Azərbaycan respublikasi təhsil nazirliyi təhsil problemləri institutu
Yüklə 0,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
85
aparır. ESTETİK VƏ YARADICI İNKİŞAF-təsviri fəaliyyət
Rəsmetmə (mövzular, bədii əsərlər, təsəvvürləri əsasında sujetlər yaratmaq), yapma (mövzular, bədii əsərlər, təsəvvürləri əsasında sadə obrazlar yaratmaq) və yapışdırma (müxtəlif kəsmə üsullarından istifadə edərək, mövzular, bədii əsərlər, təsəvvürləri əsasında kompazisiyalar qurmaq) bacarıqları nümayiş etdirir.
Təsvir alətləri və vəsaitlərdən (sadə və rəngli karandaş, flamaster, rəngli təbaşir, kömür, rəngli boya, qayçı, fırça, yapışqan, rəngli kağızlar, gil və plastilin, molbert, palitra) təyinatına görə istifadə edir.
Verilmiş nümunə və sxemlər əsasında quraşdırma (fərdi və kollektiv şəkildə müxtəlif fiqurlar və kompozisiyalar düzəltmək), planlaşdırma bacarıqları nümayiş etdirir.
Musiqini dinləyərək xarakterinə, janrına, melodiyasına, ritminə, səs tonuna, müəyyən hissəsinə görə fərqləndirir, ifaçılıq (solo və xorla oxumaq; musiqili-ritmik hərəkətləri yerinə yetirmək; uşaq musiqi alətlərində tək və ansamblda ifa etmək) bacarıqları nümayiş etdirir.
Müstəqil yaradıcılıq (təsviri fəaliyyət, musiqi və konstruktiv fəaliyyət, rolların ifası) qabiliyyətləri nümayiş etdirir.
Əsas hərəkətləri (qaməti düz saxlamaqla istiqaməti və tempi dəyişərək yerimək və qaçmaq; yerində, uzununa və müxtəlif istiqamətlərə hoppanmaq; müxtəlif əşyaların üstü, altı və arası ilə sürünmək; məhdudlaşmış sədd üzərində müvazinəti saxlamaqla yeriş və yürüş; gimnastika nərdivanına istiqaməti dəyişməklə dırmanmaq; topu yerə vuraraq irəliləmək; kürəciyi diyirlətmək; qum kisəciyini atmaq) yerinə yetirir.
(forma, rəng, hərəkət, ölçü, səs, dad və iyinə) görə ümumiləşdirir və təsnif edir.
təmizliyə riayət etmək) nümayiş etdirir.
Şəxsi mədəni gigiyena qaydalarına (saçının səliqəsini, bədəninin, paltarlarının, dırnaqlarının, dişlərinin təmizliyini gözləmək; tez və səliqəli soyunub, geyinmək; paltarlarını səliqə ilə yığmaq; yatağını səliqəyə salmaq) əməl edir.
86
Əşyalardan (karandaşlar, flamaster, rəngli təbaşir, rəngli boya, mozaika, musiqi oyuncaqları, yapışqan, pazlalar, qayşı, düymə), təbiət, tullantı və tikinti materiallarından təyinatına görə istifadə edir.
dərman və kimyəvi preparatlarla müvafiq qaydada davranmaq; yol hərəkəti qaydalarına riayət etmək; situasiyaya uyğun yanğınsöndürən, təcili yardım və polisə cağırışlar etmək; özünə və başqalarına ilkin yardım göstərmək; təbiət və fövqəladə hadisələr zamanı ehtiyat tədbirləri görmək; məişətdə ehtiyatlı davranmaq) əməl edir.
Fəaliyyət zamanı hərəki qabiliyyətlər 15 nümayiş etdirir.
Masa arxasında mədəni davranış qaydalarına (qamətini düz saxlamaq; yemək dəstləri-qaşıq, bıçaq və çəngəldən istifadə etmək; səssiz və səliqəli yemək) əməl edir.
SOSİAL-EMOSİONAL İNKİŞAF
Öz fəaliyyətini sosial normalara (qrupdaxili qaydalar, kollektivdə etik davranış) uyğunlaşdırır.
Öyrənmənin çətinliklərini qəbul edir.
Münaqişələrin və problemərin həlli yollarını tapır. Öz hərəkətləri üçün məsuliyyətləri qəbul edir.
Qrup fəaliyyətlərində diqqətli olur.
Özünün və qrupun əmlakının qayğısına qalır.
Səmərəli iş vərdişlərini müəyyən edir və təcrübədən keçirir.
Digərləri ilə əməkdaşlıqda işləyir və oynayır.
Lazım olanda müstəqil işləyir.
Rupun gün rejiminə əməl edir.
Təşəbbüs nümayiş etdirir.
Gözləməyi nə növbəni qəbul edir.
otağında başqalarına kömək etməyi sevir və tərbiyəçinin köməyi ilə kiçik qrup fəaliyyətlərində iştirak edir. Öz işi ilə məşğul olarkən yoldaşlarının gördüyü işlər onun diqqətini yayındırır. Çünki o hər şeyi bilməyə can atır və yeni şeyləri asanlıqla öyrənir. Biz bu yarım ildə onunla daha çox məşğul olmağı və onun öz gücündən konstruktiv və yaradıcı yollarla istifadə etməsinə kömək etməyi planlaşdırırıq.
87
imzası:_____________________________________________________ Valideynin imzası:_______________________________________________________ MAY AYI ÜÇÜN QEYDLƏR: Tərbiyəçinin imzası:_____________________________________________________ Valideynin imzası:_______________________________________________________ 88
Məktəbəqədər təhsil proqramı (kurikulumu) - məktəbəqədər təhsilin son məqsədlərini, həmin məqsədlərə çatmaq üçün müəyyən edilən yol, forma və vasitələri, uşaq inkişafının və təliminin izlənilməsini və dəyərləndirilməsini, inkişaf səviyyəsini müəyyənləşdirmək mexanizmlərini özündə cəmləşdirən dövlət sənədidir. Təlimin məzmunu- uşaq şəxsiyyətinin formalaşmasına yönəlmiş bacarıqlar şəklində ifadə edilən təlim nəticələrinin (təlim standartlarının) məcmusudur. Təlim nəticəsi- müəyyən bir mərhələdə mənimsənilməsi nəzərdə tutulan və əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş təlim nailiyyətlərinin konkret bir səviyyəsidir. İnkişaf sahələri - uşaqların inkişaf sahələri üzrə ümumi təlim nəticələrinin reallaşmasını təmin etmək üçün müəyyən olunan məzmunun zəruri hissəsidir. Məzmun standartı- dövlətin təhsil alanların bilik və bacarıq səviyyəsinə qoyduöu dövlət tələbidir. Təlim strategiyası- təhsil prosesində istifadə olunan forma, metod, üsul və vasitələrin məcmusudur. İnteqrasiya- müəyyən təhsil sistemi çərcivəsində uşaqların təfəkküründə dünyanın bütöv və bölünməz obrazını formalaşdırmaq, onları inkişaf və özünüinkişafa istiqamətləndirmək məqsədilə təlimin bütün məzmun komponentləri arasında struktur əlaqələri qurmağı və onları sistemləşdirməyi tələb edən didaktik prinsipdir. Kurikulumda şaquli və üfüqi olmaqla onun iki növündən istifadə edilir.
vasitələridir.
və uşaqların fəaliyyətlərində, təlim-tərbiyənin məzmununda, forma, üsul və vasitələrində, idarəetmədə, məqsəd və nəticələrdə, ümumiyyətlə, pedaqoji sistemdə baş verən yeniliklərdir. Uşaq nailiyyətləri – təlim zamanı uşaqların qazandıqları dəyərlərdir. 89
Şəxsiyyətyönümlülük- uşaqlara bütöv bir şəxsiyyət kimi yanaşmağı və onlarda həyat üçün lazım olan ən zəruri dəyərlərin formalaşdırılmasını bir vəzifə kimi qarşıya qoyur.
fiziki və əqli inkişaf səviyyələrini, psixofizioloji xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla, onların təliminin bu xüsisiyyətlər əsasında təşkil olunmasıdır.
təmin olunmasıdır. Nəticəyönümlülük- fəaliyyətin əvvəlcədən müəyyən olunmuş nəticələr əsasında qurulmasıdır. Portfolio- uşağın müəyyən müddət ərzində yerinə yetirdiyi işlərin (çəkdikləri rəsmlər, fikirləşdikləri hekayələr, təsviri fəaliyyət məşğələlərinin nəticələri və s.) toplandığı xüsusi qovluqdur.
təkan verən prosesdir.
ehtiyacları haqqında məlumatın toplaması prosesidir. Hər hansı uşağın nailiyyət- lərinin qiymətləndirilməsi həmin uşağın təlim fəaliyyətini təkmilləşdirmək üçün nəzərdə tutulur. Dəyərləndirmə- Dəyərləndirmə isə toplanmış məlumatların təhlili və nəticələrin çıxarılması prosesidir. Dəyərləndirmə uşağın əldə etdiyi irəliləyişi müəyyən etmək üçün qiymətləndirmə əsasında toplanmış məlumatlar barədə mühakimə yürütməkdən və həmin məlumatları şərh etməkdən ibarətdir. Fasilitasiya – qrupda diskussiyanın təşkili, fəallaşdırılması, səmərəli yönəltmə prosesi, fasilitator isə- uşaq tərəfindən biliklərin əldə edilməsi prosesində bələdçi rolunu yerinə yetirir.
90
Azərbaycan dilində 1. Azərbaycan Respublikasının ümumi təhsilin Konsepsiyası (Milli Kurikulumu) Kurikulum, 2008, № 3.
Azərbaycan Respublikasında məktəbəqədər təhsilin yeniləşdirilməsi Proqramı. (2007-2010 -cu illər) Bakı şəhəri, 12 aprel 2007-ci il. Azərbaycan müəllimi qəzeti, 13 aprel 2007-ci il .
Təhsil haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 5 sentyabr 2009-cu il. 4. Əhmədov A., Abbasov Ə. Məktəbəqədər təhsilin konseptual problemləri. //Kurikulum, 2011, № 2, səh.8-15.
Fəal təlim. Təlimatçılar və müəllimlər üçün vəsait.Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi/ Təhsilin İnkişafı Mərkəzi, Bakı, 2003.
İnnovativ dərs modelləri. Müəllimlər üçün metodik vəsait. Bakı, Açıq Cəmiyyət İnstitutu – Yardım Fondu, 2002.
Kurikulum islahatı:tədqiqatlat, nəticələr.Bakı, TPİ, 2011. 8. Kərimov Y.Ş.Təlim metodları. Bakı, 2009. 9. “Məktəbəqədər təhsilin dövlət standartı və proqramı”. 16 iyul 2010-cu il. http://www.edu.gov.az/
“Məktəbə hazırlığın təşkili Qaydaları”nın təsdiq edilməsi haqqında Qərar. Azərbaycan Respublikası Nazırlər Kabineti, 8 yanvar 2010-cu il.
Mehrabov A.O. Müasir təhsilin konseptual problemləri. B., Mütərcim, 2010. 12. Pometun E. İnteraktiv təlim. (Müəllimlər üçün tədris vəsaiti) (Tərcümə edəni K.Quliyeva) Bakı, 2010.
Ümumtəhsil məktəblərinin I-IV sinifləri üçün fənn kurikulumları.Bakı, 2008. 14. Veysova Z. Fəal (interaktiv) təlim: Müəllimlər üçün vəsait, UNİCEF, 2007. 91
1. Beginning to READ: Thinking and Learning About Print, Marilyn Jager Adams, Cambridge, MA: The MİT PRESS,1998.
Child Assessment Profile,Chicago Public Schools,1999.www.isbe.net 3. Children from Birth to Age 8, Copple, C., Bredekamp, S., NAEYC, Washington DC, 2002.
CURTAIN, H. [On-line] Foreign Language Learning: An Early Start. 5. http://www.penpages.psu.edu/penpages_reference/28507/285073032.HTML
(July 2005). 7. Gail Gregory, Presenter.Make Your Day Conference Seattle, WA 2005 8. Creative curriculum. For infants, toddlers and twos.USA, vashington, 2010.p.- 247
Creative Curriculum for Preschool, Diane Trister Dodge, Teaching Strategies, Washington DC, 2008.
State of Connecticut. Department of Education, 165 Capitol Avenue, Hartford, Connecticut 06106, (860) 713-6530.
Early Learning Standards, Illinois State Board of Education, 2002. 12. Developmentally Appropriate Practice in Early Childhood Programs Serving Early Learning Standards, Illinois State Board of Education, 2002.
Developmentally Appropriate Practice in Early Childhood Programs Serving Children from Birth to Age 8, Copple, C., Bredekamp, S., NAEYC, Washington DC, 2002. 14. K. Rudd and others, Labor’s Plan for Early Childhood: Election 2007 Policy Document, Australian Labor Party, Canberra, 2007.
K. Rudd, Press conference with Maxine McKew, Sydney Day Nursery, Sydney, 17 April 2008.
http://www.vanderbilt.edu/csefel/resources/states/iowa_pbsqpps_crosswalk.doc. 92
www.ReadySetK.org 18. rmchar@lsu.edu. 19. http://www.smartstartnc.org/conference/2009/Handouts09/528.ppt 20. http://www.eddept.wa.edu.au/ November 2003. (modified) Department of Education and Training, Western Australia.
http://www.rand.org. 22. http://indigenous-early-intervention.com/ 23. http://ou.edu/socialwork/faculty/index.html 24. http://www.curriculumforexcellencescotland.gov.uk/buildingthecurriculum/Build ingthecurriculum2/index.asp
http://www.education.com/reference/article/Ref_Preparing_Your_Child/-dən Aprel 20, 2007
http://www.educastur.princast.es/cpr/oviedo/linguapro/en/rec_en.htm
(July
2005). LINGUA [On-line] Teacher Training and the Teaching of Foreign Languages in the Early Stages.
Диканьская Н.Н., Герасименко Е.В. Оценочная деятельность как основа управления качеством образования. Стандарты и мониторинг в образовании. М ., 2003, № 4, с. 22-26 2. Кузнетцова А.Г. Личностно ориентированный подход к современному уроку: учебное пособие. Хабаровск, 2004.
Kуррикулум по воспитанию детей раннего и дошкольного возраста (1-7 лет) Респ. Молдова, Ин-т педагогических наук. – Ch.: S. n., 2007 (Combinatul Polig.). – 108 стp. 4. Осокина П.И. Физического культура в детском саду. М., Просвещение, 1973.
93
Селевко, Г.К. Современные образовательные технологии. М., 2004 г. 6. Тимофеева, Н.В., Зотова Ю.В. Занятие в детском саду. Волгоград, 2009. Türk dilində 1. Okul Öncesi Eğitim Proqramı (36-72 aylık çocuklar için). Öğretmen Kılavuz Kitabı. Devlet Kitapları Müdürlüğü- Ankara 2006.
Okul Öncesi Eğitim Proqramı (36-72 aylık çocuklar için). Devlet Kitapları Müdürlüğü- Ankara 2006.
Okul Öncesi Eğitiminin İlke ve Yöntemleri. Ankara 2011.198 s. 4. İlköğretime Hazırlık ve İlköyretim Proqramları.Pegem Akademi, 2010.194 s.
Yüklə 0,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|