55
postabstinent sindromda olan insan öz ağrı və psixoloji və psixi pozuntuları ilə
təkbə-tək qalmır, qrup tərəfindən dəstək və anlayışla qarşılanır.
Bəzi dəyişikləri keyfiyyət baxımından istərdim analiz edim.
(Bax .Cədvəl.4.12)
Cədvəl.4.12
Şəxsiyyəti məlum
edən faktorlar:
Istifadə olunan
metodika:
Xəstəxanada dərhal
abstinent sindromdan
qurtulan pasientlərin
göstəriciləri:
12 addım
proqramında iştirak
etmiş pasientlərin
göstəriciləri:
Ekstraversiya
OCEAN, klinik
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
Az, və ya patoloji
həddən artıq formada
özünü büruzə vermək
Normal inkişaf
etmiş formada
Introversiya
OCEAN, klinik
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
Həddən artıq çox,
əsasən introvertlik
anormal qapanıqlıqla
müşahidə olunur
Ekstroversiya və
introversiya normal
forada bir-birini əvəz
edirlər
bağlılıq
OCEAN, klinik
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
Zəif və ya
ümumiyyətlə bağlılıq
hissinin yox olması
Yenidən bərpa
olunur
təcrid etmə
OCEAN, klinik
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
Yüksək səviyyədə
özünü büruzə verir
Göstəricilər enir və
proqress baş verir
özünə nəzarət
OCEAN, klinik
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
Göstəricilər
dəyişmir
Artır
Impulsivlik
OCEAN, klinik
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
Artma və ya
konstant formada
qalma
Enmə
emosional
OCEAN, klinik
Dəyişiklik baş
Göstəricilər enir
56
davamsızlıq
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
vermir
emosional
davamlılıq
Ocean, klinik
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
Aşağı olan
göstəricilər
Normal intellekt
səviyyəsinə uyğun
riyazi hesablamarın
yerinə yetirilməsi
ekspressivlik
OCEAN, klinik
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
Anormal formada
özünü büruzə verir
Normal göstəricilər
praktiklik
OCEAN, klinik
müsahibə (əsas
qrupda 12 addım
proqramı)
Yuxarı – həddən
artıq
Normal göstəricilər
bərpa olunur
12 addım proqramında iştirak etmiş pasinetlərdə dəyişikliklər gözə çarpan
dərəcədə olur:
1. Ekstraversiya/İntraversiya– ünsiyyət bir tələbata çevirilir. Qrup daxilindəki
münasibətlərin inkişafı insana pozitivlik və nikbinlik gətirir. əlavə emosiyaları
yaşamaq istəyi yaranır. Əgər əvvəllər həzz hissi yalnız narkotikdan gəliridisə, hal
hazırda yeni həyata qayıdış hissi yaranır. Təcrübəyə açıqlıq hissi oyanır.
Psixoterapiyada iştirak etməyən insanlarda ekstraversiya ya patoloji yüksək formada
özünü büruzə verir, yada həddən artıq aşağı səviyyədə müşahidə edilirdi.
2. Bağlılıq/Təcrid – İnsanlara qarşı açıqlıq, eyni zamanda adekvat azadlıq
anlayışlarının formalaşması, başqalarından dəstək aldıqlarına görə, artıq özləri
dəstək verməyə çalışır. Öz və başqa insanların fikirlərinə qarşı tənqidi
balanslaşmağa uyğun olmağa istiqamətlənir.
3. Özünə nəzarət/İmpulsivlik – iradə göstəricilərinin artması, məsuliyyətin olması,
qərarların qəbul edilməsində şüurluluq və tənqidi münasibətin olması. “5 günlük
dünya” alayışının itməsi, gələcəyə baxışların formalaşması.
57
4. Emosional davamsızlıq/Emosional davamlılıq – həyəcan yaradan faktorların
azalması, özünü idarə etmək bacarığı, stressə dayana bilmək bacarığı. Ciddiləşmək
prosesinin bünövrəsi qoyulur.
5. Ekspressivlik/Praktiklik – həyata “yüngül” münasibət artıq daha çox təcrübəyə
yönəlmə, gələcəyə güvənlə və əminliklə addımlama, sabahı düşünmə. Həyata daha
çox müdriklik baxışlarının formalaşması. Yaşamını balanslı şəkildə davam
etdirməyə qərar alması.
(
Bax .Cədvəl.4.13)
Cədvəl.4.13
Faktorlar:
Baş vermiş dəyişikliklər: (sonradan keçirilən
metodika)
proqramda iştirak
etməyənlər: edənlər:
Ekstraversiya/ İntraversiya
41%E
51%E
Bağlılıq/Təcrid
33%B 46%B
Özünə nəzarət/İmpulsivlik
30%ÖN 47%ÖN
Emosional davamsızlıq/Emosional
davamlılıq
61%ED-sızlıq 43%ED-sızlıq
Ekspressivlik/Praktiklik
57%E 39%E
Sonradan yenidən aparılan metodika nəticələri göstərir ki, dəyişikliklər yalnız 12
addım proqramında iştirak edənlərdə pozitiv tərəfə yönəlib. Bütün bunlar
psixoterapiyanın pozitiv təsirli olduğunu yenədə təsdiq edir. 12 addım proqramında
iştirak etməyən pasientlərdə dəyişikliklər çox az, konstant olaraq və ya dahada
psixopatizasiyaya uğrayırdı. Long etudal metodun sonundaki nəticələr diaqrammda
təsvir olunub. Burada əsas qruppda və kontrol qruppda fizioloji asılılıqdan sonra
psixoloji asılılıqda müalice alan ve almayanların 4 ay keçəndən sonra hansı
dəyişiklərin baş verməsi göstərilib. (Bax: Diaqram 4.2)
Diaqram 4.2
0
20
40
60
80
kontrol qrup
əsas qrup