətdən tabeli olaraq Mərkəzi Bank ucuz və ya bahalı pullar siyasəti aparır. Ucuz pul siyasəti bir qayda olaraq iqtisadi tənəzzül və yüksək işsizlik səviyyəsi vəziyyəti üçün səciyyəvidir. Onun məqsədi məşğulluğu artırmaq üçün kreditləri daha da ucuz və asan əldə etməkdir.Bunun üçün bir neçə tədbirlər görülməlidir. Birinci faizin dərəcəsi çox azalmalıdır, ikinci isə açıq bazarda kommersiyanın ehtiyat parcasıni artırmaqdan ibarətdir . Üçüncüsü, Mərkəzi Bank norma olaraq ehtiyat normasini hədsiz dərəcədə azaldır. pul çağırışi multiplikatorununda artım halı baş verir. Müəssisə eyni qiymətlərə inflyasiya vəziyyəti ilə əlaqədar olaraq qiymətlərin artımı və gələcək qiymətlərin artımı və ya azlığı ilə bağlı olaraq hər ikisinə http://www.maliyye.gov.az/sites/default/files/36%20%E2%84%96-li%20M%C3%BChasibat%20U%C3%A7otunun%20Beyn%C9%99lxalq%20Standart%C4%B1%20%E2%80%9CAktivl%C9%99rin%20Qiym%C9%99td%C9%99n%20d%C3%BC%C5%9Fm%C9%99si%E2%80%9D.docdüzəliş edir. Bunu nəzərə almayaraq aktivdən davamlı bir şəkildıə istifadə olunarsa yaranacaq gələcək pul vəsaitlərinin fəaliyyətinin əsaslıını və diskont dərəcəsinin tamamilə yekununu http://www.maliyye.gov.az/sites/default/files/36%20%E2%84%96-li%20M%C3%BChasibat%20U%C3%A7otunun%20Beyn%C9%99lxalq%20Standart%C4%B1%20%E2%80%9CAktivl%C9%99rin%20Qiym%C9%99td%C9%99n%20d%C3%BC%C5%9Fm%C9%99si%E2%80%9D.docözündə əks etdirmirsə, müəssisə eyni təsiri təmiz pul vəsaitlərinin fəaliyyətinin qiymətləndirməsinə də daxil etməli deyil.İdarələrin idarə olunması və uçotla arasında olan əlaqə kimi idarənin uçotunu həqiqilə vurğulamaq lazımdır.Bu uçotu idarəetmə funksiyasının lazımı funksiyaları yerinə yetirməsi üçün vacib olan informasiyanın emalı sistemi özündə göstərir. ƏDƏBIYYAT SIYAHISI Azərbaycan dili 1. Kərimov A. Mühasibat uçotu, http://www.muhasib-az.narod.ru/referatlar/muhasibat/kurs/kurs_muh_004.doc2.R. Fətullayev “Beynəlxalq mühasibatlığa giriş”, Bakı-2015 http://www.muhasib-az.narod.ru/referatlar/muhasibat/kurs/kurs_muh_004.doc 3. Q. Ə. Abbasov “Mühasibat uçotunun nəzəriyyəsi”, Bakı-2015 4. S. M. Səbzəliyev, Y. Mustafayev, N. Musayeva “Mühasibat uçotu”, Bakı- 2014 5. V. A. Terexova “Maliyyə uçotu”, Bakı-2008 6. S. M. Səbzəliyev, S. Ə. İbrahimova, Ə. İ. Daşdəmirov “Mühasibat uçotunun nəzəriyyəsi” fənni üzrə test və tapşırıqların məcmuəsi, dərs vəsaiti, 2002-ci il 7. A. Kərimov “Mühasibat ucotu, vergilər”, Bakı-2014 8. Q. Ə. Abbasov “Sıfırdan başlanan mühasibat ucotu” Bakı-2013 9. S. M. Səbzəliyev “Maliyyə hesabatının beynəlxalq standartları”, Bakı-2003 10. Q. R. Rzayev “Mühasibat uçotunun beynəlxalq standartları və maliyyə hesabatı”, Bakı-2004 11. Ə. A. Sadıqov “Mühasibat (maliyyə) uçotu” I hissə, Bakı-2002 13. Ə. A. Sadıqov “Mühasibat (maliyyə) uçotu” II hissə, Bakı-2002 14. “Mühasibatlıq haqqında normativ sənədlər toplusu” Bakı-2000 15. “Azərbaycan” qəzeti, 2006, 9 dekabr 16. “Azərbaycan müəllimi” qəzeti, 2009, 25 dekabr 17. “Azadlıq” qəzet. 2010-5 fevral. Səh 2 18. Məmmədov.F. “Pul və banklar, kredit” 2008. Bakı 19.Abbasov M. “Qiymətli kağızlar” Bakı -2001 20.Bəşirov A. “Bank işi” –Bakı 2003 Rus dilində 21.Бухгалтерский учет ( под. ред. И.Е. Тишкова) Минск-1999
26. Ибрагимов З.Г. Генезис денежно кредитной системы Азербайджана. Баку, 1996. 27.Белоглазова Г.Н. Деньги, кредит, банки. Москва, 2007. 28.Свиридов О.Ю. Деньги, кредит, банки. МоскваРостов-на Дону, 2005. 29. Банковское дело. /под. ред. Г.Н.Белоглазовой: Учебник.- М.: Юрайт-издат, 2004
29. http://www.maliyye.gov.az 30. http://www.mühasib.az 31. http://www.president.az 32. www.taxes.gov.az 33. www.maliyye.gov.az Yüklə 297,2 Kb. Dostları ilə paylaş:
|