Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ sumqayit döVLƏt universitetiNİn nəZDİNDƏ sumqayit döVLƏt texniKİ kolleci

 

 

---

 

 

ƏMTQ-nin prinsipləri 

 

ƏMTQ-nin prinsipləri aşağıdakılardır: 

1.  Vaciblik 

2.  Elmi 

əsaslılıq 

3.  Obyektivlik 

4.  Qanunilik 

5. 

Müstəqillik 

6.  Qeyri-t

əşkilati olması 

7. 

Geniş istiqamətdə iştirakı 

ƏMTQ və ekoloji ekspertizanın məqsədi ümumi halda qanunlarla üst-üstə düşür, yəni 

t

əsərrüfat  və  digər  fəaliyyətlərin  realizasiyasında  onunla  digər  fəsadların  qarşısını 

almaqdan ibar

ətdir. 

Ekoloji ekspertizanın növləri və tipləri.

 

Ekoloji ekspertizanın 2 növü var: dovlət və 

ictimai.  B

əzən  fəaliyyətdə  olan  obyekt  və  ya  ərazilərin  kommersiya  və  ekoloji  nəzarəti 

monitorinq çərçivəsində aparılır və kifayət qədər normativ hüquqi təyinatı olmur. 

Tipl

əri isə obyekt, subyekt və aparılan ekspertizanın mərhələlərinə görə klassifikasiya 

olunur. Spesifik tipl

əri məlumdur. Məs: Özəlləşmə zamanı sığorta, investisiya fəaliyyəti və 

s. Ekoloji obyektl

ərə görə tipləri 3 əsas obyekt qrupa bölürlər: 

1.  Plandan 

əvvəl 

2.  Layih

ədən əvvəl 

3.  Layih

ə materiallarına görə 

Dövlət ekoloji ekspertlərin subyektləri qanunda qeyd olunduğu kimi, dövlət orqanları 

v

ə  ekspert  komissiyaları  təyin  edir.  Qanunda  onların  səlahiyyətləri  qeyd  olunur  və dövlət 

orqanları nəzarətdə iştrak edir. 

1.  Torpaq komit

əsi 

2.  Sanitar epidemiya departamenti 

3.  Ekologiya v

ə təbii sərvətlər nazirliyi 

4.  dig

ər təşkilatlar 

Ekoloji  ekspertiza  v

ə  ƏMTQ-nin  obyektləri  üst-üstə  düşür.  Qanunda  ekoloji 

ekspertizanın oluna bilən obyektlərin ümumi tipləri qeyd olunur. 

1.  Plandan 

əvvəl  materiallar:  buna  məlumat,  metodik  xarakterli  ictimai,  sosial, 

ekoloji xarakterli s

ənədlər; 

2.  Layih

ədən  əvvəl  materiallar:  tikinti  sahəsinin  seçilməsi,  texniki-iqtisadi 

əsasnamələr, tikinti layihələrinə verilən əsasnamə; 

3.  Layih

ə materialları: tikinti üçün rekonstruksiya 

Dövlət-ekoloji  ekspertizanın  obyektlərinin  tipləri  konkretləşdirir  və  bu  sahədə  qəbul 

olunan  qanuni  aktlar 

əlavə  olunur.  Ekoloji  təhlükəli  obyektlərin  və  təsərrüfat  fəaliyyətinin 

növləri aşağıdakılardır: 

1. 

Nüvə yanacaq obyektləri 

2.  Yanacaq-energetik obyektl

ər 

3.  Qara v

ə əlvan metallurgiya 

4.  Neft kimya, neft v

ə qaz emalı sənayesi 

5.  Kimya s

ənayesi 

6.  Koks kimya s

ənayesi 

7.  Neft qaz 

əlavə olunmaqla, faydalı qazıntıların bütün növlərinin hasilatı, emalı 

---

 

 

8. 

Sellüloza-kağız sənayesi 

9. 

Yüngül sənaye 

10.  Tikinti s

ənayesi 

11.  Mikrobioloji istehsal sah

ələri - dərman zavodları 

12.  Neft-qaz v

ə neft məhsullarını daşıyan borular və magistral su boruları 

13.  Neft, neft-kimya, kimya m

əhsulları, zəhərli kimyəvi maddələr, mineral gübrələr, 

pestisidl

ər, yerüstü təbii qaz və yeraltı yanar qaz yataqları 

14. 

Döyüş  sursatları  (partlayıcı  maddələr,  raket,  yanacaq  istehsalı,  onların 

saxlanması,  daşınması,  məhvi) 

15.  Magistral 

avtomobil yolları, ictimai dövlət respublika əhəmiyyətli hava limanları 

16.  Ticar

ət-dəniz limanı, daxili su limanı yolları 

17.  D

əniz yolları stansiyaları və vaqonların yuyulması, təmizləmə yolları 

18. 

Heyvandarlıq kompleksi, quş fabrikləri 

19.  Meliorasiya sisteml

əri, magistral kanallar 

20. 

İri şəhərlərin su təchizatı sistemləri 

21. 

İri su anbarları 

22.  Qeyri-

radioaktiv tullantıların sənaye və kənd təsərrüfatı (termiki və kimyəvi təkrar 

emalı) məhv edilməli obyektləri 

23.  Kommunal 

əhəmiyyətli  sanitar-texniki  qurğular  (zibil  yandırılması,  təkrar  emal 

olunan zavodlar, b

ərk məişət tullantıları, emal olunan müəssisələr) 

24. 

İri sahələrdə meşələrin qurulması 

25.  Kosmodromlar (regional xarakterli) 

Bütün bu obyektlərə təsirin qiymətləndirilməsi tam aparılır ki, onlar da ekoloji təhlükə, 

fövqəladə ekoloji hallar zonasında yerləşir.