Azərbaycan respublikasi təhsil nazirliyi sumqayit döVLƏt universiteti

Mifologiya 

40 

kimd

ə qalsa, ona ölüm gətirəcək. Loki cavabında söylədi ki, bu, onun 

ür

əyincə olardı. Bütün bunlardan sonra o, Xreydmarın evinə döndü 

v

ə qızılları Odinə göstərdi. Odinin üzük xoşuna gəldiyi üçün özünə 

götürdü. Xreydmar qızılları ağzına qədər dəriyə dolduraraq ayaq üstə 

qoydu. Sonra Odin

ə  yaxınlaşdı  ki,  dərinin  çölünü  qızılla  basdırsın. 

Odin d

ərini  qızılla  basdırdı.  Kəndli dərini diqqətdən keçirdikdən 

sonra  dedi  ki,  bığ  tükünün  biri  örtülməyib,  əgər bu belə  qalarsa 

şərtimiz pozulacaq. Bu vaxt Odin həmin üzüyü çıxararaq tükü örtdü 

v

ə bununla da şərtə axıra qədər əməl etdikləri üçün dua etdi. Odin öz 

niz

əsini  aldı.  Beləliklə,  Xreydmar  oğlunun  ölüm  haqqı  kimi  bütün 

qızılların sahibi oldu. 

 

Perun v

ə Şeytan  

(Slavyan 

əfsanəsi) 

 

İlya şeytanla mübahisə edir. İlya deyir:  

-

 

M

ən səni öldürəcəm.  

Şeytan isə soruşur:  

-

 

M

əni sən necə  öldürəcəksən? Mən  insanın  altında 

gizl

ənəcəyəm. 

İlya deyir: 

-

 

M

ən  insanı  öldürəcəm. Onunla birlikdə  sən də 

öl

əcəksən. 

-

 

M

ən atın altında gizlənəcəm. 

-

 

O zaman m

ən atı, onunla birlikdə səni öldürəcəm. 

-

 

M

ən inəyin altında gizlənəcəyəm. 

-

 

M

ən həm inəyi, həm də səni öldürəcəm. 

-

 

M

ən ağacın altında gizlənəcəyəm. 

-

 

M

ən ağacı da, səni də məhv edəcəm. 

-

 

Onda m

ən suda gizlənəcəm. 

-

 

S

ənin yerin ordadır, orda da qal! 

 

 

Allah qadını necə yaratdı? 

(Slavyan 

əfsanəsi) 

 

Allah 

əvvəlcə  Adəmi gildən düzəltdi, Həvvanı  isə  xəmirdən 

düz

əldərək  qurumağa  qoydu.  Mələk  Mikayıla  onları  qorumağı 

---

Avtandil Ağbaba 

41 

tapşırdı. Mələk çox diqqətli olsa da arada bir dəfə nəyəsə baxarkən it 

g

əlib Həvvanı yedi. 

İt  Həvvanı  yeyəndən sonra Allah onu çiçəklərdən düzəltdi. 

Lakin Ad

əm bununla razılaşmadı. O zaman Allah Həvvanı Adəmin 

b

ədəninin müəyyən hissəsindən düzəltməyi qərara  aldı.  Allah 

düşündü:  “Adəmin  hansı  hissəsindən Həvvanı  düzəldim.  Əgər 

başından düzəltsəm o ağıllı olar və ərinə rəhbərlik edər. Əllərindən 

düz

əltsəm kişini  öz  əllərində  saxlayar.  Ayaqlarından  düzəltsəm 

ərindən qaçar”. Allah ürəyin  altındakı  sol  qabırğadan  Həvvanı 

yaratdı  ki,  Adəmi daha möhkəm  sevsin.  Allahın  başı  qarışanda 

qabırğanı  şeytan  oğurladı.  Allah  onun  arxasınca  düşdü, ona çatan 

zaman 

şeytanın  quyruğu  Allahın  əlinə  keçdi. O elə  bildi  ki, bu, 

qabırğadır. Şeytan Adəmin qabırğasını götürüb qaçdı. Allahın əlində 

şeytanın quyruğu qaldı. Allah həmin quyruqdan qadını yaratdı. Elə 

buna gör

ə də qadınlar məkrli və hiyləgərdir. Şeytanlar isə o gündən 

quyruqs

uz qalmışdır. 

 

Sual v

ə tapşırıqlar 

 

1.

 

Yunan mifo

logiyasının əsas mənbələri haqqında nə bilirsiniz? 

2.

 

Yunanların  mifoloji  sistemində  yaradılış  və  törəniş  haqqında 

hansı miflər mövcuddur? 

3.

 

Yunan  mifologiyasında  Olimp  dağı  ilə  türk  mifologiyasındakı 

Qaf dağını müqayisə edin. 

4.

 

Zevs sözünün m

ənşəyini izah edin. 

5.

 

Yunan allahlar panteonunda Zevsin mövqeyi haqqında məlumat 

verin. 

6.

 

Prometeyl

ə  əlaqədar  hansı  miflər var? Zevslə  Prometeyin 

r

əqabəti haqqında danışın. 

7.

 

İlk  insanların  yaradılmasında  və  ilk insan cütünün dünya 

daşqınından xilas olmasında Prometeyin rolu haqqında məlumat 

verin. 

8.

 

Yunan mifologiyasının qəhrəmanları haqqında nə bilirsiniz? 

9.

 

Heraklın on iki qoçaqlığında hansı süjetlər mövcuddur? 

10.

 

Troya uğrunda döyüşlərdə iştirak edən hansı mifik qəhrəmanları 

tanıyırsınız? Onların haqqında danışın. 

11.

 

Yunanların  mifik  Siklopu  ilə  “Kitabi-Dədə  Qorqud” 

dastanındakı Təpəgözü müqayisə edin. 

---

Mifologiya 

42 

12.

 

Alman-

Skandinav mifologiyası və onun tədqiqatçıları haqqında 

m

əlumat verin. 

13.

 

Alman  –

Skandinav  xalqlarının  allahlar  panteonu  haqqında 

danışın. 

14.

 

Skandinav mifl

ərində  baş  allah  Odinlə  almanların  baş  səma 

allahı Vodenin(Vodanın) oxşar və fərqli cəhətlərini izah edin. 

15.

 

Alman-

Skandinav mifologiyasında allahların məskəni (Asqard) 

haqqında məlumat verin. 

16.

 

Alman-

Skandinav  mifoloji  görüşlərində  qəhrəmanlar haqqında 

hansı mətnlər geniş yayılmışdır? 

17.

 

Q

əhrəmanlar  haqqında  miflərin özünəməxsus cəhətləri nədən 

ibar

ətdir? 

18.

 

Hun  hökmdarı  Atillanın  Alman-  Skandinav  xalqlarının 

q

əhrəmanlıq eposunda bədii əksi haqqında məlumat verin. 

19.

 

Slavyan xalqlarının mifologiyasının əsas mənbələri hansılarıdır? 

20.

 

Slavyan  xalqlarının  allahlar  panteonunu  əmələ  gətirən  hansı 

allahlar daha 

əhəmiyyətli yer tutur? 

21.

 

Boq sözünün m

ənşəyini izah edin. 

22.

 

Slavyanların mifoloji sistemində hansı kultlar var? 

23.

 

Svaroq, Striboq, Dajboq v

ə  s.  tanrılar  və  onların  funksiyaları 

haqqında məlumat verin. 

24.

 

Q

ədim rus panteonunda yeganə qadın ilahə kimdir? 

25.

 

Slavyanların  mifoloji  təsəvvürlərində  dünya  ağacının  yeri 

haqqında danışın. 

 

Ədəbiyyat 

 

1.

 

Antik 

ədəbiyyat müntəxəbatı. I kitab. Bakı, Gənclik, 1999. 

2.

 

Antik 

ədəbiyyat antologiyası.  I  cild  (tərtib edəni:  Ə.Sultanlı). 

Bakı, “Avrasiya Press”, 2006. 

3.

 

Antik 

ədəbiyyat  antologiyası.  II  cild  (tərtib edəni:  Ə.Sultanlı). 

Bakı, “Avrasiya Press”, 2006. 

4.

 

Dünya xalqlarının nağılları. Bakı, Gənclik, 1990. 

5.

 

X

əlilov P. Türk xalqlarının və Şərqi Slavyanların ədəbiyyatı. I 

kitab. Bakı, Maarif, 1994. 

6.

 

Skandinav mifologiyası. Bakı, Gənclik, 1973. 

7.

 

Şükürov A. Mifologiya. VII kitab. Bakı, Qartal, 1999. 

8.

 

Şükürov A. Mifologiya. VIII kitab. Bakı, Elm, 1999. 

---