Başlıq:
Dünyanı verəlim cocuqlara heç deyilsə bir günlüyə
Allı-pullu bir balon kibi verəlim, oynasınlar...
Nazim Hikmət
Sərgidə aşağıdakı sitatlardan istifadə edə bilərik:
Uşaq da meyvə tək yetişən olar,
Əsəbi bərkiyər, ət-qana dolar.
Elə ki, sümüklə dəri bərkiyər,
Qafada beyninin yeri bərkiyər.
O uşaq kamala can ata-ata,
Ağlına ağıllı söz bata-bata.
Təlim məktəbinə çapar atını,
Arzu şərbətinin duyar dadını.
Nizami Gəncəvi.
Ana istəyir ki, onun övladı –
Aslan kimi qorxmaz, pərvüqar olsun.
Ətəkdən yapışan, əl açan deyil,
Özgəyə əl tutan, havadar olsun.
S. Həlimşah
... Elə düşünməyin ki, siz uşağın tərbiyəsilə yalnız onunla danışarkən və ya
öyrədərkən, ya da ona əmr edərkən məşğul olursunuz. Siz onu hər an hətta evdə
olmadığınız vaxtda da tərbiyə edirsiniz.
A.S. Makarenko
Uşaq üçün hər bir oyun ciddi xarakter daşıyır, çünki o, oynayarkən yaşayır. O,
yalnız oynayarkən öyrənir. Ruhən və cismən böyüyür.
A.V. Lunaçarski.
Az təhqir görən uşaq, öz ləyaqətini dərindən dərk edən insan kimi yetişər.
N.Q. Çernişevski.
Uşaqlar - bizim sabahkı hakimlərimizdir, bizim dünyagörüşümüzün,
əməllərimizin tənqidçiləridir.
M. Qorki.
... Uşaqların özlərini görmək , düşünmək və hiss etmək qabiliyyəti var, bunu öz
duyğularımızla əvəz etməyə çalışmaqdan ağılsız şey ola bilməz.
J. J. Russo
İntelektual oyun
Bilirik ki, kitabxanalar uşaqları maarifləndirməklə yanaşı onların intellektual
səviyyələrinin yüksəldilməsində də xüsusi rol oynayır. Bu səbəbdən də uşaqlara
hüquqlarından bəhs edən oyunların keçirilməsidə məqsədəuyğundur.
Bu mövzuda uşaqlar arasında bir sıra oyunlar keçirə bilərik.
Bu təşəbbüs uşaqların İnkişaf hüququna uyğun olaraq fərdlər arasında irqindən,
cinsindən, milli mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün uşaqların eyni hüquqa malik
olmaları haqqında uşaqları məlumatlandıracaqdır. Oyunu təşkil etmək üçün uşaqlardan
ibarət qruplar və komandalar yaradırıq. Oyun konvensiyaya uyğun iki mərhələdə
keçirilir. Hər bir mərhələ ayrı-ayrı hüquqlardan bəhs edir. Sonda uşaqların fikirlərini
öyrənirik.
I oyun - İnkişaf hüququ
A - Kollecdə oğlan və qızlardan ibarət komputer kurslarnın
təşkilatçısı. B – Gənclər qrupunun rəhbəridir
A kollecdə komputer kurslarına yalnız oğlanları qəbul edir. O fikirləşir ki,
qızlar, kursa getsələr də öyrəndiklərindən istifadə edə bilməyəcəklər. İşlə onların
təmini çətin olacaq.Sabah ailə qurduqdan sonra onlara öyrəndikləri lazım
olmayacaq.
B isə tamam əks olaraq fikirləşir. O A-nı dəstəkləmir. Bu əslində ədalətsizlikdir.
Həm oğlan həm də qızlar gələcəkdə ailələrin təmini üşün iş qabiliyyətinə
malikdirlər.Əgər qızlar da yaxşı təlim almasalar gələcəkdə gəlirli bir işə düzələ
bilməzlər.
Sual:Kimin fikri doğrudur?
II oyun
A – orta məktəb tələbəsidir . Siz xarici ölkə tələbələri ilə birgə təhsil alırsınız
amma onları xoşlamırsınız. Onlar öz dillərində danışır. Siz onları başa düşmürsünüz.
Siz dostlarınızı onlarla danışmamağa, onların öz vətənlərinə getməkləri üçün
çağırışlara qoşulmağa çağırırsınız. B-isə A dan fərqli olaraq onlarla ünsiyyət qurmağa,
onlardan ölkələri haqqında məlumatlar əldə etməyə , hətta onların dillərini belə
öyrənməyə çalışır.
Sual : Hansı ədalətlidir?
( Gənc oxuculrın ifasında
hazırladığı səhnəyə tamaşa edək.)
( Səhnəyə uşaqlar gəlir. Onlar hüquqları haqqında öz aralarında söhbətə başlayırlar)
-
Uşaqlar bilirsiniz dünyada təxminən 130 milyon məktəbyaşlı uşaq hələdə məktəbə
gedə bilmirlər.
-
12 milyona yaxın uşaq hər il müxtəlif qarşısı alınmaz xəstəliklərdən ( malyariya,
pnevmaniya,) əziyyət çəkir .
-
On minlərlə uşaq istismara məruz qalir.
-
Uşaqlar niyə belə əziyyət çəkirlər axı? Onlara belə laqeyidliyin səbəbi nədir
görəsən?
-
Bu uşaqlara necə kömək edə bilərik? Əsrlərlə davam edən müharibələr, onların
törətdikləri fəsadlar. Bunun üçün uşaqların hər zaman müdafiəyə ehtiyacı vardır.
Axı müharibələr zaman-zaman təkrarlanır. Hər bir uşağınsa firavan həyat sürməyə
haqqı vardır. Şən, qayğısız uşaqlıq illərindən onları mərhum etmək olmaz. Bunun